بزرگنمايي:
راه نو- وزیر امور خارجه همچنین در جریان این سخنرانی در بخش دیگری از
صحبت‌های خود تصریح کرد: ما در ایران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بی‌خط، مخالف
جمهوری اسلامی ایران و یا مخالف دولت همه در یک کشتی نشسته‌ایم و اکنون
هدف دشمنان نه نظام ایران، نه دولت روحانی، بلکه هدف ایران است. این ایران
است که اکنون برای تحقق برخی از اهداف و تمایلات مانع است، می‌خواهند ایران
را نابود کنند.
خیال نکنید اگر روحانی رفت و اصولگرایان آمدند موفق می‌شوند
ظریف ادامه داد: خیال نکنید که اگر آقای روحانی رفت و
اصولگرایان آمدند موفق می‌شوند. بعضی‌ها خیال نکنند که اگر جمهوری اسلامی
ایران رفت آنها سر کار می‌آیند. اکنون ایران یعنی این جغرافیا و موجودیت
عظیم پرافتخار تاریخی با این مردم و توانمندی‌ها و امکانات مورد هدف است و
ان‌شاءالله ما این هدف را ناکام می‌کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به
اهمیت بخش خصوصی، تصریح کرد: همان‌طور که دوستان در این جلسه مطرح کردند
فعالان بخش خصوصی، سربازان اصلی اقتصادی کشور و موتور محرک توسعه کشور به
خصوص اقتصاد خارجی کشور هستند و این باور من است.
ظریف گفت: وزارت خارجه با آنکه نقش بسیار محدودی در اقتصاد خارجی کشور
دارد و در حوزه روابط خارجی اقتصادی نقش محدودی دارد اما از همان ابتدا بر
اهمیت نقش خصوصی تاکید داشته است و در بسیاری از مواقع به عنوان مشاور، کمک
کار و حتی کارفرما از مشورت‌های بخش خصوصی استفاده کرده است و کماکان این
اعتقاد را داریم و ان‌شاءالله در آینده پرامیدی که این کشور خواهد داشت
بهتر و بیشتر بتوانیم با هم کار کنیم.
وی با اشاره به نگرانی‌هایی که در این جلسه از سوی فعالان اقتصادی کشور
مطرح شد، گفت: این نگرانی‌ها نگرانی‌های بجایی بود که بخشی از آن مربوط به
روابط داخلی کشور است که بنده آن را به دوستان مربوطه و همکاران منتقل
می‌کنم اما من در طول دورانی که درس خوانده‌ام و کار کرده‌ام یاد گرفته‌ام
که فقط در حوزه تخصصی خود حرف بزنم، اقتصاد حوزه تخصصی من نیست اما در
اینجا در حوزه روابط خارجی با ذکر دو مقدمه چند نکته را عرض می‌کنم.
دیپلماسی قایق‌های توپدار مربوط به قرن 18 و 19 میلادی است
ظریف در ادامه سخنان خود در این راستا، افزود: دوستان در این جلسه بر
اهمیت و تاثیرگذاری اقتصاد بر قدرت ملی اشاره کردند و این موضوع بسیار مهمی
است که من نیز به آن باور دارم. برخی از دوستان دلواپس از گذشته به این
حرف من ایراد گرفته‌اند که من گفته‌ام که فقط قدرت نظامی برای یک کشور کافی
نیست، قدرت نظامی امر مهمی است اما تنها قدرت نظامی نیست و من همچنان بر
این سخن خود تاکید دارم. دیپلماسی قایق‌های توپدار که تعداد توپ‌ها و برد
آنها فقط ملاک برتری بود مربوط به قرن 18 و 19 میلادی است و از ابتدای قرن
بیستم قدرت اقتصادی در کنار قدرت نظامی قرار گرفته است و این مولفه باعث
پیشرفت یا عقب‌ماندگی یک کشور شده است. از قرن بیستم به بعد دیپلمات‌ها
تنها نمایندگان بخش خصوصی و امنیتی نبودند و حوزه دیگری به عنوان موضوع
اقتصادی به فعالیت‌های آنها اضافه شد.
در دوران تحریم‌های گذشته بدنامی عاملی بود که برخی از شرکت‌ها و دولت‌های خارجی با ایران کار نکنند
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به شرایط قبل از تحقق برجام و دوران
تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: در دوران تحریم‌های گذشته یک عاملی که باعث
می‌شد برخی از شرکت‌ها و دولت‌های خارجی با ایران کار نکنند و آنها این
بهانه را مطرح می‌کردند، عامل بدنامی بود. می‌گفتند هزینه بدنامی کار با
ایران باعث می‌شود که ما نتوانیم با ایران کار کنیم، این هزینه وجود داشت
ولی امروز شرایط فرق کرده و هزینه بدنامی را آقای ترامپ پرداخت می‌کند.
