بزرگنمايي:

راه نو- در این نشست تخصصی حمیدرضا خطیبی، روزنامه‌نگار و مترجم؛ حمید ضیایی پرور، مدیرکل دفترمطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها؛ احسان رحیمی، مشاور مدیرعامل سازمان فناوری،اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران؛ شهروز کیایی، مدیر برنامه و مسئول روابطعمومی گروه فرا‌دید؛ ساجد محمدی، مدیر فنی بخش هلی‌شات شرکت آموت و حامد سعیدی،دبیر کارگروه پهپاد اتحادیه‌ی هوافضا، پیرامون روزنامه نگاری پهبادی ومزیت های عمده استفاده از پهپاد در روزنامه نگاری سخن گفتند.
در ابتدای این نشست حمیدرضا خطیبی با اشاره به سابقه‌ی این نوع روزنامه‌نگاریگفت: پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور یا پهپاد عمری به‌اندازه‌ی صنعت حمل‌ونقلدارند. این فناوری ابتدا در صنعت هوانوردی و در جنگ جهانی اول بود که استفاده ازآن باب شد. تکنولوژی‌هایی مثل پهپاد بیشتر خواستگاه نظامی دارند و از طریق ارتشتوسعه پیدا کردند. استفاده از پهپادها بیشتر در امور نظامی و تجسسی و تا حدی هممساعی تا به امروز توسعه پیدا کرده است. در دهه‌ی 90 همزمان با انقلابدیجیتال پهپاد هم دستخوش دگرگونی‌های زیادی شده است.
او ادامه داد: در دهه‌ی 90 خود ایالات‌متحده‌ی آمریکا 40 میلیارد دلار برای پهپادهزینه کرد که نتیجه‌ی آن در جنگ عراق و افغانستان مشخص شد. از همین 2000هم استفاده‌هایتجاری از پهپاد گسترش پیدا کرد مخصوصاً در حیطه‌ی روزنامه‌نگاری، هر چند هنوز برایاین مقوله در مرحله‌ی گردآوری اطلاعات است.
خطیبی افزود: بسیاری این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا از نظر فنی باید این مقوله ازروزنامه‌نگاری برای خبرنگاران مهم باشد؟ در مورد روزنامه‌نگاری سنسور لازم نیستحتماً مهندس این رشته باشید و همان خروجی سنسور کفایت می‌کند تا روزنامه‌نگار آنداده‌ها را مورد تحلیل و پردازش خود قرار دهد اما برای روزنامه‌نگاری پهپاد،روزنامه‌نگار مجبور است که خودش پهپاد را به حرکت دربیاورد برای همین مسائل فنیبرای روزنامه‌نگار پهپاد مهم می‌شود.
این روزنامه‌نگار با توضیح درباره‌ی مراحل آشنایی و آموزش روزنامه‌نگاریپهپاد در ایالات‌متحده آمریکا توضیح داد: این مقوله از روزنامه‌نگاری در این کشوردارای سه مرحله است یکی از آن‌ها اخذ مجوز و پروانه‌ی کار با پهپاد، آشنایی باقوانین و دستورالعمل آزمایشگاه روزنامه‌نگاری پهپاد، اخذ بیمه برای پهپاد و همچنینآشنایی با مقررات هوانوردی که از طریق آزمون انجام می‌شود.
