بزرگنمايي:

راه ترقی- یکی دو ماه اخیر مشکلاتی در برخی بازارها از جمله بازار ارز و سکه پدید آمد و در پی آن کمبودهایی در تامین برخی کالاهای مورد نیاز مردم اعم از کالاهای اساسی و روزمره به وجود آمد، بسیاری از مردم به فروشگاه ها هجوم آوردند و از ترس کمبود در آینده به خرید بیش از نیاز و انبار کردن در خانه رو آوردند، برخی کالاها کمیاب تر شد و بسیاری اجناس گران شدند.
مسئولان اعم از مقامات دولتی، سازمان تعزیرات، نمایندگان مجلس و قوه قضاییه نیز به میدان آمدند تا جلوی تخلفات، احتکار و گرانفروشی ها را بگیرند و آرامش را به زندگی مردم بازگرداندند اما هر چه هست، مردم نگرانند، استرس دارند و این اضطراب را به خانواده و کودکان خود نیز منتقل می کنند، در این شرایط مردم باید مهارتهایی را برای افزایش تاب آوری و تأمین آرامش فراگیرند و البته رسانه ها و مسئولان نیز وظایفی دارند.
نادر اباذری روانشناس یکی از دلایل احتکار از سوی مردم را فکر بنیادین آسیب پذیری دانست و گفت: حوادث بزرگ در صد سال اخیر سبب شده ترس از آینده و آسیب پذیر بودن از فکرهای بنیادین ایرانیان شود.
وی افزود: رخدادها و نوسان های مانند انقلاب مشروطه، کودتای 28 مرداد، قحطی ها و کمبودهای دوران جنگ تحمیلی و بسیاری از اتفاقات دیگر سبب شده که مردم احساس آسیب پذیری داشته باشند و رفتارها و کردارشان را بر اساس این تفکر بنیادین بنا کند.
این روانشناس اضافه کرد: نداشتن احساس کنترل بر زندگی شخصی از جمله تاثیرات این آسیب پذیری است. مردم احساس می کنند باید اقلام زندگی شان را احتکار کنند و از این نابسامانی در کشور فقط ناراحت باشند و کار جدی نکنند.
وی درباره فرایند شناخت در انسان گفت: نوزاد در روزها و ماه های ابتدایی برای شناخت و ایجاد احساس آرامش نیاز به لمس دارد. پس از گذر مدتی شناخت لمسی به شناخت عینی تغییر می کند. کودک تا وقتی چیزی را می بیند احساس شناخت و آرامش دارد و چنانچه آن جسم یا فرد را نبیند احساس می کند آن را از دست داده است.
این استاد دانشگاه شرایط کنونی مردم را در وضعیت شناخت عینی ارزیابی کرد و افزود: مردم با خرید گسترده احساس امنیت می کنند ولی آگاه نیستند که این رفتار می تواند به باتلاقی برای کشور منجر شود زیرا قوی ترین اقتصادها با در صورت مواجه شدن با این گونه رفتار مردم دچار ورشکستگی می شوند.
این روانشناس گفت: در این شرایط اقتصادی تولید دچار مشکل می شود زیرا مردم صبر و تحمل خود را از دست می دهند و ترجیح می دهند سرمایه شان زودتر به سود تبدیل شود.
وی اضافه کرد: مسئولان باید با واکنش سریع و به موقع با متخلفان فضای آرامش را در مردم زنده نگه دارند. اگر مسئولی تخلف کرد نباید صبر کرد و باید به سرعت با متخلفان برخورد کرد تا مردم احساس آرامش کنند.
این متخصص حوزه سلامت افزود: در شرایط کنونی وظیفه اصلی رسانه ها امید بخشی است. اگر مردم روش شاد بودن و امیدوار بودن در شرایط سخت را فرا نگیرند در کمتر از با مردمی مواجه می شویم که بیماری های شدید در حوزه روان دارند. در آن شرایط برای درمان این افراد کشور نه بودجه کافی و نه متخصص به میزان نیاز در اختیار داریم.
وی اضافه کرد: همه جوامع و کشورها دوره های سختی را طی کرده اند. مردم ما نیز دوره ها و زمان های سختی را گذرانده اند، حالا وظیفه رسانه ها و مسئولان آموزش امید به جامعه است.
اباذری با انتقاد از صدا و سیما گفت: صدا و سیما در این شرایط همچنان به تبلیغات اجناس می پردازد و حتی لحظه ای میزان تبلیغاتش را کاهش نداده است و حتی یک جمله درباره ضرورت نخریدن بیان نکرده است.

*بحث سیاسی و اقتصادی جلوی کودکان ممنوع
اباذری گفت: برای حفظ امیدواری می توان گام های کوچکی برداشت؛ در این شرایط کودکان نه توان درک مشکلات را دارند و نه توان حل دریای مشکلاتی را که خانواده ها در آن گیر افتاده اند. پس می توان حداقل بحث های اقتصادی و سیاسی خود را به قدری محدود سازیم که کودکان درگیر ماجرایی نشوند که هیچ شناختی از آن ندارند.
وی افزود: در این روزها می توان هشیارتر رفتار کرد؛ حواسمان باشد که اگر وضعیت موجود این روزها بد است، خودمان آن را بدتر نسازیم، همیشه هر چقدر هم که وضعیت بد باشد ما می توانیم آن را بدتر و وحشتناک تر کنی و در عین حال قدرت آن را داریم که این وضعیت را تا حدودی بهتر کنیم،
اباذری گفت: گله کردن ها و شکایت هایمان را کنترل شده، مطرح کنیم و اعضای بیشتری از خانواده را درگیر این موضوعات نسازیم، یادمان باشد که فرزندان ما و کودکان در این شرایط آسیب پذیر تر از همه ما هستند.

*برنامه ریزی داشته باشیم
این استاد دانشگاه گفت: بیشتر ما پذیرفته ایم که در این روزها نمی توان برنامه بلندمدتی را تنظیم کرد و طبق آن زندگی کرد، اما زندگی بدون برنامه یعنی زندگی خالی از امید. از آن جایی که همه سرمایه انسان امید است بنابراین می توان برنامه های کوتاه مدت و ادامه داری را برای خودمان تنظیم کنیم، و به اتفاقات کوچک خوشایند، قناعت کنیم، چرا که انتظار برای اتفاقات بزرگی که بر وفق مراد ما باشد ممکن است به درازا بکشد و ما را سرخورده تر از هر روز کند.
این روانشناس اضافه کرد: «خودگویی های درونی» می تواند وضعیت موجود را برای ما تاریک تر می کند، پس خودگویی های خود را تغییر دهیم، مثلا اینکه هر روز از خواب بیدار می شویم و از خودمان و دنیا و آینده شکایت کنیم؛ این وضعیت بر روحیه ما و اطرافیانمان اثر منفی می گذارد.