بزرگنمايي:

راه ترقی- سکه‌های پیش فروشی که تا حدود هفت میلیون و 600 هزار سکه در فاصله بهمن سال گذشته تا فروردین امسال به متقاضیان فروخته شد، اکنون و با فرا رسیدن زمان سررسید تحویل آن به گونه‌ای دیگر امکان معامله خواهند داشت. با تصمیم بانک مرکزی قرار بر این شده تا با ایجاد بازار ثانویه دارندگان سکه پیش فروش که با هفت سررسید آن را خریداری و در اختیار دارند می‌توانند قبل از موعد دریافت با تبدیل آن به اوراق سکه در بازار بورس معامله و به فروش برسانند. سکه‌های پیش فروش در سررسید یک ماهه را چندی پیش بانک مرکزی به دارندگان آن تحویل داد و تیرماه زمان سررسید سکه‌های سه ماهه است.  

اما اینکه شرایط سکه‌های پیش فروش در بورس چگونه بوده و دارندگان به چه نحوی و بر اساس چه ساز و کاری می‌توانند آن را مورد معامله قرار دهند، موضوعی است که مورد توجه بوده و در ادامه تشریح می‌شود.

اوراق سلف سکه در واقع همان سکه‌های پیش فروش شده توسط بانک مرکزی از کانال بانک ملی است که در بورس کالا پذیرش شده و تا سررسید قابلیت معامله دارند. مشتریانی که اقدام به پیش خرید کرده‌اند، مالکان این اوراق به شمار می‌روند و می‌توانند در صورت تمایل آن را در بازار عرضه کنند. انتشار اوراق هیچ محدودیتی برای مشتری نداشته و در اصل هدف از آن ایجاد بازار ثانویه و امکان معامله قبل از سررسید است چرا که دارندگان گواهی سکه‌های پیش فروش اکنون امکان معامله نداشته و باید تا زمان سررسید و تحویل آن صبر کنند.

 در رابطه با معاملات ثانویه اوراق سلف سکه باید گفت که خریداران سکه‌های پیش فروش دو راه در مقابل خود دارند؛ اول عدم فروش اوراق و نگهداری آن تا سررسید و تحویل سکه. راه دوم فروش اوراق به قیمت بازار و دریافت وجه آن که یک روز پس از معاملات در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. اگر اوراق فروخته شد، دو راه دیگر مقابل خریدار قرار خواهد داشت؛ اول اینکه می‌تواند اوراق را تا زمان سررسید نزد خود نگه داشته و سکه دریافت کند و یا اینکه بار دیگر اوراق را مورد معامله قرار دهد.

شرایط معامله اوراق سکه نیز بدین گونه است که دارندگان اوراق و کسانی که اقدام به خرید این اوراق می‌کنند، می‌توانند در ساعات معاملاتی آن را به فروش برسانند. البته تحویل سکه در قالب اوراق گواهی سپرده سکه خواهد بود و دارندگان این اوراق هم می‌توانند آن را در بازار بورس به فروش برسانند و هم می‌توانند نسبت به تحویل دارایی آن که همان سکه طلا است، اقدام کنند.

اما نحوه فروش اوراق سلف برای پیش خریداران در سه مرحله انجام می‌شود. اول فروش اوراق از طریق کارگزاری بورس. اگر فروشنده دارای کد بورسی باشد، می‌تواند با ارائه درخواست فروش به کارگزاری بورس و یا از طریق ارسال سفارش فروش در سامانه معاملات آنلاین نسبت به فروش اوراق سلف خود اقدام کند. در صورتی که کد بورسی نداشته باشد نیز می‌تواند با مراجعه به کارگزاری‌های بورس با ارائه مدارک هویتی و اطلاعات حساب بانکی کد بورسی را دریافت و پس از آن نسبت به فروش اوراق خود اقدام کند. مرحله بعد انجام معاملات است. متقاضی می‌تواند از طریق تابلوی معاملات اوراق سلف سکه سفارشات خرید و فروش و سایر اطلاعات با اهمیت در خصوص معاملات اوراق سکه را مشاهده و سپس نسبت به فروش اوراق با حجم و قیمت دلخواه و در بازه قیمتی مجاز بورس اقدام کند. در صورت وجود خریدار اوراق به حجم و قیمت اعلامی مشتری معامله انجام می‌شود. مرحله پایانی تسویه اوراق است؛ به طوری که پس از انجام معامله می‌توان سایر اوراق بهادار را خرید و هم می‌توان با ارائه درخواست وجه به کارگزار پس از یک روز وجه حاصل از فروش اوراق سلف را در حساب بانکی دریافت کرد لازم به یادآوری است که تسویه اوراق سلف سکه تنها یک روز پس از انجام معامله به حساب اعلامی متقاضی واریز می‌شود.

اوراق سلف سکه در سررسید تبدیل به اوراق بهاداری به نام گواهی سپرده سکه می‌شود که همان کارکرد قبض را داشته و دارنده می‌تواند گواهی را  در بورس به قیمت بازار فروخته و وجه خود را دریافت کند و یا می‌تواند با ارائه گواهی در سررسید معادل سکه را تحویل بگیرد. اوراق این امکان را می‌دهد که در روز اول یا شانزدهم هر ماه که سررسید اوراق محسوب می‌شود، سکه‌ها را تحویل بگیرید.

در مورد زمان و نحوه انجام معاملات باید یادآور شد که در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 تا 9:00 دوره پیش گشایش خواهد بود و از ساعت 9:00 تا 15:30 معاملات بر اساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود. انتشار اوراق در 22 نماد جداگانه بوده و امکان معامله ثانویه اوراق سلف سکه به صورت آنلاین است.

قیمت پایه اوراق سلف قیمتی اعلام شده در هر یک از طرح‌های پیش فروش سکه توسط بانک ملی بوده و این قیمت صرفا مبنای اعلامی دارد و ارتباطی با قیمت کشف شده در روزهای معاملاتی در هر نماد معاملاتی نخواهد بود. در صورت عدم معامله اوراق توسط پیش خریدار، سکه وی در سررسید به او تحویل می‌شود.

سکه های پیش فروش در هفت سر رسید و با قیمت قطعی فروخته شدند  از این قرار که، سکه تحویل یک ماهه یک میلیون و 590 هزار تومان، سه ماهه یک میلیون و 540 هزار تومان، شش ماهه یک میلیون و 475 هزار تومان، 9 ماهه یک میلیون و 410 هزار تومان، یک ساله یک میلیون و350 هزار تومان، 18 ماهه یک میلیون و 245 هزار تومان و 24 ماهه یک میلیون و 116 هزار تومان. پایان زمان تحویل این سکه‌ها در سال 1399 خواهد بود و با توجه به طولانی بودن زمان تحویل، انتشار اوراق سکه این امکان را به دارنده می‌دهد که بتواند در زمانی زودتر آن را فروخته و پول خود را دریافت کند. در حال حاضر قیمت هر سکه در بازار به حدود دو میلیون و 800 هزار تومان می‌رسد.