بزرگنمايي:

راه ترقی - دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سعید آسمانی/ بورس تهران درحالی سال 98 را با روندی مثبت پشت سر گذاشت که شاخص کل رشد 187 درصدی را تجربه کرده و به 512 هزار رسید. این در حالی است که بازار سهام سال 99 را بسیار پرتلاطم آغاز کرد. به‌طوری که بعد از رشد 90 درصدی در شاخص کل به محدوده یک میلیون واحد رسید و این روزها در اصلاح به سر می‌برد. سال گذشته بورس کشور رشدی با تاخیر را در مقایسه با سایر بازار‌های رقیب تجربه کرد.
به‌طوری‌که ما ابتدا شاهد افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن، خودرو و طلا بودیم و در واقع ارزش دلاری بازار در مقایسه با سال‌های گذشته بسیار پایین بود که این اختلاف را به ویژه در ماه‌های پایانی سال 98 تجربه کرد، اما در سال‌جاری این بازار به نوعی پیشتاز سایر بازار‌ها شده است. به اعتقاد من رشد بی‌سابقه بورس در این روزها ناشی از تغییرات اساسی در متغیرهای تحلیلی است که متاثر از تغییر نگرش جامعه و دولت به بازار سهام، چشم‌انداز مثبت بازار و ریسک پایین‌تر در مقایسه با بازارهای مجاور است. این در حالی است که دولت با کسری بودجه سنگینی مواجه است که بازار سرمایه تنها راه نجات دولت برای جبران این کسری خواهد بود. در واقع دولت کسری بودجه خود را از طریق انتشار اوراق بدهی و واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در بازار سرمایه جبران خواهد کرد. این در حالی است که با نگاهی به گزارش صندوق بین‌المللی پول درخصوص ایران، رشد نقدینگی در سال 98 به حدود 32درصد رسید که پیش‌بینی می‌شود در سال 99 نیز ما با رشدی حدود 20 درصد مواجه باشیم که با احتساب این رقم، مقدار نقدینگی به 3 هزار میلیارد تومان نزدیک خواهد شد. این میزان نقدینگی می‌تواند تاثیر بسیار مخربی در بازار به‌دنبال داشته باشد که در سال‌های گذشته نیز با ورود نقدینگی بالا به بازار‌های دلار و طلا شاهد آن بودیم. از سوی دیگر تمرکز اصلی دولت به جذب نقدینگی از طریق بازار سهام برای جلوگیری از التهاب بازار‌های طلا، دلار و خودرو است این مهم نه‌تنها دولت را در تامین کسری بودجه یاری خواهد رساند، بلکه اثرات بسیار مفیدی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت. به گونه‌ای که از تزریق پول به بازارهای‌های دلالی جلوگیری کرده و با نگاه ویژه به بازار سرمایه می‌توان شرکت‌ها را در تامین نقدینگی برای بهبود چرخه تولیدی و سودآوری یاری کند.
