بزرگنمايي:

راه ترقی- صدای زنگ هشدار مصرف انواع سوخت توجه ها را به سوی دلایل این موضوع جلب شده است.
بر اساس برخی گزارش ها، حجم مصرف در مردادماه امسال با رشدی چشمگیر به مرز 100 میلیون لیتر رسید.
از ابتدای امسال تا پایان تیرماه به طور میانگین روزانه 86.8 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شد که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد 9.6 درصدی را نشان می دهد.
بیشترین مصرف بنزین کل کشور در سی و یکم تیرماه رکورد بی‌سابقه 121 میلیون و 800 هزار لیتر را شکست.
روند افزایش مصرف بنزین و سوخت در کشور به اندازه ای است که رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار اخیر هیات دولت با ایشان بدان اشاره کرده اند.
رهبر معظم انقلاب نیز در نشست اخیر با هیات دولت، مصرف بیش از 100 میلیون لیتر بنزین در روز را نمونه ای از استفاده بد از ظرفیت‌ها و منابع داخلی خواندند و فرمودند: «وزارت نفت و دیگر مسوولان دولتی راه‌های کاهش مصرف بنزین را پیگیری کنند.»
ایشان بد استفاده کردن از ظرفیت‌ها و منابع داخلی را از دیگر مشکلات موجود در بحث مدیریت اقتصادی خواندند و پرسیدند: «ایران که جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است، چرا باید بنزین وارد کند؟ در حالی که می‌توان با ساخت پالایشگاه و تولید و حتی صدور فرآورده‌های نفتی از نعمت بزرگ ذخایر نفتی، استفاده صحیح کرد.»
درباره دلایل افزایش مصرف بنزین، از عوامل مختلفی نام برده می شود که از مهم ترین آنها می توان به قیمت پایین، نوسان نرخ ارز در ماه های اخیر، افزایش قاچاق و تردد خودروهای بی کیفیت اشاره کرد که در رفع آنها نهادها و دستگاه های مختلف دخالت دارند که لازم است به آن توجهی ویژه شود.
بر اساس نظر کارشناسان خودروهای بی کیفیت داخلی از متهمان اصلی مصرف بالای سوخت در کشور است که به دلیل فناوری پایین، علاوه بر آلایندگی زیاد، سوخت زیادی مصرف می کنند.

** مصرف 304 میلیون بشکه معادل نفت خام در بخش حمل و نقل
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت درباره عوامل افزایش مصرف سوخت در کشور گفت: در سال 1394 مصرف نهایی انرژی در کشور معادل یک میلیارد و 264 میلیون بشکه معادل نفت خام بود که 304 میلیون بشکه از آن در بخش حمل و نقل مصرف شده است.
مریم مهدی نژاد افزود: 47 درصد سوخت مصرفی در بخش حمل و نقل به بنزین و 35 درصد به گازوئیل اختصاص داشته است.
مهدی نژاد اضافه کرد: از 304 میلیون بشکه معادل نفت خام مصرفی حدود 258 میلیون بشکه به فرآورده‌های نفتی و بقیه به سی.ان.جی (گاز طبیعی فشرده) و سایر انواع سوخت مربوط بوده است.

** مصرف بالا با وجود سرانه پایین مالکیت خودرو
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل با بیان اینکه روند مصرف بنزین در بخش حمل و نقل تابع مصرف سوخت خودروهاست، گفت: هم اکنون مصرف سوخت خودروها در کشور بسیار بالاست، در حالی که سرانه مالکیت خودرو در ایران نسبت به سایر مناطق در حد پایین قرار دارد.
مهدی نژاد یادآور شد: در ایران به ازای هر یک هزار نفر 200 دستگاه خودرو وجود دارد؛ در حالی که این سرانه در امریکا 797 و در ایتالیا 679 است.
وی گفت: علاوه بر سرانه پایین، ناوگان خودرویی ایران نیز فرسوده است؛ به‌طوری که 900 هزار دستگاه خودرو فرسوده سبک در کشور تردد می‌کنند.
به گفته وی، مجموع خودروهای سبک کشور 16 میلیون و 100 هزار دستگاه برآورد شده است.

** میانگین 7.7 لیتری مصرف سوخت خودروهای داخلی
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل به مصرف بالای سوخت در خودروهای داخلی اشاره کرد و گفت: بیشتر خودروهای داخلی به دلیل کیفیت پایین، دارای آلودگی زیاد و مصرف بالای سوخت است؛ به طوری که در سال 1396 میانگین مصرف سوخت خودروهای کشور 7.7 لیتر به ازای هر 100 کیلومتر بود.
مهدی نژاد اضافه کرد: در اتحادیه اروپا در سال 2015 میانگین مصرف سوخت 5.5 لیتر به ازای هر 100 کیلومتر بوده که قرار است در سال 2020 به 4.1 دهم لیتر در هر 100 کیلومتر کاهش یابد.
وی ادامه داد: مشکل دیگر خودروهای ما «پایداری پایین» آنهاست، یعنی اینکه پس از ورود به ناوگان جاده ای به سرعت و به راحتی مصرف سوخت آنها از حالت عادی خارج شده و بالا می رود.

