بزرگنمايي:

راه ترقی- بودجه ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1397 طبق بررسی ها معادل 72 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده که در بودجه پیشنهادی برای سال 1398 به رقم 48 میلیارد و 650 میلیون تومان کاهش یافته است.
به عبارتی، بودجه 1398 ستاد ویژه توسعه فناوری نانو نسبت به سال 1397 فارغ از کاهش ارزش پول ملی که در طول ماه های اخیر رقم خورده است، 23 میلیارد و 850 میلیون معادل 32 درصد است.
کاهشی که البته تا حدودی با توجه به اقدامات بسیار موثر ستاد نانو در گشودن چشم اندازهای جدید در بسیاری از رشته ها و کاربردهای فراوان آن در حوزه های مختلف از جمله بیوتکنولوژی، پزشکی و دارو، الکترونیک، انرژی، محیط زیست، هوا و فضا، غیرمنطقی به نظر می رسد.
حرکت منسجم، سریع و هدفمند کشورمان در حوزه نانو که با ایجاد ستادی تحت عنوان ستاد توسعه فناوری نانو در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از اوائل دهه 80 کلید خورد، باعث شد که ظرف تنها 15 سال ایران اسلامی با هدایت صحیح این ستاد، مقام نخست در منطقه در زمینه نانوفناوری را کسب کند.
افزون بر آن، ایران با بیشترین سرعت رشد علمی در حوزه نانو، هم اکنون پس از سه کشور پرجمعیت دنیا یعنی چین، آمریکا و هند که سرمایه گذاری فراوانی نیز دراین حوزه داشته اند، رتبه چهارم دنیا را در تولید علم به دست آورده است.

** کاهش بودجه نانو به معنی از بین رفتن زحمات سال های گذشته است
دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به پیشرفت های حوزه نانو در کشور که به اعتقاد وی بارقه امید و پیشرفت را در بسیاری از حوزه ها ایجاد کرده است، کاهش بودجه این بخش و تاثیراتی را که البته به همراه خواهد داشت، آن هم در شرایطی که بسیاری از حوزه ها در شرایط تحریم های بین المللی کشور چشم به پیشرفت های این حوزه دارند، تنها باعث یاس و ناامیدی فعالان این حوزه می داند.
دکتر سعید سرکار  گفت، با بیان این که عملکرد ایران در حوزه نانو حتی برای کشورهای منطقه الهام بخش بوده است، افزود: اگر حوزه نانو با شکست مواجه شود و برگشت داشته باشد، بسیاری از متخصصان و علاقمندان این حوزه برای ادامه کار ناامید خواهند شد.
سرکار با بیان این که بودجه سال 1397 ستاد نانو حدود 76 میلیارد تومان بوده است، یادآور شد: با اینکه سازمان برنامه و بودجه بودجه سال 1398 این ستاد را 85 میلیارد تومان پیشنهاد داده است اما در ادامه و پس از بررسی انجام شده در یک کمیسیون دولتی، بودجه این ستاد به رقم 42 میلیارد تومان کاهش یافته است.
وی با تاکید بر این که بودجه مجموعه های علمی پویا در کشور که با بهره وری بسیار بالا در حال فعالیت هستند نباید کاهش یابد و در این خصوص به اصطلاح باید اهم فی الاهم کرد گفت: این در حالی است که بودجه برخی مراکز که از بهره وری مناسبی در کشور برخوردار نیستند، حتی حدود30 تا 40 درصد افزایش یافته است.
سرکار همچنین با بیان اینکه بودجه ستاد نانو بیشتر صرف تحقیق و توسعه و حمایت از شرکت های فناور و دانش بنیانی می شود که در تولید محصول و توسعه فناوری فعالیت دارند، یادآور شد: کاهش ارزش پول ملی در چندماه اخیر در کنار این کاهش بودجه، شرایط ستاد نانو در سال آینده را در هماوردی با کشورهای رقیب بسیار سخت خواهد کرد.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه تاکید کرد: این کاهش بودجه هیچ توجیهی ندارد و تنها به مثابه از بین بردن تمام زحمات متخصصان و دلسوزان این حوزه در طول سالیان گذشته است.