در همین راستا نگرانی‌های برخی از اهالی بازار در این روزها و پیش‌بینی آنها از ریزش بازار به دلیل بی‌سابقه بودن رشد اخیر بورس است که اگر این رشد را با سال‌های گذشته مقایسه کنیم، بازار سرمایه تجربه مشابهی نداشته است. اما باید توجه کرد که متغیرهای اصلی تحلیلی تغییر کرده‌اند به گونه‌ای که سیاست‌های دولت در حمایت از بازار سرمایه، برنامه مداوم کاهش نرخ سود بانکی، تمهیدات ویژه برای معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی شرکت‌ها و آموزش و اطلاع‌رسانی درخصوص بازار سرمایه از طریق صداوسیما، نوید تغییر اساسی در نگرش دولت به بازار سرمایه دارد. از طرفی اشتیاق ایجاد شده در جامعه برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها و حجم بالای پولی که در این روزها به بازار بورس تزریق شده است کاملا بی‌سابقه بوده که با توجه به کنترل قیمت‌ها در بازار‌های مجاور توسط دولت و کم‌رمق شدن بازار‌های رقیب منجر به ادامه روند صعودی بازار سهام خواهد شد. در این روزها شاخص کل بازار سرمایه در محدوده یک میلیون واحد در نوسان است که البته محدوده‌ای برای اصلاح بازار نیز بوده است. از دلایل اصلی این اصلاح بازار می‌توان به این موارد اشاره کرد: عرضه اولین صندوق دولت(با توجه به تخفیف قیمتی در واگذاری این صندوق و قیمت پایین‌تر آن در مقایسه با بازار)، آزاد‌سازی سهام عدالت، پیش‌فروش خودرو توسط دو خودروساز بزرگ کشور با توجه به اختلاف بالای قیمت کارخانه و بازار ، محموله‌های صادراتی بنزین به ونزوئلا که ریسک بالای سیاسی را به دنبال داشت و رشد قابل توجه بازار در فروردین که بدون اصلاح در روند صعودی آن شکل گرفته بود. درخصوص آزاد‌سازی سهام عدالت باید خاطرنشان کرد، پرتفوی سهام عدالت حدود 400 تا 500 هزار میلیارد تومان است، با توجه به حجم سنگین این پرتفو سیاست‌هایی اتخاذ شده که این آزاد‌سازی در یک پروسه 5 ساله انجام شود و کنترل ویژه‌ای درخصوص فروش آن در نظر گرفته شده که در روند صعودی بازار به فروش رود که منجر به عرضه‌های سنگین در بازار نشود. در همین راستا محموله‌های ارسالی بنزین به ونزوئلا نیز به نظر می‌رسد بدون مشکل به مقصد صادراتی رسیده‌اند که نه تنها ریسک سیاسی نگران‌کننده در بازار در این خصوص را از بین می برد، بلکه خود نوید گشایش جدیدی در اقتصاد نفتی کشور خواهد بود. از طرفی صندوق‌های دولتی در حال واگذاری توسط دولت نیز با توجه به مکانیزم در نظر گرفته شده برای واگذاری تا پایان سال و جذب نقدینگی بالاتر به بازار، پیش‌بینی روندی رو به رشد حداقل تا پایان سال برای تحقق سیاست‌های دولت از طریق بازار سرمایه خواهد داشت. در همین راستا تعداد قابل‌توجه سرمایه‌گذاران جدید و رفتار احساسی آنها با توجه به تجربه بسیار پایین آنها منجر به این شده که با کوچک‌ترین اصلاح در روند بازار، ترس و نگرانی از ریزش بازار آنها را ترغیب به فروش کند و با پایان اصلاح بازار پیش‌بینی می‌شود این افراد مجدد شروع به خرید کنند. با روند قابل کنترل بیماری کووید- 19 در بسیاری از کشورهای دنیا و اخبار مثبتی که درخصوص کشف واکسن برای این ویروس هر روز مخابره می‌شود، پیش‌بینی می‌شود که بازار‌های جهانی روندی رو به رشد را در ماه‌های آتی دنبال خواهند کرد که البته در روزهای اخیر قیمت فرآورده‌های نفتی رشد چشم‌گیری داشته است که منجر به سودآوری مناسب شرکت‌های پالایشی در سال جدید بعد از گزارش‌های ضعیف فصل زمستان خواهد شد. افزایش قیمت دلار آزاد و نیمایی، رشد قیمت محصولات آروماتیکی و پلیمری در روزهای اخیر و تجدید ارزیابی شرکت‌ها که پر قدرت‌تر از گذشته درحال انجام است، همچنان بازار سرمایه را جذاب‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری قرار داده است. با این وجود اصلاح اخیر بازار در محدوده یک میلیون واحدی نگرانی زیادی نداشته و پیش‌بینی می‌شود بازار مجددا به روند پرقدرت صعودی خود برای فتح قله‌های جدید بازگردد.