بزرگنمايي:

راه ترقی- زندگی عادی برای شهروندان هر جامعه ای در گرو فراهم بودن بستر مناسب هماهنگ با نیازهای افراد است که این قاعده سالم و معلول نمی شناسد و وقتی بستر مورد نیاز نباشد یعنی زندگی روال عادی ندارد.
معلولیت شامل نابینایی، ناشنوایی، اختلال های جسمی و حرکتی است که در اثر حوادث و یا به صورت ژنتیکی فرد دچار آن می شود.
در گذشته برای معلولان در اثر محدودیت های فناوری و یا نبود رفاه، امکان و بستر زندگی عادی همپای شهروندان سالم فراهم نبود، اما با پیشرفت های زمانه، امروز زمینه سازی این بستر در صورت باور جامعه و مسوولان فراهم است اما متاسفانه گویا هم جای این باور هنوز خالی است و هم جای بستر سازی.
امروز با وجود بوق و کرنای مناسب سازی معابر، سهم سه درصدی اشتغال و امکان تحصیل و پشت بند تمام همایش‌ها و روز و هفته نامگذاری ها، معلولان همچنان از باورمند نبودن جامعه و مسوولان برای به رسمت شناختن حق زندگی عادی برای خود دلتنگ هستند.
«بهرامی» دختر 28 ساله ساروی که در کودکی در اثر سانحه رانندگی برای همیشه هم نشینی با ویلچر را پذیرفته، می گوید که مسوولان و کسانی که داعیه درک معلولان را دارند همچنان صدها گام عقب‌تر از شعارها و وعده‌های شان هستند.
او با ابراز گله از خلاصه شدن طرح درد دل‌های معلولان به یک روز و هفته گفت: این قشر بسیار بیشتر از شهروندان عادی به واسطه خاص بودن شرایط و نیازهایشان نیاز به عمل دارند اما پاسخگویی به نیازهای آنها بیشتر در حد حرف و باید هایی که انجام نمی شود باقی مانده است.
وی افزود: با تلاش خودم و رنج بسیار خانواده و البته هزینه های سرسام آور که در این راه صرف کرده ایم، توانسته‌ام درس بخوانم اما نه جامعه و نه شهر پذیرای یک معلول ویلچری برای عبور و مرور و دسترسی به نیازهای طبیعی همچون کتابخانه، مراکز خرید، مراکز پزشکی و غیره است و نه بازار اشتغال و کسب درآمد برای ما جایی دارد.
وی با تاکید بر لزوم درک خانواده های معلول دار، گفت: جامعه باید این خانواده‌ها را همراهی کند اما معلولان نه از بیمه برخوردارند و نه هیچ گونه حمایت مالی از این قشر می‌شود.
ابراهیمی پدر سه فرزند است که 2 نفر از آنها دچار معلولیت جسمی، حرکتی و ذهنی هستند. این راننده شخصی مسافرکش هزینه های نگهداری از فرزندانش را بسیار بالا عنوان کرد و گفت: داروهای مورد نیاز فرزندانم بسیار گران هستند و حتی در تهیه آنها بسیاری اوقات دچار مشکلات فراوان می شویم.
وی افزود: بهزیستی به خاطر فرزندان معلولم در تهیه مسکن با ارائه تسهیلات حاضر است کمک کند اما مبلغ این وام ها کفاف تهیه مسکن را نمی دهد و همچنان هزینه اجاره خانه در کنار تمام هزینه های نگهداری دو فرزند معلول کمرشکن است.
** در آرزوی فرصت های برابر
مدیرکل بهزیستی مازندران هم گفت: زمانی تمام تلاش برای توانمندسازی معلولان به نتیجه می رسد که خودباوری معلولان و اعتماد به نفس آنها افزایش یابد و در حال حاضر این اعتماد به نفس در اکثریت این قشر فراهم است و در جایگاهی هستیم که باید فرصت های برابر برای معلولان فراهم شود و به عنوان شهروند دیده شوند.
سعید آرام افزود: اتفاق مهم در این دوره مجلس تصویب قانون جامع حمایت از معلولان برای برخورداری معلولان از تمام حقوق است که همت دستگاههای اجرایی و سیاستگذاران را می طلبد و نگاه جامعه هم نباید به معلولان، نگاه افراد دارای نقص بلکه باید با توانمندی کامل باشد.
وی مناسب سازی معابر برای معلولان را از دیگر اولویت ها برشمرد و گفت: یکی از شاخص های ارزیابی دستگاهها مناسب سازی است و پیگیری شورا و شهرداری ها هم در کنار این مساله قابل توجه است.
** الزام شهرداری در مناسب سازی شهری
مدیرکل بهزیستی مازندران گفت که شهرداری های که در بخش مناسب سازی چیدمان شهری برای معلولین قصور کنند مجرم محسوب شده و بهزیستی تکلیف خود می داند این موضوع را پیگیری و مطالبه کند.
آرام افزود: بر اساس قانون جامع حمایت از معلولین که امسال به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، تمامی شهرداری ها موظف به مناسب سازی مکان های عمومی شهری هستند تا افراد معلول هم همانند افراد عادی از خدمات عمومی بهره مند شوند.
وی گفت: متاسفانه نه تنها چیدمان هیچ یک از مناطق شهری استان برای استفاده معلولان مناسب سازی نشده است، بلکه سامانه ها و ایستگاههای حمل و نقل عمومی استان نیز از هیچ استانداردی برای بهره مندی معلولین برخوردار نیست.
بر اساس ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولین تمامی وزارتخانه ها، سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمانها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولن همچون افراد عادی فراهم گردد.
