بزرگنمايي:

راه ترقی- حجت‌الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» صبح روز چهارشنبه هفته پیش در جلسه هیات دولت اظهار داشت: تاکنون 61 هزار و 400 میلیارد تومان برای بودجه عمرانی پرداخت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 70 درصد رشد داشته است.

رئیس جمهور افزود: بعد می‌گویند شما نباید پول نفت را در بودجه خرج کنید. بله این حرف درست است منتها لغت آن را باید دقیق انتخاب کنید. نفت را حتی‌الامکان نباید در بودجه جاری مصرف کنیم، باید نفت را استخراج کنیم و ببریم بفروشیم و بیاوریم با آن نفت سرمایه‌گذاری کنیم حال مقداری از آن به صندوق می‌رود. صندوق برای سرمایه‌گذاری در کشور استفاده می‌شود و بسیار هم خوب است. مقداری هم باید در صنعت خودِ نفت صرف شود، صنعت نفت ما کمی عقب است، صنعت نفت ما باید بیاید نشاط پیدا کند، فعال شود. ما خیلی در صنعت نفت کار داریم سرمایه‌گذاری می‌خواهیم باید سرمایه‌گذاری شود، بقیه هم که بدست می‌آید اگر بودجه عمرانی است «فبهاالمراد»، چرا ما بودجه عمرانی این کشور با این عظمت را 50 هزار میلیارد بگذاریم، چرا 100هزار میلیارد نگذاریم؟ چرا 200 هزار میلیارد یا 300 هزار میلیارد نگذاریم؟ اگر داریم بودجه عمرانی را اضافه کنیم.

وی ادامه داد: امروز که آمار را دیدم، در این مدت چند ماه امسال تا چند روز پیش، 61 هزار و 400 میلیارد تومان برای بودجه عمرانی پرداخت شده، این افتخاری است، نسبت به پارسال این موقع 70 درصد رشد داریم. یعنی آنهایی که می‌گویند مدیر دولت، مدیریت خود را نشان دهد، دیگر از این بهتر؟ این واضح و روشن است.

عملکرد دولت‌های مختلف در آینه آمار

در همه دولت‌های بعد از پیروزی انقلاب زمانی که درآمدها، به ویژه درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرده به موازات آن بودجه عمرانی نیز لاغرتر و نحیف‌تر شده است. با این حال دولت‌های یازدهم و دوازدهم با وجود سختی‌ها و فشارهای ناشی از تحریم از نظر افزایش بودجه عمرانی کارنامه قابل قبولی از خود نشان داده است. 

برای مثال طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، بودجه عمرانی(عملکردی) در ابتدای شروع به کار دولت هفتم حدود 2 هزار میلیارد تومان بوده که چهار سال بعد و در پایان کار دولت به 2 هزار و 300 میلیارد تومان رسید. در ادامه، در دولت هشتم بودجه عمرانی با روندی افزایشی به حدود 11 هزار میلیاردتومان می‌رسد؛ به عبارتی بودجه عمرانیِ عملکردی طی 8 سال 5 برابر می‌شود. 

در دولت‌های نهم و دهم، به رغم افزایش قابل توجه درآمدهای نفتی بودجه عمرانی از حدود 11 هزار میلیارد تومان در سال 1384 به 17 هزار میلیارد تومان در سال 1388 و حدود 20 هزار میلیارد تومان در سال 1392 می‌رسد که طی 8 سال افزایشی 90 درصدی را تجربه می‌کند. 

رشد بودجه عمرانی در دولتهای یازدهم و دوازدهم

در دولت یازدهم بودجه عمرانیِ عملکردی از حدود 20 هزار میلیارد تومان در سال 1392 به حدود 44 هزار میلیارد تومان در سال 1396 می‌رسد؛ یعنی با رشدی تقریباً 120 درصدی مواجه می‌شود.

اکنون عملکرد نه ماهه سال 1399 نشان می‌دهد که بودجه عمرانی صرف شده بیش از 61 هزار میلیارد تومان است. یعنی بیش از 200 درصد افزایش داشته است.

دولت دوازدهم در لایحه بودجه سال 1400 میزان بودجه عمرانی(تملک سرمایه‌ای) را 104 هزار میلیارد تومان برآورد کرده است. اگر میانگین تحقق 24 سال گذشته، یعنی 66 درصد را در نظر بگیریم انتظار می‌رود بودجه عمرانی عملکردی سال آینده چیزی حدود 71 هزار میلیارد تومان باشد. بنابراین، با مقایسه بودجه سال 1392 و سال 1400 به این نتیجه می‌رسیم که بودجه عمرانی از ابتدای دولت یازدهم تا انتهای دولت دوزادهم با رشدی 250 درصدی همراه خواهد بود. این رقم دست کم در 15 سال گذشته بی‌سابقه است.

اگر شرایط جنگ اقتصادی و تحریم‌های شدید بیش از دو سال اخیر را هم در نظر بگیریم صحبت از عملکرد مثبت دولت کنونی در زمینه بودجه عمرانی بی‌راه نخواهد بود.

شاید گفته شود در مقایسه با نرخ تورم افزایش بودجه عمرانی خیلی قابل توجه نباشد، اما تورم اقتصاد ایران در طول 24 سال گذشته همیشه با تورم‌های دو رقمی همراه بوده است، ضمن اینکه در دولت یازدهم تورم تک رقمی زیر 10 درصد را نیز تجربه کرد. بنابراین، بودجه عمرانی در دوره یاد شده قابل مقایسه بوده و از نظر منطق آماری درست است.