بزرگنمايي:

راه ترقی- در صورتی که فرد تمکن مالی نداشته باشد، می تواند از کانون وکلا درخواست وکیل معاضدتی کند. کانون نیز پس از بررسی شرایط متقاضی، وکیل معاضدتی به وی معرفی می کند. این نوع وکیل، مخصوص کسانی است که بضاعت و توان مالی کافی، برای گرفتن وکیل ندارند؛ چرا که وکیل معاضدتی حق دریافت هیچ وجهی تحت عناوین حق المشاوره، حق الوکاله و غیره را به استثنای هزینه تمبر دادرسی از موکل خویش ندارد.
حسین محمد نبی درباره فعالیت اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز اظهار داشت: صبح ها دفتر معاضدت قضایی و مشاوره حقوقی مانند بیمارستان ها شلوغ است و مردم بسیاری برای دریافت خدمات امور حقوقی به وکلای دادگستری مراجعه می کنند.
وی ادامه داد: برخی افراد توانایی تنظیم شکواییه‌ و دادخواست ندارند و هر روز تعداد مراجعان بیشتر می شود. البته وکلا برای کمک استقبال می کنند زیرا ارائه مشاوره حقوقی و خدمات معاضدتی برای توسعه عدالت قضایی، حفظ حقوق عامه، دفاع از محرومان، کمک به حل مسائل و رشد اطلاعات حقوقی اقشار محروم و آسیب پذیر جامعه است و موجب می شود تا ورودی پرونده به دستگاه قضا کاهش یابد.
محمدنبی یادآور شد: طبق اصل ٣5 قانون اساسی، مردم باید از داشتن وکیل در دعاوی بهره مند شوند و بر اساس قانون وکالت (مصوب 1315) و آیین نامه های بعد از آن، اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری به استناد مواد 23، 24 و 31 قانون وکالت تنها مرکزی است که باید کار معاضدتی در امور حقوقی و جزایی برای مردم بی بضاعت و ناتوان انجام دهد.

* شروط بهره مندی از خدمات وکیل معاضدتی
وی خاطرنشان کرد: افراد برای بهره مندی از خدمات وکیل معاضدتی باید سه شرط داشته باشند؛ از نظر مالی توان پرداخت هزینه های وکیل را نداشته باشند همچنین فرد متقاضی باید به صورت حضوری درخواست استفاده از خدمات مشاوره حقوقی و وکیل معاضدتی ارائه دهد مگر زندانی یا ناتوان باشد که باید بررسی شود و شرط بعدی این است که موضوع حقوقی و ادله کافی برای تشکیل پرونده وجود داشته باشد.
این حقوقدان اظهار داشت: اداره معاضدت قضایی کانون وکلای دادگستری در مجتمع های قضایی تهران، برخی سازمان ها و نهادها، شوراهای حل اختلاف، دادگاه های اطفال، دادگاه های تجدیدنظر، مراکز خیریه و زندان ها، خدمات مشاوره حقوقی ارائه می دهد و برای تعیین وکیل معاضدتی، اعلام نظر می کند.
رئیس اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز افزود: اکنون با کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی کشور، سازمان محیط زیست، سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران و بسیاری از مراکز خیریه تفاهم نامه همکاری داریم و تقریبا در 40 مرکز فعال هستیم همچنین قرار است با همکاری سازمان زندان ها در زندان ها نیز وکلای معاضدتی مستقر شوند.