برابر این قانون شهرداریها موظفند از صدور پروانه احداث و یا پایان کار برای آن تعداد از ساختمانها و اماکن عمومی و معابری که استانداردهای تخصصی مربوط به معلولن را رعایت نکرده باشند خودداری نمایند و سازمان بهزیستی هم مجاز است بر امر مناسب سازی ساختمانها و اماکن دولتی و عمومی دستگاهها نظارت و گزارشات اقدامات آنها را درخواست نماید.
مدیرکل بهزیستی مازندران با بیان اینکه در گذشته نیز شهرداری ها موظف به مناسب سازی شهری برای معلولین بودند که ضمانت اجرا نداشت، گفت: اما در قانون جدید شهرداری متخلف در مناسب سازی شهری برای معلولین مجرم شناخته می شوند و بهزیستی موظف به پیگرد قضایی است.
آرام همچنین به دستگاههای اجرایی و خدماتی نیز هشدار داد و افزود: بر اساس قانون جدید حمایت از معلولین تمام دستگاههای اجرایی، بانک ها ، شرکت های وابسطه دولتی و نهاد های دیگر موظف به استاندارد سازی محیط برای معلولین هستند تا آنها نیز همانند افراد عادی از خدمات این نهادها بهره مند شوند.
وی ادامه داد: دیگر وقت آن رسیده که جامعه و دیگر دستگاهها فرصت های برابر و وظیفه خود نسبت به معلولین را انجام دهند و به معلولان همچون افراد عادی نگاه شود.
** راه اندازی خانه های کوچک
مدیرکل بهزیستی مازندران به اقدامات بهزیستی جهت همراهی معلولان اشاره کرد و گفت: در مراکز شبانه روزی نگهداری معلولان زیر نظر بهزیستی خدمات ارائه شده در جهت توانمندسازی و خدمات تخصصی در کنار آموزش به خانواده ها برده شده است.
آرام راه اندازی خانه های کوچک معلولان جهت نگهداری معلولان فاقد سرپرست موثر را از دیگر اقدامات حمایت این قشر عنوان کرد و گفت: عموما در گذشته معلولان در مراکز شبانه روزی نگهداری می شدند اما در خانه های کوچک معلولان، تعداد معدودی از بچه های معلول که از لحاظ نوع معلولیت شبیه هم هستند در فضایی مشابه خانه نگهداری می شوند.
وی ارائه خدمات از طریق مراقبین در منزل را طرح دیگر اجرایی در راستای خدمات دهی به معلولان عنوان کرد و گفت: به جای وارد کردن معلولان به مراکز شبانه روزی خدمات تخصصی همراه با مراقبین به منظور آموزش خانواده جهت مراقبت صحیح وارد خانه ها شده اند که این اقدام موجب کاهش هزینه ها و نیز جلوگیری از حضور معلولان در مراکز شبانروزی و ممانعت از دورشدن آنها از اجتماع می شود.
مدیرکل بهزیستی مازندران به هزینه های نگهداری معلولان اشاره کرد و گفت: 600 تا 650 هزار تومان یارانه پرداختی به معلولان مراکز شبانه روزی تنها بخشی از هزینه هاست و علاوه بر این بحث هزینه های معلولان ضایعه نخاعی از جمله خرید مایحتاج و وسایل پرستاری خود قابل توجه است.
آرام با اعلام اینکه 941 معلول ضایعه نخاعی در مازندران زندگی می کنند، افزود: یکی از موضوعات مهم در حوزه توانبخشی معلولان بحث اشتغالزایی است و بهزیستی در این جهت نیز تلاش دارد و یکی از مهم ترین موارد در این زمینه تامین اعتبارات در مورد تسهیلات اشتغالزایی و بحث بیمه معلولان است.
وی گفت: در سال 97 حدود 28 میلیارد تومان اعتبار برای تسهیلات اشتعالزایی معلولان در استان تخصیص یافت و از ابتدای امسال1350 نفر تسهیلات اشتعالزایی دریافت کردند.
آرام همچنین افزود: در سال های اخیر بیش از 2 هزار و 200 نفر معلول از جامعه هدف تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.
به گفته وی در بحث مسکن نیز امسال برای 215 نفر از معلولان کمک هزینه ساخت مسکن با پرداخت کمک هزینه بلا عوض و تسهیلات تا سقف 35 میلیون تومان پرداخت شد.
مدیرکل بهزیستی مازندران با اعلام این که تمامی خانواده های بیش از دو معلول و فاقد مسکن نیز مسکن دار می شوند و افزود: سهمیه مسکن معلولین سال 97 استان 230 واحد بود که با پیگیری های انجام شده این تعداد به 413 واحد افزایش یافت و همچنین 30 واحد سهمیه روستایی در اختیار داریم که متقاضی برای تحویل نداریم.
آرام هزینه های آب و برق و گاز را به صورت رایگان عنوان کرد و گفت: در کنار این خدمات باور جامعه نسبت به معولان و بحث توانمندسازی و حصول اطمینان از فراگیر شدن این امر مهم است.
آرام در پایان بهره مندی جامعه هدف بهزیستی به خصوص معلولین از زندگی عادی را هدف ووظیفه بهزیستی عنوان کرد و گفت که دیگر دستگاهها نیز باید در این مسیر احساس تکلیف کنند زیرا دست بهزیستی به تنهایی صدا ندارد.
تشویق و حمایت معلولان به حضور در اجتماع در کنار تمام خدماتی که برای این قشر انجام شده و یا در حال انجام است و القای حس اعتماد به نفس و باور توانمندی به همت ذهنی و جسمی جامعه برای ایجاد فرصت های برابر بستگی دارد.
زندگی عادی معلولان همچون تمام امور مهم زیرساخت هایی لازم دارد که همکاری و مشارکت در عمل و فرهنگ سازی و ایده پردازی را می طلبد.