بزرگنمايي:

راه ترقی- کنفرانس «صلح و امنیت در خاورمیانه» در حالی در ورشو به پایان رسید که ایالات متحده تقریبا به هیچ یک از اهداف ضدایرانی که از آن انتظار داشت دست پیدا نکرد.
ایالات متحده آمریکا در ورشو با گرفتن ژست حامی ثبات جهانی، نقش اصلی در برگزاری کنفرانس به اصطلاح امنیت خاورمیانه را به خود گرفته بود. واشنگتن با وجودی که به دلیل اعتراض کشورها موضوع ایران را از عنوان نشست حذف کرده بود، اما نتوانست سیاستمداران قابل توجهی را از کشورهای مطرح جهان به لهستان بکشاند. کاخ سفید با کنار هم قراردادن این چهره های درجه دو سیاسی نتوانست به جهانیان نشان دهد که در مقابل ایران جبهه ای منسجم را تشکیل داده است.
حتی روزنامه صهیونیستی «هاآرتض» در تحلیل خود از نشست ورشو و اهداف ایالات متحده آورده است: در لهستان، شکاف ها و ناکارآمدی سیاست های کاخ سفید به ویژه در زمینه تشکیل یک ناتوی عربی در مقابل ایران نشان داده شد.
این گزارش عنوان داشت: اگرچه به نظر نمی رسد که تنش و اختلافات میان آمریکا و اروپا بر سر روابط با ایران و توافق هسته ای قابل حل باشد، اما عکس دسته جمعی که در آن «بنیامین نتانیاهو» در کنار رهبران عربی قرار گرفته است تنها دستاورد مهمی است که موجب گسترش روابط دیپلماتیک دو طرف می شود.

**سیاست های بحران آفرین آمریکا در خاورمیانه
بسیاری از تحلیلگران مسائل خاورمیانه اعتقاد دارند سیاست های ایالات متحده در دهه های اخیر به ویژه حضور نظامی تمام عیار در منطقه و حمایت از حکام دست نشانده مهم ترین عامل برای بروز نارضایتی و وقوع بحران های امنیتی بوده است. بر این اساس در صورتی که کاخ سفید در خط مشی های خود بازبینی انجام دهد یا از دخالت در امور منطقه خودداری کند و مهار بحران ها و مدیریت مباحث امنیتی را به همکاری کشورهای منطقه بسپارد جهان شاهد بسیاری از این بی ثباتی ها نخواهد بود.
نکته اینجاست که این سیاست های اشتباه در طول سالیان متمادی نه تنها اصلاح نشده بلکه از مسیر خود انحراف بیشتری را پیدا کرده است. روزنامه بریتانیایی «گاردین» در گزارشی نوشت: دونالد ترامپ با برگزاری کنفرانس ضدایرانی در ورشو نشان داد که تا چه اندازه از بقیه کشورهای غربی دور است. این امر درحالی اتفاق افتاد که آلمان، فرانسه و انگلستان آشکارا اعلام کردند علاقه ای به مشارکت در ابتکارهای وی در کاخ سفید ندارند.
این گزارش با احمقانه خواندن ژست های «مایک پومپئو» وزیر امور خارجه آمریکا در زمینه رویکردهای لیبرال ترامپ و تعهد مثبت وی به صلح در خاورمیانه افزود پومپئو در کل ویژگی های یک دیپلمات را ندارد و تنها به لطف سابقه اطلاعاتی و نظامی خود و با کمک ترامپ مدتی است در این منصب بسیار مهم قرار گرفته است.
به نوشته این روزنامه وی نشست ورشو را در همان هفته ای برگزار کرد که ایران با صدای بلند چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی را جشن گرفت. از طرف دیگر پومپئو تلاش کرد تا برخی کشورهای اروپایی را در کنار متحدان عرب آمریکا گرد هم بیاورد تا اتحاد آن ها را نشان دهد و همگان را از ایران بتراساند. اما همین رویکرد شکاف های عمیق رو به افزایش میان ایالات متحده و کشورهای اصلی اروپا را نیز به نمایش گذاشت.
به نوشته گاردین، در حالی که «مایک پنس» و پومپئو نشست ورشو را در چارچوب تلاش برای ایجاد یک خاورمیانه باثبات تفسیر کردند، اما عقده دشمنی ترامپ با ایران بیش از پیش در حال منحرف کردن اهداف بلندمدت سیاسی آمریکا و بی ثبات تر کردن متحدان منطقه ای واشنگتن است. به عنوان نمونه تعجیل برای خروج از سوریه با مخالفت متحدان کاخ سفید روبرو شد. کنگره و ژنرال های پنتاگون هم تلاش کردند تا وی را برای تغییر این خط مشی متقاعد سازند و در نهایت وی تصمیم گرفت حضور آمریکا را در عراق تقویت کند تا از آنجا بر ایران نظارت داشته باشد.
بر این اساس تکاپوی خصمانه پومپئو در ورشو مرحله دیگری از روند عمدی دور شدن رویکردهای ترامپی کاخ سفید از متحدان به ویژه در اروپا است که موجب واگرایی بیشتر می شود. اگر این جدایی تاکنون آشکار نبود این هفته سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان (با ایجاد کانال مالی اروپایی با ایران) نشان دادند که نمی توانند بیش از این به منطق، آگاهی و تعادل رهبر ایالات متحده اعتماد داشته باشند.

