بزرگنمايي:

راه ترقی- هفته گذشته ترامپ با امضای فرمانی رسماً دستور اجرای اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد.
پس از اعلام تصمیم ترامپ، سخنگوی کمیسیون اروپا روز چهارشنبه گفت شرکت‌ها آزادند درباره ادامه فعالیتشان در ایران در بحبوحه تحریم‌های آمریکا تصمیم بگیرند.
«مینا آندریوا»، سخنگوی این کمیسیون همچنین تصریح کرد که اتحادیه اروپا، قوانین مسدودساز تحریمی را به منظور حمایت از شرکت‌های این اتحادیه در برابر آثار فرا سرزمینی تحریم‌های آمریکا فعال کرده است.
قوانین مسدودساز شرکت‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ملزم می‌کند ظرف 30 روز پس از آنکه به واسطه آثار فراسرزمینی تحریم‌های اتحادیه اروپا متحمل خسارت شدند، شورای اروپا را در جریان قرار دهند. شرکت‌های اروپایی همچنین از رعایت آثار فراسرزمینی تحریم‌های مشمول قوانین مسدودساز، منع شده‌اند. علاوه بر این، این قوانین احکام دادگاه‌های خارجی که بر اساس آثار فراسرزمینی تحریم‌های آمریکا وضع شده باشند را در اتحادیه اروپا بی‌اثر می‌کند.
به گزارش اسپوتنیک، سخنگوی کمیسیون اروپا در یک نشست خبری گفت: «طبق قوانین مسدوساز، فعالان اقتصادی اتحادیه اروپا آزادند کسب و کارهای خودشان را همان‌طور که مناسب می‌بینند و مطابق با قوانین این اتحادیه و قوانین ملی پیش ببرند.»
وی اضافه کرد: «این به معنی آن است که آنها آزادند انتخاب کنند درباره شروع، ادامه یا توقف کارشان در ایران و درباره ورود به بخش اقتصادی این کشور بر اساس ارزیابی خودشان از وضعیت اقتصادی آنجا تصمیم بگیرند.»
سخنگوی کمیسیون اروپا تصریح کرد: «هدف قوانین مسدودساز دقیقا تضمین این است که این نوع تصمیم‌گیری‌های تجاری آزاد باقی می‌مانند.»
رسانه های جهان در تحلیل های خود به این موضوع پرداختند که آیا اروپا قادر خواهد بود، ترامپ را در اعمال تحریم ها علیه ایران متوقف کند؟

فرصت مناسب اروپا برای مقابله با آمریکا
عبداللطیف درویش استاد اقتصاد و مدیریت بحران دانشگاه آتن در گفتگو با شبکه تلویزیونی روسیا الیوم گفت: با توجه به اینکه برخی سران اروپایی مانند آنگلا مرکل اعلام کرده اند که ما اروپایی‌ها باید خودمان راه مان را انتخاب کنیم از این رو بازار داخلی اروپا و بازار میان چین، روسیه و ایران منجر به ایجاد جایگزینی‌هایی برای صنایع و بازار‌های آمریکایی خواهد شد. هم اکنون مساله اساسی این است که پیشتر آمریکا با کشور‌ها به صورت یک به یک درگیر می‌شد، اما اکنون به روی همگان آتش گشوده است. آمریکا با نزدیک‌ترین هم پیمانان خود مثل استرالیا، کانادا و اتحادیه اروپا هم در افتاده است و از این رو این فرصتی برای این کشور‌ها است که در مقابل آمریکا تشکل ایجاد کنند و می‌توانند از این فرصت بهره گرفته و پایگاهی مشترک برای انجام هماهنگی‌های اقتصادی و سیاسی میان تشکل‌های اقتصادی مختلف ایجاد کنند.

"سخنان" کافی نیستند، باید "اقدام" شود
نشریه فوکوس (آلمان)، در تحلیلی نوشت: دو ماه پیش، زمانی که دونالد ترامپ خروج آمریکا از توافق هسته ای را با ایران اعلام کرد، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله واکنش نشان داد. او اصرار داشت اتحادیه اروپا به این توافق پایبند خواهد ماند. او وعده داد: "تا زمانی که ایران به تعهدات خود عمل کند، اتحادیه اروپا به اجرای کامل توافق هسته ای متعهد خواهد بود." موگرینی همچنین وعده سنگین دیگری نیز داد: اتحادیه اروپا همچنین مصمم است از سرمایه گذاری های خود در ایران حفاظت کند.
