بزرگنمايي:

راه ترقی- سومین سالگرد شهدای منا درحالی برگزار شد که به مطالبات خانواده‌ها و بازماندگان آن فاجعه مرگبار هنوز پاسخی داده نشده است. عربستان با آن که بارها به ایران ـ تنها کشور پیگیر علت وقوع آن فاجعه ـ اعلام کرده نتیجه را باید کمیته حقیقت یاب مشخص کند، اما پس از گذشت سه سال همچنان همان جواب‌ها را تکرار می‌کند و نتیجه شفافی را اعلام نمی‌کند.

لیلا رحیمیان ثابت، فرزند یکی از شهدای منا به عنوان یکی از شاهدان آن روز فاجعه ـ در مراسم یادبود شهدای منا که به میزبانی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و با حضور مسئولان بعثه و سازمان حج و زیارت برگزار شد،خطاب به متولیان حاضر، گفت: این خانواده‌ها آزرده خاطرند و رنجیده‌اند و معتقدند به خواسته‌ها و سوال‌های آنها کمترین توجه‌ها شده و بزرگداشت شهدای منا کم کم به فراموشی سپرده شده است. آنها دوست داشتند چنین مراسمی را سازمان متولی برگزار کند،اما مسئول غیرمرتبط دیگری،خارج از وظایفش این بزرگداشت را برگزار کرد.

او سپس به وعده‌هایی که در کمسیون امنیت ملی به بازماندگان و خانواده‌های شهدای منا داده شد، اشاره کرد و افزود: قرارهای زیادی گذاشته شد از جمله نامگذاری یکی از میادین در هر شهر به نام «شهدای منا» و یا ثبت این روز در تقویم ملی همانند حج خونین و یا تشکیل کمیته حقیقت یاب در داخل کشور که از منویات مقام معظم رهبری بود.

رحیمیان بیان کرد: ما که به کمیته حقیقت یاب عربستان کاری نداریم چون از دیدگاه خودش مقصر نیست، ولی ما که شاهد ماجرا بودیم پس چرا این کمیته در داخل کشور تشکیل نمی‌شود؟.

او که به نمایندگی جمعی از خانواده‌های شهدای منا سخن می گفت، به برخی مطالبات آنها برای برقراری دیدارهای مداوم با مسئولان ذیربط و ثبت انجمنی برای پیگیری مطالبات و تشکیل دورهمی خانواده‌های این شهدا اشاره کرد و در پایان سخنانش هم گفت: درد دل خانواده‌های شهدای منا مثنوی هفتاد من است.

سعید اوحدی ـ رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری و رییس پیشین سازمان حج و زیارت ـ این مراسم با شعار «حج ناتمام سهم تو، سنگ‌های ناتمام سهم من» به میزبانی سازمان متبوعش برگزار شد، تاکید مقام معظم رهبری در زنده نگه داشتن یاد شهدای منا و احساس دِین به این شهدا را از جمله دلایل اصلی برگزاری این بزرگداشت دانست و در ادامه ترجیح داد به یادآوری خاطره‌ای در ارتباط با نفوذ کلام ولی فقیه در تغییر رویه و رفتار بد سعودی‌ها با ایران در زمان تحویل پیکرها بپردازد و افزود: عربستان تا پیش از آن به هیات ایرانی که متشکل از وزیر بهداشت و معاون وزیر خارجه بود، احترام نمی‌گذاشت و برای تحویل پیکرها به بهانه نداشن تابوت و موافقت سایر کشورها با به خاک سپردن اجساد در قبرستان مکه، مقاومت می‌کرد اما پیام مقام معظم رهبری در نوشهر باعث شد نه تنها 5 هواپیمای ویژه برای انتقال پیکر شهدای ایرانی فاجعه منا اختصاص دهد که اجازه خروج پیکرها فقط به کشور ایران داده شد.

سردار محسن میرانصاری پدر یکی از شهدای منا که در این مراسم اعلام شد فرزندش شهید آقازاده بوده در سخنانی با یادآوری خاطره چگونگی پیدا کردن پیکر بی نام پسرش در قبرستان مکه، گفت: هرچند که خانواده‌های شهدای منا تحت پوشش سازمان بنیاد شهید هستند اما پیگیری شود تا به مطالبات و حقوق آنها بهتر پاسخ داده شود.

او همچنین درخواست کرد در سازمان حج و زیارت کمیته دائمی برای پیگیری وضعیت خانواده‌های شهدای منا در داخل این سازمان تشکیل شود.

در این بزگداشت مراسم دمام زنی در سوگ شهدای منا اجرا شد و آغاز مراسم نیز با بخش‌هایی از تلاوت قرآن با صدای قاری شهید منا «محسن حاجی حسنی» همراه بود و دو تن از فرزندان این شهدا (جمهور و افشاریان) نیز به شعرخوانی پرداختند و «امیر عباسی» مداحی کرد و سپس در حضور حجت‌الاسلام و المسلمین قاضی عسکر ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و سرپرست حجاج ایرانی ـ حمید محمدی ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ حجت‌الاسلام روح الله حسینیان ـ رییس مرکز اسناد انقلاب اسلامی و سعید اوحدی ـ رییس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری ـ از تعدادی از خانواده‌های شهدای منا با اهدای تندیس و لوح تجلیل شد. همچنین کتاب «شرح غم‌بار فاجعه منا» نوشته سعید اوحدی که توسط مؤسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد دفاع مقدس، منتشر شده، رونمایی شد. قاضی عسکر که از ابتدای این مراسم خانواده‌های شهدای منا را همراهی می‌کرد در این مراسم سخنرانی نکرد.

بسیاری از خانواده‌های شهدای منا،حاضر در این مراسم معتقد بودند سازمان حج و زیارت به آنها بی‌توجه است. از لابه لای درد دل‌های آنها نیز شنیده می‌شد خواهان ورود سازمان‌ها و تشکل‌های حقوق بشر به پرونده منا هستند و می‌خواهند که گرامیداشت یاد این شهدا به فراموشی سپرده نشود. برخی هم خاطرات آن روزها که سخت گذشت را تعریف می‌کردند و بغض‌های جا مانده‌شان می‌شکست از روزهایی که همه راه‌های ارتباطی‌شان با عربستان محدود بود و زیرنویس فقط یک شبکه از تلویزیون تنها راه کسب اطلاع از منا بود.

دوم مهرماه سال 1394 همزمان با عید قربان، ایران 464 حاجی خود را در سرزمین منا از دست داد.