احسان رحیمی نیز به عنوان دیگر سخنران این نشست به بیان تجربه خود درگرفتن تصاویر هوایی از شهر تهران پرداخت و توضیح داد: در سال 1355 «گرستر»توانست اولین تصاویر هوایی را در ایران با استفاده از بالون و هواپیما بگیرد. ما سفریبه ترکیه داشتیم. در آنجا کتابی در اختیار ما قرار دادند که در آن تصاویر هوایی ازاستامبول بود. این کتاب برای ما خیلی جذاب بود و پیگیر شدیم تا ما هم تصاویریهوایی از تهران تهیه کنیم. حدود سال 89 بود که این ایده به ذهن ما رسید. ابتدا دنبالپهپادهایی بودیم تا بتوانیم آن را کنترل کنیم ولی در آن زمان تکنولوژی آن واردایران نشده بود و به صورت فراگیر هم در دسترس نبود. بنابراین پیگیر شدیم تا با هلی‌کوپترهایواقعی در سطح شهر تهران پرواز کنیم. حدود 20 شرکت در تهران پیدا کردیم که خدمات پروازی در خارجاز تهران می‌دادند. یعنی به هیچ عنوان اجازه پرواز در سطح تهران نداشتند.
او ادامه داد: بعد از پیگیری‌هایی که صورت گرفت متوجه شدیم این کار سخت‌گیری‌هاو قوانین خاص خود را دارد. به عبارتی باید هلی‌کوپتر دو موتوره باشد که کمترینامکان صوت را داشته باشد و ما به این نتیجه رسیدیم که ناجا این هلی‌کوپترها رادارد. شهردار وقت با آقای احمدی مقدم مکاتبه‌ای کردند و ما توانستیم مجوز بگیریمتا در سطح شهر تهران – به‌جز جاهایی که ممنوعیت پروازی دارد- پرواز کنیم. ما به‌جزمناطق ممنوعه چهار صوت پروازی در سطح شهر تهران داشتیم که من فکر می‌کنیم اگر می‌خواستیماین پروازها را با این پهپادها انجام دهیم شاید حدود 200 صوت پروازی نیاز بود.اگرچه مشکلات ما در آن زمان بیشتر بود ولی حسنش این بود که در یک ساعت توانستیم یک‌پنجمتهران را بگردیم و عکاسی کنیم.
رحیمی به پروژه تهران سه‌بعدی اشاره کرد و گفت: در کنار این پروژه‌ها، پروژهتهران سه‌بعدی داشتیم که با همین تکنولوژی و تجربه سال 88 توانستیم تصاویر هواییرا تبدیل به تصاویر سه‌بعدی کنیم و کتاب آن هم چاپ شد. از مهم‌ترین مشکلات ما دراین پروژه‌ها بیشتر بر روی مجوز گرفتن‌ها بود. تصاویر پهپادی و استفادهاز آن‌ها در موضوعات گردشگری، ژورنالیستی و… در رساندن مطالب به مخاطب خیلی کمک می‌کند.
شهروز کیایی، در ادامه گفت: از سال 86 به مقوله‌ی فیلم‌برداریبا هلی شات وارد شدیم و ما به عنوان اولین تیم، موفق شدیم که این مدل از هواپیمارا وارد سینما کنیم. از سال 91 شروع به ساخت مستند «ایران» کردیم که از این تیم هم استقبال زیادی شدو قرار شد با فیلم‌برداری هلی شات تصویرهایی از شهرهای ایران تهیه کنیم تاتصویرهای ماندگاری از ایران به‌جا بماند. در کنار این نوع تصویربرداری ما سعیکردیم تصویرهای زمینی هم بگیریم و بیشتر هدفمان نشان دادن زیبایی شهر و تقویتبنیان فکری جامعه بود.
او ادامه داد: خروجی این کار هم بسیار مورد استقبال مدیران شبکه‌ی تلویزیونیشد در حال حاضر هم از این مقوله در سینما بسیار استفاده می‌شود چراکه با اینفناوری آنچه دوست داریم پیاده می‌کنیم.