* مراجعه حدود 60 هزار نفر برای بهره مندی از خدمات مشاوره حقوقی
محمدنبی اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون 56 هزار و 781 نفر در مجتمع های قضایی، 700 نفر در شوراهای حل اختلاف، هزار و 656 نفر به دفتر راهنمایی اداره معاضدت مستقر در اداره سرپرستی برای بهره مندی از خدمات مشاوره حقوقی به وکلا مراجعه کرده اند.
رئیس اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز گفت: وکلا طبق قانون موظف هستند که سالانه سه پرونده مجانی و معاضدتی بگیرند و هیچ یک از وکلا مخالفتی با این روند ندارند. برخی وکلا نیز در مورد مسائل کیفری از طریق کمیسیون تسخیری در دادگاه ها فعالیت می کنند.
وی افزود: هیچ هزینه ای بابت این خدمات از مردم دریافت نمی کنیم و همه مجانی است و طبق قانون باید برای هر وکیل معاضدتی ٢٠٠ هزار تومان از سوی دولت پرداخت شود اما از سال ٨4 یعنی حدود 13 سال است که هیچ پرداختی به وکلای معاضدتی نداشتیم و اکنون قرار است در بودجه ٩٨ قوه قضاییه هزینه ای برای پرداخت به وکلای معاضدتی در نظر گرفته شود.
محمدنبی تصریح کرد: وکلای همکار در اداره معاضدت حق ندارند به کسی که به او مشاوره حقوقی می دهند، نام و مشخصات و آدرس بدهند یا وکیل آن فرد شوند؛ زیرا به استناد قانون ممنوع است و باید خدمات رایگان باشد. حتی در اتاق های مشاوره نوشته شده است که نام و شماره تماس مشاور حقوقی را متقاضیان درخواست نکنند.

* کلاهبرداری و مسائل خانوادگی محور مراجعات
محمدنبی درباره موضوعات محوری مراجعه مردم برای دریافت مشاوره حقوقی و وکیل معاضدتی گفت: انواع مختلف کلاهبرداری، مسائل خانوادگی از جمله طلاق، مهریه، حضانت اطفال، تخلیه محل های مسکونی، چک و پرداخت نشدن طلب ها، بیشترین موضوعات مراجعه مردم است.
وی یادآور شد: در قانون آیین دادرسی کیفری جدید، کیفرخواست باید شفاهی باشد و رسیدگی به پرونده بدون حضور وکیل امکانپذیر نیست؛ از اینرو، وکلا هم از طریق کمیسیون تسخیری و هم اداره معاضدت، همواره حاضر در دادگاه ها حضور دارند به طوری که گاهی روزانه بیش از 10 وکیل در دادگاه هستند.

* مرکز پاسخگویی و مشاوره قضایی - حقوقی تلفنی
رئیس اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری مرکز اظهار داشت: روزانه از ساعت 9 تا 11 نیز شهروندان می توانند برای دریافت مشاوره قضایی و حقوقی با شماره تلفن «77614464» تماس بگیرند و جالب است که حتی از خارج کشور برای دریافت مشاوره تماس داریم.
وی اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون هزار و 62 تماس با این مرکز پاسخگویی و مشاوره قضایی - حقوقی تلفنی گرفته شده است و این خدمات در راستای توسعه اقدامات اداره معاضدت توسط وکلا ارائه می شود زیرا بسیاری از مردم نسبت به حقوق خود اطلاعات کافی ندارند و برخی افراد به علت ناتوانی، کهولت، بیماری یا بعد مسافت نمی توانند مراجعه حضوری داشته باشند.
محمدنبی گفت: ایران در ارائه خدمات معاضدتی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دنیا وضعیت مطلوبی دارد به طوری که در آسیا بهتر از سایرین هستیم و وقتی وکلای مالزی به ایران آمده بودند از ما خواستند تا با الگوبرداری از نظام خدمات معاضدتی ما فعالیت های خود را توسعه بخشند. ایران در این زمینه پیشتاز است زیرا از سال 1315 این خدمات در قانون پیش بینی شده است.
وی یادآور شد: در بند «و» ماده 211 قانون برنامه پنجم توسعه آمده است «به منظور گسترش فرهنگ حقوقی و قضایی و اصلاح رفتارهای حقوقی و قضایی و نهادینه سازی فرهنگ قانونمداری و در راستای پیشگیری از وقوع جرایم و کاهش دعاوی حقوقی، صدا و سیما تکلیف قانونی دارد.»
محمدنبی افزود: برای توسعه خدمات معاضدتی با همکاری رسانه ها مذاکراتی با مسئولان رسانه ملی داشتیم اما به نتیجه نرسیده است و با وجود تکلیف قانونی، رسانه ملی از ما درخواست پرداخت پول کرده است؛ درحالی که کانون وکلا می خواهد خدمات مجانی به مردم ارائه دهد و حقوق مردم را به آنان یادآور شود.