بزرگنمايي:

راه نو- توافق هسته اي ايران و گروه 1+5 از دومين سالگرد خود عبور مي کند ، در شرايطي که اجراي کامل و با حسن نيت آن مطالبه شرکاي برجام و جامعه جهاني است. درعين حال مهمترين چالش پيش روي آن تداوم بدعهدي هاي آمريکايي ها براي ممانعت از بهره مندي ايران از مزاياي برجام است.
امروز شرکاي برجام بر اين نکته اذعان دارند که برجام با توجه به جميع شرايط و گزينه هاي پيش رو بهترين توافق ممکن است و انتظاراتي که طرفين از اين توافق داشته اند تا حدودي محقق شده است.
هرچند طرف آمريکايي در اين مدت تلاش کرده با اقدامات ايذايي مانع بهره مندي ايران از مزاياي مندرج در اين توافق شود.با اين حال جمهوري اسلامي ايران با اتخاذ رويکردي هوشمندانه به دنبال دستيابي به اهداف متني و فرامتني برجام بوده است.

**اهداف فرامتني برجام
واقع امر اين است که ايالات متحده آمريکا طي دوازده سال گذشته به بهانه پرونده ساختگي هسته اي اجماع بي سابقه اي را عليه جمهوري اسلامي ايران ساماندهي کرد. گذشته از لغو قطعنامه هاي تحريمي عليه ايران، يکي از اهداف نانوشته جمهوري اسلامي شکستن اين اجماع جهاني بوده است که امروز اين هدف با توجه به سياست هايي که ايران در پيش گرفته محقق شده است به طوري که تغييرات در مناسبات بين المللي و نحوه سياست ورزي ترامپ و لفاظي هاي دولت آمريکا عليه ايران هم نتوانسته اين اجماع را بر هم بزند.
نمود اين موفقيت فرامتني را مي توان در گزارش هاي مکرر آژانس بين المللي انرژي اتمي از پاي بندي ايران به تعهدات خود و هشتمين کميسيون مشترک برجام در وين مشاهده کرد.همين شرايط بين المللي باعث شده است که دولت ترامپ از زمان به قدرت رسيدن دو بار تعليق تحريم هاي هسته اي ايران را تمديد کند.
اجراي کامل و با حسن نيت برجام،تحولات مثبت در خصوص همکاريهاي هسته اي،روند مستمر از شراکت اقتصادي با ايران از مهمترين مواردي بود که هماهنگ کننده اروپايي برجام بعد روز گذشته در وين بر آن تاکيد کرده است.
در واقع آنچه از هشتمين کميسيون مشترک در وين به جهان مخابره شد اين بود که توافق هسته اي ايران و گروه1+5 از استحکام حقوقي و سياسي لازم برخوردار است و هر حرکت مغاير با اين توافق با مخالفت قاطع جامعه جهاني مواجه خواهد شد.
با اين اوصاف دستگاه ديپلماسي در راستاي افزايش و هم افزايي ظرفيت هاي جمهوري اسلامي با ظرفيت هاي نهفته در مناسبات بين الملل عمده ترين هدف خود را مقابله با دست اندازي ها و بدعهدي هاي آمريکايي ها در قبال برجام تعريف کرده اند.
در همين راستا سيد عباس عراقچي معاون وزير امور خارجه و رييس ستاد پيگيري اجراي برجام که در هشتمين کميسيون مشترک برجام حضور يافته بود به تشريح مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال برجام و بدعهدي هاي آمريکايي ها پرداخت با اين حال دستگاه ديپلماسي آن طور که رويترز گزارش کرده است از سازوکار اعتراض پيش بيني شده در برجام استفاده نکرده و ترجيح داده از شرايط بين الملل و ظرفيتهاي موجود براي پيگيري اهداف جمهوري اسلامي بهره برداري کند.

