بزرگنمايي:
راه ترقی- در این مراسم که همه ساله از 26 ذی‌الحجه و همزمان با حرکت کاروان
امام حسین (ع) به سرزمین عراق و واقعه تاریخی برخورد لشکر آزادگان جهان با
حربن یزید ریاحی برگزار میشود، اردبیلی‌ها که حریم‌دار حرمت عاشورائیان
هستند؛ همصدا با مولایشان طشت‌های مسی را پر از آب کرده و بر سر و
سینه‌زنان و به یاد حزن و اندوه امام حسین(ع) و یاران باوفایش اشک ماتم
می‌ریزند.
در این مراسم که همه ساله با طشت‌گذاری حسینیه اوچدکان آغاز شده و
اوج این مراسم در چنین روزی در مسجد جامع اردبیل در منظر عموم اجرا میشود،
محلات ششگانه اردبیل طشت‌هایی را پر از آب کرده و در حالی که در ازدحام
جمعیت این طشت‌ها را بر دوش می‌گیرند، آنها را روی سکوهایی که در مساجد
برای طشت‌ها ساخته شده قرار داده و عزاداران حسینی کوزه‌های آب را بر دوش
گرفته و در میان ازدحام عزاداران آب آنها را در طشت‌ها خالی می‌کنند.
عزاداران اردبیلی علاوه بر آنکه برای رفع تشنگی در طول 10 روز
عزاداری از آب طشت‌ها می‌نوشند به شفابخش بودن این آب نیز اعتقاد دارند و
آن را به عنوان تبرک به خانه‌ها می‌برند تا بیمارانشان را شفا دهند.
بیوک جامعی پژوهشگر تاریخ اردبیل و عضو هیئت امنای محلات ششگانه با
بیان اینکه آئین طشت‌گذاری در آستانه عزای حسینی فقط در شهر اردبیل دارای
سابقه تاریخی است، اظهار کرد: مراسم طشت‌گذاری از 27 ذی‌الحجه تا اول ماه
محرم در فاصله سه روز در نزدیک به بیش از 200 مسجد اردبیل برگزار میشود به
طوری که اولین طشت‌گذاری شهر بعد از نماز مغرب در مسجد جامع شهر انجام
میشود.
وی خاطرنشان کرد: فقط در طشت‌گذاری مسجد جامع است که 6 طشت به
نشانه 6 محله گذاشته میشود و ریش‌سفیدان این محلات در آن حاضر هستند.
جامعی با بیان اینکه باشکوهترین آئین طشت‌گذاری متعلق به مسجد جامع
شهر است، گفت: بعد از این مراسم در سایر مساجد نیز تا اول محرم مراسم
طشت‌گذاری برگزار میشود و در سه دهه اخیر برگزاری این مراسم علاوه بر
اردبیل در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و شهرهای دیگر تسری یافته و
اردبیلی‌های مقیم تهران نیز این آئین را برگزار می‌کنند.
نویسنده کتاب آثار و ابنیه تاریخی اردبیل در مورد فلسفه این مراسم
افزود: براساس روایت‌های تاریخی پیش از رسیدن امام حسین(ع) و یارانش به
کربلا حرابن یزید ریاحی در منطقه‌ای به اسم «زباله» راه بر امام سوم شیعیان
بسته و حرکت کاروان آن حضرت را متوقف ساخت.
جامعی تصریح کرد: امام حسین(ع) همانجا به رغم کمبود آب دستور داد
تا طشت‌هایی که همراه کاروان بوده در زمین گذاشته و آب مشک‌ها را درون
طشت‌ها خالی کنند تا هم یاران خودش و هم سربازان حر از آن آب بنوشند و از
هر دو طرف چارپایانشان نیز سیراب شوند.
وی ادامه داد: این اتفاق می‌تواند هم یکی از دلایل برگزاری مراسم
طشت‌گذاری محسوب شود و علاوه بر آن اهمیت آب در روزهای تاسوعا و عاشورا نیز
بر کسی پوشیده نیست.