ساجد محمدی، به بیان تاریخچه‌ای از ورود پهپادهادر ایران پرداخت و توضیح داد: در سال 86 دغدغه تصویربرداری هوایی با استفاده از پهپاد درایران شروع شد و مطمئناً در آینده پیشرفت بیشتری خواهد داشت. دغدغه‌ها از اولمتفاوت بود. به عبارتی دغدغه اولیه ما پرواز با دوربینی بود که صرفاً بتوانیم نمای هوایی را تصویربرداری کنیم. در اوایل کار این نمای هوایی قطعاً یکسریایرادات و ضعف‌هایی داشت. دغدغه‌ها کم‌کم به این سمت رفت که دوربین دلخواه خودمانرا پرواز دهیم و این پرنده مأموریت‌هایی که قبلاً حتی فکر آن را نمی‌کردیم بتواندانجام دهد. کم‌کم این پرنده‌ها هوشمندتر شدند. در حال حاضر شرکت‌های مختلفی چه درایران و چه خارج از ایران هم به عنوان کاربر و هم به عنوان سازنده این پرنده‌ها فعالیتدارند.
او ادامه داد: شرکت‌ها پیشرفت‌های خوبی داشتند و الان پرنده‌ها به سمتیمی‌روند که شاید نیازی نباشد تا کاربر، کار خاصی انجام دهد. به عنوان مثال دراوایل یکسری هلی‌کوپترها بودند که دردسرهای زیادی داشتند و لازم بود تجهیزات زیادیبا خود ببریم تا بتوانیم تصویربرداری کنیم. البته الان هم اگر بخواهیم کاری حرفه‌ایانجام دهیم نیاز به تجهیزات دیگری هم داریم. بعدها یکسری پهپادهایدیگری وارد این عرصه شدند که می‌توان از آن‌ها به صورت نیمه‌حرفه‌ای یا آماتور نامبرد. پهپادهای شرکت دی جی آی در ایران در حال حاضر روز به روز در حال پیشرفت هستند.
محمدی ضمن اشاره به موضوع نشست گفت: با توجه به اینکه موضوع این جلسه روزنامه‌نگاریپهپادی است باید بگویم اولین اصل در این قضیه این است که دغدغه شما خروجی تصویر یاخبرتان باشد. دومین دغدغه این است که شما بتوانید از این ابزار به راحتی استفادهکنید.
مدیر فنی بخش هلی‌شات شرکت آموت به معرفی پهپادها در ایران پرداخت: شرکت دی جی آی از چند سری نیمه‌حرفه‌ای و آماتور شروع کرد و بعد سری‌هایفانتوم و در ادامه سری‌های مویک به آن اضافه شد. به عبارتی کم‌کم پیشرفت کرد وپرنده‌های حرفه‌ای‌تر وارد کار شد. بر روی سری‌های اول یک دوربین بود و بعد کمیپیشرفته‌تر شدند به گونه‌ای که شما بتوانید تصویری بدون لرزش داشته باشید در سری‌هایبعدی برد این پرنده‌ها بیشتر شد یعنی اگر قبلاً به سختی برد این پرنده‌ها به 200 الی 300 متر می‌رسیدبعداً به راحتی به دو کیلومتر رسید و الان در سری‌های مویک سیستم به گونه‌ای طراحی‌شدهکه پرنده تا 7 کیلومتر می‌تواند دور شود. در آخرین سری این پرنده‌ها یکسری سنسور اضافه‌شدهکه پرنده می‌تواند سوژه را تشخیص دهد و به مانع برخورد نکند.
محمدی ادامه داد: آخرین مدلی که معرفی شده، پرنده مویک ایر است که حتی درجیب کت شما می‌تواند جای بگیرد و قابلیت جابجایی و استفاده آن آسان است. حدودقیمت‌ها از 7 میلیون تومان تا 10 میلیون تومان است و قابلیت بالا پایین شدن دارند. استفاده از اینپهپادها همان‌طور که راحت‌تر شد مشکلات تیم‌های حرفه‌ای بیشتر شد. چون کاربرغیرحرفه‌ای بر اساس دانش کمی که دارد یکسری استانداردها را رعایت نمی‌کند.