**ديدار با آمانو
آژانس بين المللي انرژي اتمي به عنوان نهاد فني و تخصصي نقش مهمي در اجراي برجام به عنوان يک توافق جهاني دارد.گزارش هاي مکرر اين نهاد و اذعان آن به اجراي تعهدات برجامي از سوي ايران شرايطي ايجاد کرده است که راه را برهر گونه اقدام خصمانه از سوي آمريکايي ها بسته است به طوري که عليرغم لفاظي هاي ترامپ نهادهاي تصميم گير آمريکايي عملا امکان منطقي براي عدم ايفاي تعهدات خود پيدا نکرده و براي بار دوم در دولت ترامپ تعليق تحريم هاي هسته اي ايران را تمديد کردند.
در راستاي همکاريهاي ايران با آژانس بين المللي انرژي اتمي پنج شنبه گذشته سيد عباس عراقچي رييس ستاد پيگيري اجراي برجام با يوکيا آمانو مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي ديدار و در خصوص آخرين وضعيت روابط ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي رايزني کرد.
عراقچي در حاشيه ديدار با آمانو با بيان اينکه جلسات مستمري ميان کارشناسان ما و سازمان انرژي اتمي و آژانس وجود دارد اظهار کرد:برخي موارد هست که نياز به تصميمات در سطح سياسي دارد و من در سفرهايي که به وين دارم در اين زمينه گفت وگو مي کنم و اين مسائل هم حل و فصل مي شود.
به گفته معاون وزير امور خارجه در طول يک سال و نيمي که از اجراي برجام گذشته است ايران به گواهي آژانس همواره به تعهدات خود پايبند بوده اما طرف مقابل بخصوص دولت آمريکا در عملکرد خود بدعهدي، پيمان شکني ها، تاخيرها و تعلل هاي زيادي داشته است.
وي با بيان اينکه اين موارد در نشست هاي گذشته کميسيون مشترک مورد بحث قرار گرفته و برخي از آنها جبران شده است،درعين حال گفت:جمهوري اسلامي ايران خودش در خصوص اينکه بدعهدي آمريکا و در نهايت نقض برجام توسط آمريکا با چه عکس العملي مواجه شود، تصميم مي گيرد و برجام چنين اختياري به ايران داده است.
عراقچي تصريح کرد:اگر از مکانيزم هاي حل اختلاف در برجام نتيجه نگيريم، گزينه هايي در مقابل خود داريم که درباره ابعاد آنها بررسي هاي لازم را کرده ايم و با توجه به شرايط تصميم مي گيريم.
**در کميسيون مشترک برجام چه گذشت
براساس گزارشي که وزارت امور خارجه منتشر کرده است در اين نشست آخرين وضعيت اجراي پروژه هاي مدرن سازي راکتور آب سنگين اراک، احداث تاسيسات توليد ايزوتوپ هاي پايدار در فردو، موضوعات مرتبط با توليد سوخت هسته اي در ايران و جنبه هاي فني و ايمني مربوطه مرور شد و تدابيري براي تسريع و تسهيل پيگيري اين فعاليت ها مورد توافق قرار گرفت.
استقبال و ابراز خرسندي همه هيئتها از شش گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي و پاي بندي ايران به تعهدات خود،استقبال از همکاريهاي گسترده دوجانبه و چندجانبه در حوزه همکاري هاي هسته اي صلح آميز و تاکيد بر توسعه و تعميق اين همکاريها از محورهاي مطرح شده در اين کميسيون بوده است.
همچنين ارائه گزارش از سوي هماهنگ کننده کارگروه مربوط به کانال خريد با هدف برقراري دسترسي صنايع ايران به اقلام حساس داراي کاربري دوگانه و استقبال کميسيون از فعاليت مطلوب اين کانال از ديگر اتفاقات کميسيون مشترک در وين بوده است.
بر اساس اين گزارش در حوزه رفع تحريم ها، هيئت جمهوري اسلامي ايران به تفصيل و به شکل مستند به موضوع بدعهدي ها و کارشکني ها و تعلل هاي ايالات متحده امريکا در اجراي تعهدات خود در برجام پرداخته است هيات آمريکايي تاکيد کرده است که عليرغم تغيير دولت در آن کشور دولت آمريکا همچنان به برجام پايبند است و تمام اقداماتي که به لحاظ قانوني بايد براي رفع تحريم هاي هسته اي صورت دهد را کماکان انجام داده است.

**حق ايران در قبال عدم پاي بندي طرف آمريکايي محفوظ است
بر اساس اين گزارش جمهوري اسلامي ايران موضوع عدم پايبندي کامل طرف آمريکايي به تعهدات خود در برجام را با جديت در دستورکار پيگيري خواهد داشت و در پايان کميسيون مشترک اعلام نمود که حق خود را براي هرگونه واکنش به اين موضع آمريکا محفوظ مي داند.
در عين حال معاون وزير امور خارجه کشورمان در اين نشست تاکيد کرد است که در مورد بدعهدي آمريکا قانع نشده است،آمريکا بايد مسئول شناخته شود و جمهوري اسلامي ايران حق هرگونه واکنشي را محفوظ نگاه مي دارد.

**روايت اروپايي از آخرين وضعيت برجام/روند مستمر از شراکت اقتصادي با ايران
به گزارش ايرنا هلگا اشميد، به عنوان هماهنگ کننده کميسيون مشترک برجام و رييس ششمين نشست کميسيون از زمان اجرايي شدن برجام هم پس از پايان اين نشست هم بيانيه اي رسمي به بيان مواضع خود در خصوص آخرين وضعيت اجراي برجام پرداخت.
بر اساس بيانيه اشميد طرف هاي برجام از گزارش اخير آژانس که مويد پايبندي مستمر ايران به تعهدات هسته اي خود بود استقبال کردند.
اشميد تحولات مثبت در مورد رآکتور آب سنگين اراک، روند جاري و آينده همکاري هاي صلح آميز هسته اي و امور مرتبط با کانال خريد از ديگر محورهاي مورد بحث در اين کميسيون عنوان کرده است.
تاکيد بر ضرورت اجراي تمامي مفاد برجام با حسن نيت،و روند مستمر در شراکت اقتصادي با ايران به رغم برخي چالشها از ديگر موارد مندرج در بيانيه هلگا اشميد بوده است.
هماهنگ کننده اروپايي برجام همچنين در بيانيه خود آورده است:با توجه به اهميت دومين سالگرد برجام، "تمامي شرکت کنندگان"در اين نشست بر پايبندي مستمر خويش به تعهدات برجام تاکيد کرده و ضرورت حصول اطمينان از اجراي موثر و کامل برجام در يک فضاي سازنده را مورد تاکيد دادند.

