بزرگنمايي:

راه ترقی- هشتاد و چهارمین اجلاس سالانه ایفلا(فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری) در شهر کوالالامپور مالزی طی چند روز آتی برگزار می شود و انجمن‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی از سراسر جهان در آن به تبادل نظر می پردازند. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، در سال های گذشته همواره عزمی جدی برای مشارکت فعالانه در این اجلاس داشته است.

**ایفلا فرصتی فوق العاده برای تبادل تجربیات است
اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های کشور در برابر سازمانی مثل ایفلا، عنوان کرد: برای کتابداران سراسر جهان، ایفلا نامی آشنا و فرصتی فوق العاده برای تبادل تجربیات به شمار می آید. ایرانیان کتابدار نیز از سال های دور در این مجمع بزرگ جهانی حضور داشتند و تلاش کردند تا به توسعه و ترویج دانش کتابداری در جهان کمک کنند. بدون تردید ایران در زمره اولین کشورهای منطقه است که با آغاز این برنامه جهانی تلاش کرده است اقدامات اساسی در جهت اهداف برنامه را عملیاتی سازد. این تلاش از سال گذشته و با اولین سفر رییس ایفلا خانم گلوریا پرز سالمرون به ایران، به صورت جدی تر از سوی کتابخانه ملی ایران دنبال شد.

**گام های اساسی به سمت نوآوری های دیجیتال
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، با اعلام اینکه کتابداران ایرانی هنوز نسبت به اهمیت «دسترسی آزاد و برابر به اطلاعات» آشنایی کافی ندارد، بیان کرد: باید کتابداران را با مسئولیت های اجتماعی شان آشنا سازیم و آموزش دهیم که آنها باید فراتر از مدیریت کتابخانه ها به جامعه ای بیاندیشند که در آن زندگی می کنند. در گام اول تلاش کردیم با اصطلاحات و ادبیات برنامه از طریق کارگاه سنگاپور در سال 2017 آشنا شویم. در گام بعدی برنامه را برای جلب مشارکت کتابداران در کتابخانه ملی دنبال کردیم و در شرایط فعلی به دنبال اجرایی سازی برنامه نهایی در ایران هستیم. همچنین تلاش می کنیم گام های اساسی به سمت نوآوری های دیجیتال برداریم که این اقدام نیازمند بهبود و اصلاح ساختارهای فنی و همین طور تغییر روش های موجود در نظام دیجیتال سازی است. ما اعتقاد داریم که استقرار یک شبکه گسترده و توسعه یافته از نوآوری های دیجیتال به دموکراسی دیجیتال و تسهیل دسترسی همگانی به اطلاعات کمک اساسی خواهد کرد. در این زمینه گفت و گو هایی با یونسکو، برخی کتابخانه های ملی و همچنین تعامل و تفاهم نام با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را آغاز کردیم.

** اهمیت تقویت برابری در دسترسی همگانی به اطلاعات
بروجردی در ادامه درباره دیگر اهداف مشارکت فعالانه در این اجلاس، خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم برای اولین بار در ایران فناوری بلاک چین(Blockchain) را به دیجیتال سازی پیوند بزنیم. آنچه برای ما مهم است تقویت حوزه عمومی و جامعه مدنی و برابری در دسترسی همگانی به اطلاعات است که برای رسیدن به این هدف راه نسبتا پیچیده ای پیش رو خواهیم داشت. وجه بعدی این برنامه این است که ما تلاش می کنیم تا رویکردها و روش های مدیریت کتابخانه مان مبتنی بر استانداردهای نوین اصلاح شود. در این راستا به طور جدی نیازمند دریافت آموزش های لازم از سوی انجمن های قدرتمند کتابداری در جهان و همین طور ایفلا هستیم. تلاش می کنیم نسبت به حفظ میراث فرهنگی و مستند در کتابخانه های ایران به طور جدی اقدامات ضروری انجام دهیم. در ایران، کتابخانه ها، مراکز میراث مستند و نسخه های خطی ارزشمندی هستند که تا به امروز ده نمونه آن در فهرست حافظه جهانی یونسکو و پنج نمونه آن در فهرست منطقه ای به ثبت رسیده است. در این زمینه تلاش می کنیم تا نسبت به حفاظت دیجیتال از نسخه های خطی حمایت های لازم را به عمل آوریم. در کنار همه این‌ها اهداف دیگری هم هستند که مجدانه دنبال می‌کنیم.