حامد سعیدی، دبیر کارگروه پهپاد اتحادیه‌ی هوافضا درباره‌ی عملکرد ایناتحادیه گفت: اتحادیه هوافضا تنها تشکل قانونی در این حیطه است که برای تولید وخدمات هوایی فعالیت دارد و دارای چندین شرکت است. کارگروه پهپاد از سال 88 تأسیس شد و ازسال 89 رسالت جدیدی به عهده‌ی آن گذاشته شد و از سال 94 هم با آمدن ربات‌هایپرنده ما شروع به انتشار اخبار این حوزه و برگزاری آموزش‌ها در این مقوله شدیم.
او ادامه داد: در حال حاضر ما فعالیتمان را در سامانه‌ی هوشمند هوایی انجاممی‌دهیم. در این سامانه پهپاد غیرنظامی و تمام آنچه یک کاربر برای پهپاد بخواهد دریک پلتفرم یکپارچه جمع شده است در این سامانه ما سعی کرده‌ایم تمام کارکردهایپهپاد در کشور از حمل‌ونقل گرفته تا آبیاری در زمین‌های کشاورزی، کنترل راه‌ها،پیدا کردن کوهنوردان، امداد و نجات اطلاع‌رسانی انجام شود.
دبیر کارگروه پهپاد افزود: یکی دیگر از کارکردهای پهپادها تصویربرداری هواییو واکنش سریع آن‌ها در منطقه‌ی زلزله‌زده‌ی کرمانشاه بود که ما یگان واکنش سریع رابه آن منطقه اعزام کردیم در حالی که بسیاری از مسئولان در آن روزها نمی‌دانستند درشهر سر پل ذهاب و ازگله چه خبر است. در حالی که ما با همین پهپاد حتی تعدادچادرهای توزیع‌شده را هم آنالیز کردیم که همین باعث توزیع درست‌تر کمک‌ها شد.
سعیدی ادامه داد: در حال حاضر ما می‌دانیم که برای تمام امور عمرانی، ساخت‌وسازو هر آنچه بخواهیم علم کنیم نیاز به نقشه‌برداری داریم در حالی که این تکنولوژینوین کار نقشه‌برداری را برای کاربران بسیار آسان کرده است و حتی ما می‌توانیممناطق خارج از کشور را هم نقشه‌برداری کنیم. آنچه در اینجا مهم است آموزش و ثبتپلاک این هواپیماها هست. اعطای شناسنامه برای هر کدام از این پهپادها به این صورتاست که بعد از بررسی صلاحیت افراد و گذراندن یک دوره آموزش یک‌روزه برای آن‌هاشناسنامه و پلاک برای این پرنده‌ی بدون سرنشین صادر می‌شود.
او با اشاره به تعداد کاربرانی که از پهپاد استفاده می‌کنند، گفت: تابه امروز 11 هزار کاربر این پهپاد را تهیه‌کرده‌اند که هفت هزار کاربر شاغل هستندو بیشترین شغل‌ها به ترتیب شامل فیلم‌بردار و عکاسان بعد نقشه‌برداران و بعدمؤسسات حمل کالا. در این میان 100 تیم خبری رسانه‌ای در این سامانه پرونده دارند که‌بخشی مربوط به افراد شاغل در صداوسیما و بخش دیگر مربوط به خبرگزاری‌هاست.
دبیر کارگروه پهپاد توضیح داد: افراد باید حتماً این مسئله را لحاظکنند که از فروشگاه‌های مجازی و قانونی یک پهپاد تهیه کنند و بعد یک دوره آموزش یک‌روزهکه شامل مقررات امنیتی و پروازی را بگذرانند که در آن مناطق ممنوعه و حد و حدودپروازها هم مشخص‌شده است را یاد بگیرند. بعد از این به راحتی می‌توانند درخواستپلاک و شناسنامه‌ی مالکیت بدهند. بعد از این ماجرا می‌توانند به استانداری وفرمانداری شهرهای مختلف مراجعه کنند تا مجوزهای لازم برای ساختن تصویر و مستندهافراهم شود.