**ديدار با هيئت آمريکايي
به گزارش ايرنا در حاشيه کميسيون مشترک برجام ديدارهايي بين هيئتهاي شرکت کننده برگزار شد از جمله هيئت ايراني با هيئت آمريکايي ديدار کرده است و موضوع اين ديدار هم شکايت طرف ايراني از موارد نقض عهد آمريکايي ها بوده است.
سيد عباس عراقچي در خصوص اين ديدار گفته است که از توضيحات طرف آمريکايي براي جمهوري اسلامي ايران قابل قبول نيست.آن طور که معاون وزير امور خارجه کشورمان گفته طرفين در اين ديدار موضوع زندانيان را هم از بعد انساني مورد بررسي قرار داده اند.

** راهي که پيش روست
واقع امر اين اسست که ترامپ ونزديکان وي کماکان دل خوشي از برجام ندارند و به نظر مي رسد اختلافاتي بين کاخ سفيد و وزارت امور خارجه بروز کرده است. در همين راستا«فارن‌پاليسي» گزارش داده رئيس‌جمهور آمريکا، کارکنان کاخ سفيد را مأمور زمينه‌سازي براي حالت احتمالي عدم تأييد (پايبندي ايران به برجام) در دوره بررسي 90 روزه بعدي کرد که اکتبر به پايان مي‌رسد؛وظيفه‌اي که او پيش از اين به تيلرسون و وزارت دفاع محول کرده بود.
بر اساس گزارش فارين پاليسي رئيس‌جمهور به کاخ سفيد گفته مي‌خواهد 90 روز ديگر در موقعيتي باشد که عدم پايبندي (ايران به برجام) را اعلام کند و وظيفه آنها اين است که او را به اين نقطه هدف برسانند.
دولت ترامپ،همزمان در حال بررسي با مشارکت چندين نهاد در دولت آمريکا درباره سياست‌هاي خود در قبال ايران است. نتايج اين بررسي که احتمالاً تا پايان تابستان جاري اعلام خواهند شد ماندن يا خروج آمريکا از برجام را تأييد خواهد کرد.
اينکه ترامپ بالاخره چه رويکردي در قبال توافق هسته اي خواهد داشت وزارت امور خارجه آمريکا بر اساس منطق حاکم بر مناسبات سياسي و حقوق بين الملل چاره اي جز تائيد پاي بندي ايران به برجام نداشته است براي همين است که معمولا در بيانيه هايي که در خصوص تمديد تعليق تحريم ها از سوي اين وزارتخانه منتشر مي شود گريزي هم به سياست هاي منطقه اي ايران زده مي شود.در حالي که اين رويه هيچ محمل منطقي و حقوقي در عرصه بين الملل ندارد و اضافه شدن مسائل غير برجامي به گزارشهاي برجامي نشان دهنده بد سليقگي تحميل شده از سوي ترامپ و نزديکان وي به وزارت خارجه آمريکاست.
سه ماه آينده ترامپ وتيمي که وي تعيين کرده گزارش ديگري از برجام منتشر خواهد کرد؛ مادامي که ايران به تعهدات برجامي خود پاي بند است و مادامي که جامعه جهاني و شرکاي ديگر برجام به استناد گزارش هاي مکرر آژانس بين المللي انرژي اتمي از اين توافق به عنوان توافقي بين المللي حمايت مي کند هر اقدام نسنجيده اي از سوي ترامپ آمريکا را در موضع ضعف قرار داده و اين کشور را در مناسبات بين المللي بيش از پيش منزوي مي سازد.
اگرچه دولت ترامپ تلاش مي کند با اقدامات ايذايي مانع از منتفع شدن جمهوي اسلامي ايران از مزاياي برجام شود.با اين حال با فروپاشي زيرساخت هاي حقوقي تحريم هاي ايران، سياست هايي که ترامپ در عرصه مناسبات بين الملل در پيش گرفته و انسجام داخلي نهادهاي مختلف قدرت در ايران باعث شده است که اين اقدامات ايذايي هم نتيجه اي عايد آمريکايي ها نکند.
آخرين نمونه از تعامل اقتصادي جهان با ايران را مي توان قرارداد 8/4 ميليارد دلاري توتال فرانسه با ايران براي توسعه فاز 11 پارس جنوبي عنوان کرد قراردادي که حاکي از عزم جامعه جهاني براي توسعه مناسبات با جمهوري اسلامي ايران و بي اعتنايي به سياست هاي يکجانبه و خصمانه دولت ترامپ در قبال ايران است.