اما امسال به دلیل تقارن دهه اول محرم با روزهای پایانی تعطیلات
تابستانی خیل عظیمی از گردشگران و مسافران نیز از مراسم طشت‌گذاری و
آئین‌های سنتی عزاداری در اردبیل استقبال کردند به طوری که آئین طشت‌گذاری
امسال با حال و هوایی متفاوت‌تر برگزار شد و مداحان و مرثیه‌سرایان دربار
حسینی با شور و حرارت خاص در این مراسم ذکر مصایب کرده و یاد و خاطره امام
رئوف و آزاده امام حسین(ع)، قمر منیر بنی هاشم حضرت عباس (ع) و یاران دشت
نینوا را گرامی داشتند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان اردبیل نیز با بیان اینکه در چند سال
اخیر با همکاری خوب هیئت امنای مسجد جامع، بزرگان و ریش سفیدان محلات
ششگانه و شعبات آنها مراسم طشت‌گذاری با نظم و ترتیب و احترام به اوقات
شرعی به ویژه برپائی نماز مغرب و عشاء برگزار میشود، اظهار کرد: امسال نیز
از ساعاتی پیش مراسم طشت‌گذاری با حضور دسته‌جات عزاداری از محلات مختلف
آغاز شده و پیش‌بینی می‌کنیم تا ساعت 23 امشب این مراسم با نظم و انضباط
خاص به انجام برسد.
حجت‌الاسلام مهدی ستوده بیان کرد: پایتخت حسینیت از امروز به صورت
رسمی در سوگ فرزند فاطمه حال و هوایی حزن‌انگیز پیدا می‌کند و در دو روز
آینده با تکمیل مراسم طشت‌گذاری آئین ویژه عزاداری دهه اول محرم با محوریت
مساجد، حسینیه‌ها و امامزاده‌ها برگزار خواهد شد.
وی افزود: امسال با توجه به شرایط خاص کشور قرار شده است در آغاز
هر محفل بعد از قرائت قرآن سخنرانی خطبا به مدت 10 تا 20 دقیقه انجام شود
سپس ذکر مصایب و عزاداری‌های سنتی مورد تاکید و توجه است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان اردبیل گفت: بعد از عید غدیر خم
عزاداری در مساجد و محلات با نام هفته خوانی در اردبیل شروع شده و اوج
عزاداری‌ها در طشت‌گذاری 27 ذی‌الحجه به عنوان اعلان عزاداری رسمی به انجام
می‌رسد به طوری که یک روز قبل از این روز عزاداری حسینی و طشت‌گذاری
حسینیه اوچدکان آغاز شده و در 27 ذی‌الحجه در تبعیت از مرام جوانمردانه و
سخاوتمندانه امام حسین(ع) نسبت به لشکر حربن یزید ریاحی که آن حضرت لشکر و
حتی حیوانات آنها را سیراب کرده، آئین طشت‌گذاری انجام میشود که این مراسم
از ساعت 13 ظهر و با طشت‌گذاری 6 محله از محلات اردبیل در مسجد جامع این
شهر آغاز میشود.
وی بیان کرد: بعد از قرائت قرآن و سخنرانی در گام اول کوچه اسلامی،
سپس داشچیلار در مرحله بعد سینه زنان اوچدکان، سپس زنجیرزنان محله
اوچدکان بعد از آنها محله طوی و در آخر نیز محله نواب صفوی آئین طشت‌گذاری
را به صورت رسمی انجام می‌دهند.
اما در آستانه ماه محرم بازار خرید و فروش لباس‌های سیاه، کالاهای
مذهبی و همچنین برخی از اجناس مورد نیاز هیئت‌ها و دسته‌جات عزاداری حال و
هوایی متفاوت پیدا کرده و بازار احسانات و برپائی ایستگاه‌های صلواتی نیز
رونق گرفته است.
شهر اردبیل به همت شهرداری این شهر با پرچم‌های و بیرق‌های سیاه
آذین بسته شده و مساجد این شهر به ویژه در هسته مرکزی سیه‌پوش شده و در
پایتخت حسینیت عشق و ارادت به امام حسین و یاران آن حضرت موج می‌زند.