**پیامدهای مثبت حضور در اجلاس ایفلا
رییس کتابخانه ملی در پاسخ به این پرسش که حضور و خالی نگذاشتن صندلی های ایران در اجلاس بین المللی ایفلا، چه ضرورتی دارد؟ تصریح کرد: ایفلا یا فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری ارگانی مستقل، بین‌المللی، غیردولتی و غیرانتفاعی است که بیش از نود سال پیش با هدف پیشبرد و توسعه کیفیت خدمات کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی در سراسر دنیا پدید آمد و هم اکنون دارای هزاران عضو از 140 کشور دنیاست. ایفلا هر چند در ابتدا یک اتحادیه تخصصی در حوزۀ کتابداری بوده است اما در جهان اطلاعات محورِ امروز، با پایشگرایش ها و مسیرهای جدید در فضای جهانی اطلاعات، نقشی اساسی در سیاستگذاری ها بر عهده گرفته است وبه عنوان یکی از مهم ترین نهادهای بین المللی همکار یونسکو، با به راه اندازی برنامه هایی فراگیر همچون برنامۀ «چشم انداز جهانی»، مبنایی برای اتحاد رویکردها و روش ها در اقدامات کتابخانه ها ایجاد کرده است. بر این مبنا، حضور در اجلاس جهانی ایفلا برای سازمان کتابخانه ملی ایران به عنوان نهاد مادر وسیاستگذار در عرصه کتابداری و پایگاه مدیریت دانش کشور دارای اهمیت بسیار است و پیامدهای مثبت متعددی دربر دارد.

** آشنایی با جدیدترین روش های مدیریت دانش؛ راهبرد کتابخانه ملی
بروجردی درباره راهبردهای اصلی که برای این تعامل در نظر گرفته است، گفت: یکی از راهبردهای کتابخانه ملی برای تحقق رسالت خود در تسهیل توسعه دانش بنیان کشور، آشنا شدن با جدیدترین روش های مدیریت دانش و مجهز شدن به تکنولوژی های نوین در مدیریت اطلاعات است که امیدوارم از طریق همکاری با انجمن های بین المللی تخصصیِ حوزه مدیریت دانش به خصوص اتحادیۀبین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری حاصل شود. تدوین برنامه های راهبردی، با شفاف سازی مسیر پیش رو و متمرکز ساختن تلاش نیروها در راستای آن، موجب کاهش اتلاف منابع و بهره گیری بهینه از امکانات و موجود می شود و بدین ترتیب سازمان را در ایفای نقش زیرساختی در سازماندهی و مدیریت اطلاعات وتاثیرگذاری کلان در فرآیند توسعه کشور یاری می رساند.

**نقش دیپلماسی فرهنگی ایفلا در سطح کلان
عضو پژوهشگاه علوم انسانی درباره دستاوردهایی که چنین مراوداتی برای فرهنگ ایرانی به همراه خواهد داشت، بیان کرد: ایفیلا می تواند در سطح کلان برای دیپلماسی فرهنگی کشور نیز دستاوردهایی به دنبال داشته باشد. کتابخانه ملی میتواند فارغ از مناسبات و مناقشات سیاسی در جهان، تصویری فرهنگی از ایران ارائه کند. تنوع در اعضا و شرکتکنندگان همایشهای ایفلا فرصت مغتنمی برای برقراری ارتباطات و تعاملات بینالمللی و گفتگوهای فرهنگی است. با توجه به شرایط کنونی در عرصه بینالملل و در میان امواج کرکننده تبلیغات سیاسی و تصاویر سوگیرانه متاثر از مناقشات سیاسی، میتوان با مشارکت فعالانه در همایشها و رویدادهای بینالمللی، عالمانه در ارائه تصویر واقعی از هویت ایرانی کوشید و نقشی را که ایران از دیرباز تا کنون در فرهنگ جهانی داشته است به جهانیان معرفی کرد. چنین مراوداتی با افزایش درک متقابل و ارائه تصویری حقیقیتر از فرهنگهای گوناگون میتواند در کاهش تنشهای سیاسی نیز موثر واقع شود.

**چرایی عدم حضور رییس کتابخانه ملی
بروجردی در خاتمه در پاسخ به این پرسش که دلیل شرکت نکردنش در این اجلاس چه بوده است، خاطرنشان کرد: قرار بر این بود که من شرکت کنم. اما به دلیل توصیه رئیس جمهور محترم مبنی بر ضرورت کاهش هزینه ها، ترجیح دادم خودم را حذف کنم و کارشناسان سازمان برای تجربه اندوزی و بهره گیری حضور داشته باشند.