** بودجه نانوی آمریکا 1.8 میلیارد دلار، بودجه ایران 5 میلیون دلار
دکتر سرکار در ادامه اظهار کرد: هنگامی که ما کار را از مرحله صفر در ستاد نانو شروع کردیم شاید تعداد انگشت شماری در کشور با نانوتکنولوژی آشنا بودند، این درحالی است که بعد از 15 سال بالغ بر 500 محصول در بازار داریم و ستاد نانو، فناوری را در 15 رشته صنعتی رسوخ داده است و در حال حاضر محصولات نانویی به بیش از 45کشور صادر می شود.
وی افزود: به عبارت دیگر، یک فناوری نوظهور را از صفر آغاز و به مرحله فعلی رسانده ایم و برای نشان دادن لیاقت این مجموعه دیگر نمی دانم چه کاری باید انجام می دادیم.
دبیر ستاد نانو همچنین ادامه داد: از نظر علمی نیز خود را از رتبه 57 به رتبه چهارم دنیا رسانده ایم به طوری که در حال حاضر تنها کشورهای چین، آمریکا و هند به عنوان سه کشور پرجمعیت دنیا که سرمایه گذاری فراوانی هم در این حوزه دارند، از ما جلوتر هستند.
وی اضافه کرد: بودجه کشور آمریکا در حوزه نانو 1.8 دهم میلیارد دلار است حال آن که اگر بودجه نانو ایران را با دلار 8 هزار تومان محاسبه کنیم، بودجه ما پنج میلیون دلار بیشتر نمی شود.
سرکار درادامه با اشاره به رصد وضعیت کره جنوبی در حوزه نانو در طول شش ماه گذشته از سوی تحلیلگران ستاد نانو اظهار کرد: فاصله کره جنوبی که هم اکنون رتبه پنجم دنیا را دارد با ایران روز به روز در حال کاهش است یعنی اگر با همین شرایط پیش برویم سال آینده به لحاظ رتبه سقوط خواهیم کرد.
وی می گوید: حتی بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان سکاندار علم و فناوری کشور با کاهش حدود 50 درصدی مواجه شده است و این یعنی توسعه اقتصاد دانش بنیان کشور دچار شوک خواهد شد.
سرکار همچنین خاطرنشان کرد: از بودجه سال 1396 ستاد نانو نیز حدود 38 درصد پرداخت نشد که این خود اختلال در اجرای تعهدات این ستاد در سال 1397 را به دنبال داشته است.

**وقتی نانو بیش از بودجه دریافتی برای دولت درآمدزایی دارد
بر اساس این گزارش، کل بودجه تخصیص یافته به حوزه فناوری نانو در کشور از سال 1385 تا سال 1396 کمتر از 370 میلیارد تومان بوده است، حال آن که فروش محصولات شرکت های فناور نانو تنها در سال 1395 بالغ بر 700 میلیارد تومان و این مبلغ برای سال 1396 بالغ بر یکهزار و 373 میلیارد تومان بوده است.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ادامه به نکته مهمی اشاره و ضمن تاکید بر درک اهمیت فناوری نانو و تاثیرات مثبت آن در کشورمان، تصمیم گیری برای بودجه نانو را نیازمند کار کارشناسی و برخورداری تصمیم گیران از دانش و آگاهی نسبت به این عرصه دانست.
دکتر سرکار در ادامه یادآور شد: ستاد نانو با حمایت از محققان و دانشمندان فعال در شرکت های فناور و دانش بنیان به منظور بومی سازی محصولات و کالاهای وارداتی در عرصه های مختلف، از خروج میلیون ها دلار ارز از کشور جلوگیری کرده است.
وی با ذکر مثالی ادامه داد: تنها ساخت یک داروی ضد سرطان در کشور از سوی یک شرکت دانش بنیان نانویی قیمت وارداتی 12 میلیون تومانی این دارو را برای بیمار ایرانی به 900 هزار تومان کاهش داده است.
سرکار همچنین گفت: سال 1396 حدود یکهزار و 373 میلیارد تومان میزان فروش شرکت های دانش بنیان نانو بود که این رقم البته جدا از فروش شرکت هایی است که به دلائلی فروش خود را به ستاد نانو اعلام نکردند.
وی با اشاره به بودجه حدود 60 میلیارد تومانی این ستاد در سال 1396 گفت: این در حالی است که دولت در همین سال از طریق مالیات بر ارزش افزوده محصولات شرکت های دانش بنیان حدود 110 میلیارد تومان یعنی 50 میلیارد تومان بیش از بودجه سالانه اختصاصی به نانو درآمدزایی داشته است.
وی در خصوص تعداد نیروهای مشغول بکار در ستاد نانو نیز اظهارکرد: تمام نیروهایی که در این ستاد در بخش سیاست گذاری، برنامه ریزی، مدیریت، پشتیبانی و اجرایی فعالیت می کنند، حدود 50 نفر می باشند و سالانه حداکثر 10 تا 12 درصد بودجه ستاد صرف حقوق و دستمزد می شود.
سرکار ضمن تاکید بر ضرورت بازنگری در نحوه اختصاص بودجه به مراکز پویا و اثرگذار در اقتصاد کشور، در ادامه حمایت از حوزه نانو را با توجه تاکیدات مستمر رهبر معظم انقلاب مبنی بر وجود ظرفیت های بسیار ارزشمند در کشور، باعث رونق تولید محصولات نانویی و ایجاد ارزش افزوده، اشتغال در کشور، جلوگیری از واردات، کاهش قیمت و در ادامه رفاه بیشتر مردم دانست.