بزرگنمايي:
راه ترقی- سیدعلی ادیانی در گفت‌وگو با رادیو اقتصاد صدای بهارستان در
خصوص قاچاق سوخت بیان کرد: یکی از مؤلفه‌هایی که اقتصاد ما را آزار
می‌دهد، پدیده قاچاق است. در میان قاچاق سوخت، قاچاق بنزین و گازوئیل
چالش‌های جدی را برای کشور ایجاد کرده است. حداقل قاچاق سوخت که بر حسب
آمارها در اختیار ما قرار دارد، حدود 10 میلیون لیتر در روز است. اگر ما
با ارز 13 یا 15 هزار تومانی حساب کنیم، روزانه 150 میلیارد تومان یا 130
میلیارد تومان از سرمایه‌های ملی کشور تلف می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: مصرف روزانه ما 75 میلیون لیتر بنزین
است و حدود 70 میلیون لیتر مصرف گازوئیل داریم. بیشترین قاچاق سوخت به
گازوئیل باز می‌گردد، چرا که قیمت آن در کشورهای همسایه بسیار بالاتر است و
گازوئیل تولیدی ایران از کیفیت بالایی برخوردار است. قاچاق سوخت یک مصیبت
اقتصادی برای کشور است.
نماینده مردم مازندران در مجلس شورای اسلامی بیان کرد:
مهم‌ترین عامل قاچاق سوخت تفاوت قیمت آن در کشور با خارج از کشور است. ما
در یک بازه زمانی یک یا دو ساله در کشور قاچاق سوخت نداشتیم، چرا که به
صرفه نبود، اما با افزایش قیمت ارز و گران شدن سوخت بنزین و گازوئیل در
کشورهایی مثل افغانستان، پاکستان و ترکیه قاچاق شدت گرفت.
وی در ادامه تصریح کرد: قیمت هر لیتر بنزین در ترکیه حدود 14
هزار تومان است که این تفاوت قیمت اساسا قاچاقچیان را به سمت سودجویی
می‌برد. قاچاق دو گالن 20 لیتری بنزین یک میلیون تومان درآمد دارد. طبیعی
است که حرص و طمع باعث تشدید قاچاق می‌شود. به واسطه قاچاق سرمایه ملی کشور
از بین می‌رود. در خصوص قاچاق آمارها حتی 15 تا 20 میلیون تومان نیز اعلام
شده است، اما ما همان 10 میلیون لیتر را در نظر می‌گیریم.
ادیانی خاطرنشان کرد: قطعا این قاچاق سازمان یافته است و
دست‌هایی از مبدأ تا مرز در آن وجود دارد. بنزین و گازوئیل کالای تولید شده
توسط دستگاه‌های دولتی هستند و دقیقا مشخص است که در کجا تولید می‌شود،
لذا قاچاق آن‌ها از مبدأ تا مقصد سیستماتیک صورت می‌گیرد. همه دستگاه‌های
نظارتی نظیر وزارت نفت، شرکت ملی پالایش و پخش، شرکت ملی پخش فرآورده‌های
نفتی، سازمان بازرسی کل کشور، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و
دستگاه‌های قضایی و امنیتی بر روی این مسئله نظارت دارد، اما با این وجود
تقریبا یک هشتم بنزین مصرفی کشور قاچاق می‌شود.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: در سال 95 دولت در
اصلاح لایحه‌ای تقاضای حذف کارت سوخت را داشت. مجلس نیز در همان مقطع زمانی
به آن رأی داد، اما در فاصله کمتر از سه ماه در قالب یک طرح یک فوریتی که
بنده نیز یکی از طراحان این طرح بودم، نمایندگان خواستار احیای کارت سوخت
شدند. کمیسیون انرژی نیز محکم از این طرح حمایت کرد و صحن علنی مجلس نیز
به آن رأی داد، اما دولت بعد از این مصوبه آن‌گونه که باید ساز و کار جدی
را برای احیا و به‌روزرسانی سامانه هوشمند سوخت پیش نگرفت.
وی افزود: عده‌ای که موافق حذف کارت سوخت بودند بر این باور
بودند که دیگر نرخ یکسان شده و مردم استفاده خارج از الگوی مصرف ندارند و
احیای کارت سوخت هزینه کلانی را برای کشور به دنبال خواهد داشت، اما تجربه
نشان داد که این استدلال‌ها قابل قبول نبود. اساسا فلسفه وجودی کارت سوخت
نظارت جدی و سیستمی در مجموعه مدیریت سوخت کشور است.
ادیانی در ادامه اظهارکرد: توضیحاتی که دولت در آن مقطع زمانی
به نمایندگان مجلس داد، آن‌ها را در زمینه حذف کارت سوخت قانع کرد اما
بلافاصله پس از تحلیل‌های دقیق در این زمینه و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس
طرحی یک فوریتی در مجلس تصویب شد و به قانون تبدیل شد. یکی از راه‌های
مبارزه با قاچاق و رد کردن دست سودجویان، احیای مجدد کارت سوخت است، البته
سامانه کارت سوخت باید به روز رسانی و کارآمدتر شود. کارت سوخت نه تنها
سامانه‌ای هوشمند برای کنترل مصرف سوخت است، بلکه می‌توان از آن برای چک
کردن معوقه‌های حمل و نقل نیز بهره برد.
نماینده مردم مازندران در مجلس با اشاره به اینکه با احیای
کارت سوخت مشخص است که افراد در چه زمان‌هایی و چند بار از جایگاه‌های سوخت
مصرف کرده‌اند، بیان کرد: این اطلاعات برای مدیریت قاچاق سوخت فوق‌العاده
است و می‌توان برای برنامه‌ریزی‌های جدی به آن‌ها اتکا کرد.
وی در ادامه با اشاره به پیش بینی در زمینه وضعیت قیمت سوخت،
اظهارکرد: یکی از فرض‌هایی که در دستور کار دولت و شورای عالی هماهنگی
قوای سه گانه وجود دارد، بحث مربوط به قیمت سوخت است. زمانی که قانون
هدفمندی یارانه‌ها در مجلس هشتم تصویب شد، در آن‌جا بنا بود که عدالت در
زمینه حامل‌های انرژی در کشور اجرایی شود. به عنوان مثال کسی که استخرش را
با حامل‌های انرژی گرم می‌کند، به مراتب چند صد برابر از یارانه انرژی
استفاده می‌کند، لذا در مجلس هشتم این قانون به تصویب رسید، اما به مرور
زمان به حاشیه رفت.
ادیانی ادامه داد: در زمینه احیای کارت سوخت نیز ما باید این
پیام خوب را به مردم بدهیم که مراعات حال افراد متوسط و ضعیف در پرداخت
یارانه خواهد شد و از طرف دیگر متقاضیانی که خارج از الگوی مصرف بنزین
استفاده می‌کنند باید قیمت آن را بپردازند. ما در کشور افرادی داریم که
دارای چندین ماشین هستند و مصرف آن‌ها بیش از حد معمول است، لذا این افراد
نباید سوخت را با همان قیمت هزار تومانی که یک راننده پراید دریافت می‌کند
در اختیار داشته باشد.
وی در پایان گفت: دولت و مجلس باید این شجاعت را داشته باشند،
چرا که بعد از انقلاب دولت‌ها و مجالس به واسطه تسامح و محافظه‌کاری
لطمه سنگینی را به اقتصاد وارد کردند، لذا با احیای کارت سوخت ما باید
مراعات حال مردم ضعیف و آسیب‌پذیر را داشته باشیم و افرادی که بیش از حد
معمول از بنزین استفاده می‌کنند، باید قیمت آزاد آن را بپردازند.