این سخنان دو ماه پیش اظهار شدند. در حال حاضر تحریم های سنگینی علیه ایران و همه کشورها و شرکت هایی که با این کشور تجارت می کنند، اعمال شده اند. در حال حاضر دیگر "سخنان" کافی نیستند، بلکه باید "اقدام" شود.
پیتر بیر (عضو حزب دمکرات مسیحیCDU)، هماهنگ کننده دولت فدرال برای روابط آتلانتیک با اعتماد به نفس و بدون تردید در مصاحبه با فوکوس گفت: "دولت فدرال همچنان به بررسی اقدامات احتمالی در زمینه اقتصادی و مالی برای فراهم سازی امکان مبادلات اقتصادی با ایران می پردازد." پایبندی کامل ایران به تعهدات خود بر اساس توافق، پیش شرط ضروری برای ادامه این تلاش ها می باشد. شرکای اروپایی تلاش دارند تا عواقب منفی احتمالی را برای شرکت ها کاهش دهند. هایکو ماس، وزیر امور خارجه فدرال به همراه ژان ایو لودریان و جرمی هانت، همتایان فرانسوی و انگلیسی وی، مصمم هستند از تاثیرگذاری تحریم ها بر شرکت های اروپایی که با ایران تجارت می کنند، ممانعت نمایند.
بنابراین به طور همزمان با آغاز تحریم های آمریکا، امروز اتحادیه اروپا "قوانین مسدود کننده" را به اجرا درآورد. این قوانین به شرکت های اروپایی که می خواهند با ایران روابط تجاری داشته کمک کرده و از آنها در مقابل اثرات تحریم های آمریکا محافظت می کنند. اقتصاد آلمان نگران رکودی طولانی و حتی دائمی در تجارت با ایران به خاطر تحریم های آمریکا می باشد. مارتین وانسلبن، مدیر اجرایی اتاق بازرگانی، صنعت و تجارت آلمان (DIHK) در حال حاضر زنگ خطر را به صدا درآورده است. او گزارش داد: "بسیاری از شرکت ها در حال خروج از ایران هستند."
نشانه های هشدار دهنده ای مبنی بر این که ایران از لحاظ اقتصادی در آستانه فروپاشی قرار دارد، مشاهده می شود. به علت تحریم های آمریکا، این کشور دچار رکود روزافزونی شده است. ارزش پول ملی به سرعت در حال کاهش و سقوط می باشد. اروپا نیاز دارد تا این کشور را به هر نحوی زنده نگه دارد. در برلین هیچ کس جرأت ندارد تصور کند چه اتفاقی خواهد افتاد، اگر این تلاش ها با شکست روبرو شود.

برای اروپایی ها، بسته دوم تحریم ها بسیار تهدید آمیز است
نشریه گازتارو (روسیه)، در تحلیلی با طرح این سئوال که آیا اتحادیه اروپا قادر خواهد بود، در مساله تحریم ها علیه ایران، با امریکا مقابله کند؟، نوشت:
دونالد ترامپ کشورهایی را که با ایران تجارت می کنند، به عدم تجارت با امریکا تهدید کرد. بدین ترتیب، رئیس کاخ سفید به قرار اتحادیه اروپا در راستای اجرای قوانین بازدارنده برای شرکت هایی که با تهران کار می کنند، واکنش نشان داد. در ماه نوامبر، قرار است، عرصه نفت و گاز ایران نیز تحریم شود که احتمال دارد، به اروپا ضربه جدی وارد کند. بعید به نظر می رسد که این قوانین بازدارنده کارساز واقع شوند، اما اگر اروپایی ها از توافق هسته ای خارج شوند، احتمال دارد، در خاور نزدیک، مناقشه جدیدی آغاز شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا، اعلام کرده که تحریم های جدید امریکا سخت تر خواهند بود. این سخنان رئیس کاخ سفید در پاسخ به قرار اتحادیه اروپا و همچنین، برخی دیگر از کشورهای اروپایی بود که از تحریم های دوگانه امریکا علیه ایران حمایت نمی کنند. در این رابطه، اتحادیه اروپا قوانین بازدارنده را اجرا کرده است که برای شرکت های اروپایی شرایط عدم اجرای تحریم های امریکا را مهیا می سازد. در حقیقت، اروپایی ها ناگزیر هستند که ثابت کنند، اقدامات واشنگتن به تجارت آنها ضربه وارد می کند.
در این میان، فدریکا موگرینی، رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا، و وزیران امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیای کبیر بیانیه مشترکی را در رابطه با تحریم های جدید امریکا علیه ایران صادر کرده اند. در این سند، طرفین به خاطر اعمال تحریم های امریکا علیه ایران ابراز تاسف کرده اند و از احترام خود به برنامه جامع اقدامات مشترک در رابطه با برنامه هسته ای ایران سخن گفته اند.