** سهم تفاوت فرهنگی ایران و اروپا در افزایش مصرف سوخت
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل افزود: مشکل دیگری که باعث بالا رفتن میزان مصرف سوخت خودروها در کشور شده پیمایش بالای آنهاست که نسبت به میانگین جهانی در حد بالایی قرار دارد.
مهدی نژاد افزود: میانگین سالانه پیمایش خودروها در کشور 20 تا 22 هزار کیلومتر است در حالی که در کشورهای مختلف اروپایی بین هشت هزار تا 13 هزار کیلومتر قرار دارد.
«یکی از علت های پیمایش بالای خودروهای کشور، مربوط به تفاوت فرهنگ استفاده از خودروهاست. به عنوان مثال، در کشورهای اروپایی برای سفرهای درون شهری از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند و استفاده از خودروهای شخصی را به مسافرت های آخر هفته اختصاص می دهند اما در فرهنگ ما استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین جذابیت دارد».
مهدی نژاد ادامه داد: علاوه بر فرهنگ سازی، برای کاهش مصرف سوخت توسط خودروهای داخلی باید به توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی نیز توجه شده و آن را تقویت کنیم.

** تردد موتورسیکلت های فرسوده
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل عامل دیگر مصرف بالای سوخت در کشور را مربوط به استاندارد پایین موتورسیکلت ها دانست و افزود: بر اساس گزارش پلیس راهور تا پارسال11 میلیون دستگاه موتورسیکلت در کشور شماره گذاری شد.
وی یادآور شد: البته بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد زیادی موتورسیکلت بدون آنکه شماره گذاری شده باشد در مناطق حاشیه ای کشور تردد دارد که بخش عمده آن ها فرسوده است.

** لزوم جریمه مالی سنگین برای خودروهای پر مصرف
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل با انتقاد از سطح پایین فناوری خودروهای داخلی گفت: فناوری در کاهش مصرف سوخت و پایین آوردن آلایندگی خودروها اهمیت زیادی دارد.
مهدی نژاد افزود: در سایر کشورها تلاش می‌شود از طریق وضع جرایم مالی مختلف، مصرف سوخت خودروها را کاهش دهند؛ به طوری که در برخی کشورها جریمه خودروهای آلاینده به حدی سنگین است که تردد با آنها صرفه اقتصادی ندارد.
وی از تدوین استانداردهای مصرف سوخت خودرو در کشور خبر داد و گفت: ما برای خودروها نیز مانند لوازم برقی و خانگی، برچسب مصرف انرژی تعریف کرده ایم که مرحله اول آن از سال 1394 اجرا شده است.
این مسوول با بیان اینکه مرحله دوم این طرح از اول تیر 1397 آغاز شده است، افزود: در مرحله دوم، استانداردهای مصرف سوخت سختگیرانه تر شده به طوری که یک خودرو که در مرحله اول، دارای برچسب انرژی آ (A) بود در مرحله دوم نتوانست این برچسب را اخذ کند و یک رتبه افت کرد.
مهدی نژاد با بیان این که رده بندی برچسب خودرو از آ تا جی است، اضافه کرد: هیچ خودرویی نتوانسته است در مرحله دوم برچسب ای مصرف انرژی را دریافت کند.
وی بیان داشت: همچنین هشت محصول از 6 کارخانه تولید کننده خودرو در کشور نتوانسته اند هیچ یک از استانداردهای A تا G مصرف سوخت را کسب کنند و به طور کلی فاقد استاندارد مصرف سوخت هستند.

** نیمی از خودروهای کشور در آستانه سلب برچسب انرژی
مهدی نژاد ادامه داد: مرحله جدید اعطای برچسب های انرژی به خودروها 2 سال دیگر انجام می شود بنابراین خودروسازان 2 سال وقت دارند تا کیفیت خودروهای خود در مصرف سوخت را افزایش دهند.
رئیس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل با بیان این که مرحله آتی اعطای برچسب انرژی سخت گیرانه تر می شود، هشدار داد: با توجه به شرایط فعلی اگر خودروسازان اقدامی برای بهبود کیفیت خودروهای خود در مصرف سوخت انجام ندهند در 2 سال آینده حدود نیمی از خودروهای تولیدی کشور قادر به دریافت هیچ نوع از برچسب انرژی نخواهند بود.
«در کشورهای مختلف تلاش می کنند از طریق سیاست های تنبیهی مانع استفاده از خودروهای پرمصرف و آلاینده شوند».
رییس امور استاندارد و تدوین معیار در بخش حمل و نقل اضافه کرد: بر این اساس حتی اتحادیه اروپا اگر خودرویی مورد پسند بازار واقع شود جلو تولید آن را نمی‌گیرد اما چنان جرایم سنگینی را برای تردد آن وضع می‌کند که استفاده از آنها برای مصرف‌کننده و همچنین تولید کننده صرفه اقتصادی نداشته باشد.