ظریف ادامه داد: اعتقاد دارم که اگرچه ممکن است در کوتاه مدت هارت و
پورت‌های آمریکایی‌ها موثر شود ولی در درازمدت هزینه بدنامی ترامپ به نفع
ما تمام می‌شود.
در درازمدت هزینه بدنامی ترامپ به نفع ما تمام می‌شود
وی افزود: من صحبت‌های دوستان را قبول دارم که آمریکا مجاری تنفسی ما را
شناسایی کرده و تلاش دارد که آنها را مسدود کند اما امروز هزینه بدنامی را
ما نمی‌پردازیم، بلکه این آقای ترامپ است که آن را می‌پردازد. این
هزینه‌ای بود که در سالیان قبل برای ما سنگین بود.
ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع متکثر شدن منابع قدرت در
عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: ما باید به این موضوع در تصمیم‌گیری‌های
خود توجه کنیم و دقت کنیم که در این تکثر منافع خود را از دست ندهیم.
باید مواظب پیش‌بینی‌های خود باشیم
ظریف در ادامه سخنان خود در جمع فعالان اقتصادی عضو اتاق بازرگانی
ایران، ادامه داد: موضوع دیگری که باید به آن توجه کنید این است که
پیش‌بینی یک فعال اقتصادی دیگر فقط پیش‌بینی نیست بلکه این پیش‌بینی به
واقعیت تبدیل می‌شود که این موضوع به عرصه روابط بین‌الملل نیز کشیده شده و
از آن به عنوان پیش‌بینی که خود به خود محقق می‌شود یاد می‌کند لذا ما
باید مواظب پیش‌بینی‌های خود باشیم. اگر ما پیش‌بینی کنیم که برجام شکست
می‌خورد و در موقعیتی باشیم که بتوانیم این پیش‌بینی را اجرایی کنیم این
امکان وجود دارد که این پیش‌بینی محقق شود، نه تنها در مورد برجام بلکه در
مورد سایر مسائل نیز مصداق دارد.
چرا باید به دست خودمان دستاوردهایمان را زیر سوال ببریم
وی ادامه داد: برخی می‌گویند آمریکا به خاطر این از برجام خارج شده که
احتمالا برجام مشکل داشته است. سوال من این است که آمریکا از توافق نفتا،
پاریس، توافق همکاری‌های اقیانوس آرام و ... خارج شده است، آیا این
توافق‌ها مشکل داشتند؟ چرا ما باید به دست خودمان دستاوردهایمان را زیر
سوال ببریم.
ظریف ادامه داد: در زمانی عده‌ای در داخل می‌گفتند که کدام عاقلی می‌آید
در ایران سرمایه‌گذاری کند، خارجی‌ها نیز با خود می‌گفتند وقتی ایرانی‌ها
خود چنین نظر و پیش‌بینی در مورد خودشان دارند ما چرا به آنجا برویم
سرمایه‌گذاری کنیم به همین بابت است که می‌گویم باید مواظب اینگونه سخنان و
اظهارات بود. ما امروز نیاز به خیال‌بافی نداریم، نیاز به امید داریم، اگر
ناامیدی از اقتصادمان را به دنیا تزریق کنیم نباید انتظار داشته باشیم که
دنیا به اقتصاد ما امید داشته باشد.
ما به دشواری‌ها عادت داریم
وی با اشاره به امکانات و پتانسیل‌هایی که در کشور وجود دارد، افزود: ما
وارد حوزه‌های دشواری می‌شویم ولی ما به این دشواری‌ها عادت داریم، این
دشواری‌ها برای ما ناشناخته نیست. ما جنگ را با بشکه‌ای هشت دلار اداره
کردیم. در حال حاضر نفت بشکه‌ای 75 دلار است و اروپایی‌ها نیز می‌گویند که
تضمین می‌کنیم که نفت شما خریده می‌شود.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان با بیان اینکه آمریکایی‌ها دوران پرفشاری
را علیه ایران دنبال می‌کنند، ادامه داد: البته در گذشته آمریکایی‌ها در
کاخ سفید نشسته بودند و پیرو خواسته‌های آنها متحدان‌شان در اروپا و جاهای
دیگر ایران را تحریم می‌کردند به نحوی که حتی در مورد برخی از مسائل از
جمله تحریم‌های بانکی تحریم‌های اروپا سخت‌تر و بیشتر از آمریکا بود ولی
اکنون آن دوران تمام شده است و دیگر آن دوران به نظرم تکرار نمی‌شود.
ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد: در اوایل برجام من یک
سخنرانی در شورای خارجی روابط آمریکا بیان کردم و در آنجا مطالبی را گفتم
که برخی از رسانه‌ها آن را به صورت تقطیع شده منتشر کردند و دوستان دلواپس
نیز به آن استناد کردند و گفتند که ظریف گفته که هیچ وقت کسی نمی‌تواند از
برجام خارج شود در حالیکه من اتفاقا در آنجا پیش‌بینی کرده بودم و گفته
بودم که اگر آمریکا از برجام خارج شود بقیه دنیا با او همراهی نمی‌کنند.
خبرگزاری رویترز حدودا روزی 50 خبر دروغ در مورد اقتصاد ایران تولید می‌کند
وی با اشاره به جوسازی‌های گسترده این روزهای رسانه‌های غربی علیه
ایران، تصریح کرد: این روزها خبرگزاری رویترز حدودا روزی 50 تا خبر دروغ در
مورد اقتصاد ایران تولید می‌کند. یک گروه مشخص توسط یک کشور همسایه مورد
حمایت مالی قرار گرفته‌اند و این گروه وظیفه دارد که این اخبار را پخش کند و
به نحوی مطرح کند که همه دنیا دارند از ایران خارج می‌شوند.
ظریف ادامه داد: گروهی نیز منتظر نشسته‌اند که بگویند تحریم‌ها موفق شد
در حالیکه آنها گویی یادشان رفته که تا دیروز می‌گفتند برجام هیچ دستاوردی
نداشته است و اکنون با برخی از اخبار بازار را تحریک می‌کنند که همه دارند
از ایران خارج می‌شوند و ما بیچاره شدیم.
ظریف در ادامه صحبت‌های خود خطاب به حاضران در جلسه با بیان اینکه باید
به ابعاد معنایی قدرت، میزان نفوذ تاثیرگذاری و اهمیت پیش‌بینی کسانی که
امور در دستشان است، توجه داشته باشیم و بدانیم که این مولفه‌ها و این
پیش‌بینی‌ها تاثیرگذار است حال اینکه یک مسئول باشیم و یا یک اقتصاددان،
ادامه داد: پیش‌بینی شما صرفا یک عمل فکری نیست بلکه یک اقدام عملی است که
تاثیرگذار می‌شود.
آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که ایران را مجبور به خروج از برجام کنند
وی با اشاره به قدرت اقتصاد آمریکا، تصریح کرد: آمریکایی‌ها به دنبال
این هستند که برجام را نابود کنند و ایران را مجبور به خروج از برجام کنند،
همه هدف آمریکایی‌ها این است که ایران از برجام خارج شود. این یک هدف
استراتژیک برای آنهاست و ما به این موضوع آگاه هستیم، این به این معنا نیست
که ما در هیچ شرایطی از برجام خارج نمی‌شویم ولی به این معناست که ما هدف
طرف مقابل را می‌دانیم.
ظریف در ادامه سخنان خود با بیان اینکه اکنون هزینه بی‌اعتباری و بدنامی
را باید کسانی بدهند که می‌خواهند با آمریکا همکاری کنند و این عامل مهمی
است که ما باید به آن توجه کنیم در کنار اینکه آمریکا می‌خواهد ما از برجام
خارج شویم، تصریح کرد: در چارچوب تحقق این هدف برخی از کارهایی که
آمریکایی‌ها می‌کنند ایذایی، تبلیغاتی و روانی است. آنها می‌خواهند ایران
را وادار به خروج از برجام کنند.
وی افزود: ما در مذاکراتی که با دیگر طرف‌های برجام و همچنین شرکایمان
داشتیم همه بر این نکته تاکید دارند که باید راهی را پیدا کنیم که برجام
حفظ و اجرایی شود. به جز آمریکا و آن سه کشور پایین که با همه حتی با
همسایگانش نیز دعوا دارند و همچنین رژیم صهیونیستی، شما کشور دیگری را پیدا
نمی‌کنید که بگوید ما در ارتباط با خروج از برجام با آمریکا همکاری
می‌کنیم حتی دولت کانادا که ما برخی مشکلاتی با آنها داشتیم اعلام کرده که
ما می‌خواهیم برجام حفظ شود.
ظریف افزود: من به دوستانی که نگران هستند می‌گویم تفاوت این وضعیت را
با سال 90 ببینیم که اروپایی‌ها در ارتباط با بحث فروش نفت فقط به ما شش
ماه فرصت دادند.
راه پیش‌رو، راه سر راست و آسانی نیست
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان خطاب به فعالان اقتصادی حاضر در جلسه،
گفت: راه پیش‌رو، راه سر راست و آسانی نیست ولی می‌توانیم با کمک هم و با
استفاده از امکانات و بهره‌برداری از راهکارهای نوآورانه آینده بهتری را
برای اقتصادمان رقم بزنیم.