در حقیقت، هنوز تحریم های بسیار سخت امریکا علیه ایران اعمال نشده اند – تحریم ها علیه عرصه انرژی که از ماه نوامبر سال ٢٠١٨ میلادی، اعمال خواهند شد. این تحریم ها در راستای ممنوعیت خرید نفت و گاز از ایران است. در صورت اجرای این تحریم ها، نرخ نفت افزایش خواهد یافت.
به گفته نیکلای توپورنین، استاد انستیتوی دولتی مسکو در روابط بین الملل، برای اروپایی ها، بسته دوم تحریم ها بسیار تهدید آمیز است و آنان فقط سه ماه فرصت دارند تا تدابیری را در این زمینه اتخاذ کنند. به رغم آن که اتحادیه اروپا متعهد به حمایت از کشورهای اروپایی است، اما اکثریت شرکت های بزرگ اروپایی در عرصه انرژی دارای منافع جدی در رابطه با امریکا هستند و از این رو، بعید به نظر می رسد که بخواهند ریسک کنند.
هنوز مشخص نیست که آیا اروپایی ها قادر به مقابله با دولت ترامپ در رابطه با ایران خواهند بود، یا خیر؟ امید زیادی به اتحادیه اروپا به عنوان ساختار فرا ملیتی نیست، زیرا یار اقتصادی و اصلی اتحادیه اروپا، امریکا است. در سال ٢٠١٧ میلادی، حجم مبادلات کالا میان امریکا و اتحادیه اروپا بالغ بر ٦٣١ میلیارد یورو بوده است.
کشورهای اروپایی از تجربه رویارویی اقتصادی با امریکا در مسائل اقتصادی برخوردارند. در اوایل سال های ١٩٨٠ میلادی، آلمان موفق شد، در برابر فشارهای واشنگتن که مانع از اجرای قرارداد «احداث خط لوله در ازای ارسال گاز» با اتحاد جماهیر شوروی سابق می شد، ایستادگی کند. در آن ایام، از احداث خط لوله با قطر بزرگ به سوی شوروی در ازای ارسال گاز به اروپا سخن در میان بود.
اما، به گفته کارشناسان، در حال حاضر، در اتحادیه اروپا رهبرانی وجود ندارند که قادر به چالش کشیدن امریکا در مساله تحریم های ضد ایرانی باشند. در چنین شرایطی، بروکسل فقط می تواند روی حمایت روسیه حساب کند که در رابطه با ایران دارای مواضع مشترکی هستند. اما، به گفته توپورنین، در حال حاضر، مسکو خود تحت اعمال تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا قرار دارد و از این رو، از قدرت مانور اندکی برخوردار است.
در امریکا، این موضوع را کتمان نمی کنند با ایجاد نارضایتی مردمی از رژیم حاکم در ایران، برای خفه کردن تهران با اهرم های اقتصادی تلاش می کنند. این امر، امکان را برای گریز از آغاز مناقشه نظامی با ایران فراهم می سازد. ویکتور میزین، کارشناس امنیت بین المللی، معتقد است که ترامپ در روابط با تهران می خواهد از استراتژی اجرا شده با کره شمالی استفاده کند. خود ترامپ اعلام کرده که می خواهد توافق خوب دیگری به ایران پیشنهاد کند. اما، موقعیت ایران با کره شمالی متفاوت است. ایران بر خلاف کره شمالی، دارای روابط نزدیکی با کشورهای اروپایی است. برای ایران، حمایت اروپایی ها در شرایطی که مجددا، در آستانه انزوای جدید قرار می گیرد، بسیار مهم است. دیدارهای دائمی [آقای] حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با رهبران اروپایی از این موضوع حکایت دارد.
در حقیقت، در ایران به این موضوع اشاره می کنند که چندان به دوستان اروپایی اعتماد ندارند. برای نمونه، پرزیدنت [آقای] روحانی اعلام کرده که در بسته پیشنهادات اتحادیه اروپا، قرارهای عملی و روش مشخص برای ادامه همکاری ها وجود ندارد. سرگی اوتکین، رئیس بخش ارزیابی های راهبردی، معتقد است که در این شرایط پیچیده، تحقق وعده های اروپا بعید به نظر می رسد. به گفته وی، به احتمال زیاد، در نهایت، اروپایی ها از ایران خارج خواهند شد و برجام فسخ خواهد شد و ایران در آستانه آغاز جنگ منطقه ای بزرگ قرار خواهد گرفت.