کلید حل مشکلات ما در حال حاضر همکاری با شرکت‌های کوچک و متوسط اقتصادی است
ظریف در همین چارچوب گفت: کلید حل مشکلات ما در حال حاضر همکاری با
شرکت‌های کوچک و متوسط اقتصادی است. موتور متحرک اقتصاد بسیاری از کشورها
این شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. این شرکت‌ها می‌توانند حتی جایگزین
شرکت‌های بزرگ باشند مثلا همین شرکت توتال وقتی که پروژه‌ای را قبول می‌کند
دو کار انجام می‌دهد؛ مدیریت و سرمایه و بقیه کارها را شرکت‌های کوچک و
متوسط انجام می‌دهند و ما می‌توانیم از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی که بتوانند متناظر با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی کار کنند شناسایی شوند
وی گفت: در این ارتباط ما باید دو هسته داشته باشیم؛ هسته اول این است
که اروپایی‌ها این شرکت‌های کوچک و متوسط را برای کار شناسایی کنند که در
حال انجام دادن این اقدام هستند و کار دیگر را ما باید انجام دهیم.
پیشنهادم این است که در اتاق ایران کمیته‌ای تشکیل شود و شرکت‌های کوچک و
متوسط ایرانی که بتوانند متناظر با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی کار کنند
شناسایی شوند. ما در وزارت خارجه در این زمینه اقداماتی را شروع کردیم ولی
ما ابزار و شناختی که شما در این زمینه از آن برخوردار هستید را نداریم و
این کار، کار شماست.
شرکت‌های همکار را به نحوی انتخاب کنیم که دلواپسان نگویند شرکت‌های ورشکسته به ایران آمدند
ظریف در همین زمینه ادامه داد: اخیرا اروپایی‌ها گفته‌اند که ما پنج
هزار شرکت کوچک و متوسط برای کار با شما تجهیز می‌کنیم در حالیکه ما باید
خودمان به نحوی رفتار کنیم که انتخاب‌کننده این شرکت‌ها باشیم و خودمان
شرکت‌هایی را که می‌خواهیم با ایران کار کنند را انتخاب کنیم چنان‌که به
نحوی نباشد که فردا دلواپسان بگویند که شرکت‌های ورشکسته اروپایی آمدند با
ایران کار کنند.
ترامپ در حال مقابله با نظمی است که 70 سال بر روی آن سرمایه‌گذاری شده بود
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اقدامات
ترامپ و با تاکید بر اینکه برخی معتقدند که ترامپ با اقدامات خود در حال به
هم زدن نظم نظام لیبرال بین‌الملل است، تصریح کرد: غربی‌ها نیز به این
موضوع انتقاد دارند. آنها می‌گویند او دارد نظمی که 70 سال بر روی آن
سرمایه‌گذاری شده است را نابود می‌کنند و هیچ آدم عاقلی در غرب نمی‌خواهد
که این نظام به هم بخورد پس می‌بینیم در اینجا بحث، بحث نظام بین‌الملل است
و بحث قرارداد هسته‌ای با ایران نیست. در داخل آمریکا نیز اختلافاتی در
ارتباط با این نوع رفتار وجود دارد. پایگاه توده‌ای در آمریکا که حدود 33
درصد هستند از رفتارهای ضد انسانی و ضد مهاجرتی استقبال می‌کنند و از آن
خوششان می‌آید ولی مابقی در آمریکا با تقابل با این رفتار قرار دارند و
احتمالا ما این تقابل را در انتخابات آتی که به زودی در آمریکا برگزار می
شود، مشاهده خواهیم کرد. به عنوان کسی که پیروزی ترامپ را پیش‌بینی کرد
می‌گویم این احتمال وجود دارد که بر اثر این تقابل دموکرات‌ها در انتخابات
پیش‌رو به موفقیت دست پیدا کنند البته نمی‌گویم قطعا بلکه صحبت از احتمال
است چرا که ترامپ در حال مقابله با نظمی است که 70 سال بر روی آن
سرمایه‌گذاری شده بود.
ناموفق شدن برجام برای ما خیلی خطرناک است
وزیر امور خارجه در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه اروپا دارای منافع
راهبردی برای حفظ برجام است ولی اینکه چقدر آماده است برای حفظ این منافع
هزینه بدهد موضوع دیگری است، تصریح کرد: ما می‌توانیم برجام را موفق کنیم و
همچنین می‌توانیم ناموفق کنیم ولی باید به این نکته توجه کنیم که ناموفق
شدن برجام برای ما خیلی خطرناک است گرچه ممکن است در مرحله‌ای مجبور شویم
که این کار را بکنیم ولی قطعا این انتخاب نظام نیست.