***غیبت بازیگران مهم منطقه
از سوی دیگر این کنفرانس به اصطلاح امنیتی و صلح جویانه در حالی برگزار شده است که مهمترین رکن ثبات و امنیت در خاورمیانه یعنی جمهوری اسلامی ایران در آن شرکت ندارد و مشخص نیست تصمیمات این نشست با چه هدفی و چگونه قرار است اجرایی شود. علاوه بر ایران کشورهای روسیه و چین هم در این نشست حضور نیافته اند. نبود مسکو در کنفرانس ورشو به ویژه پس از پیروزی های اخیر «ولادیمیر پوتین» در عرصه های سیاسی و نظامی سوریه می تواند ضربه بزرگی به کارآمدی تصمیمات این نشست باشد. از طرف دیگر در حالی که قدیمی ترین عامل بی ثباتی در خاورمیانه، منازعه فلسطین و رژیم صهیونیستی است، تقریبا همه گروه های فلسطینی نیز هیچ نماینده ای را به لهستان نفرستادند.
روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی ضمن بیان این نکته، آورده است که غیبت ایران توجه ها را در مذاکرات خاورمیانه ای در ورشو به خود جلب کرده است.
این روزنامه به صورت تلویحی فهرست حاضران در نشست ورشو را نشانه ای از شکست کاخ سفید در آزمون تشکیل یک ائتلاف در مقابل ایران توصیف کرد.
روزنامه «لس آنجلس تایمز» هم در گزارش خود کاخ سفید را میزبان واقعی کنفرانس ورشو توصیف کرد که با استقبال سرد کشورهای مطرح روبرو شد و بسیاری از کشورها در سطحی پایین در آن مشارکت کردند و تنها رژیم صهیونیستی و چند کشور عربی از آن راضی شدند.
دست پخت ایالات متحده در برگزاری این نشست به اندازه ای شور بود که سخنان تند پومپئو مبنی بر لزوم مقابله با ایران هم خریداری پیدا نکرد. آتش تند مقام های آمریکایی به اندازه ای بود که حتی مایک پنس برای تحریک حاضران و ایجاد ترس در میان کشورهای منطقه مدعی شد ممکن است یک هولوکاست دیگر در خاورمیانه به راه بیافتد.
این گزارش عنوان داشت که اگرچه این کنفرانس با هدف ایجاد صلح در خاورمیانه برگزار شد اما برخی از اصلی ترین بازیگران منطقه در آن غایب بودند. بر این اساس اگرچه از سوی مقام های آمریکایی سنگ تمام گذاشته شد و کاخ سفید حضور پررنگی را در نشست داشت اما شواهد نشان داد در لهستان موضوع صلح اعراب و اسرائیل برای آمریکا اهمیتی بیشتر از مسائل مربوط به ایران پیدا کرد.
بنابر تحلیل این روزنامه آمریکایی با اینکه مشاوران دولت ترامپ سعی داشتند با برگزاری این نشست به جهان نشان دهند که قادر شده اند اتحادی را در مقابل تهران ایجاد کنند، اما نبود دو بازیگر اصلی منطقه در کنار غیبت روسیه و چین در کنار استقبال سرد رهبران اروپایی حکایت از پذیرفته نشدن سیاست های دولت ترامپ از سوی بسیاری از کشورهای جهان داشت.
به اعتقاد رسانه های آمریکایی بسیاری از تحلیلگران وقتی که این کنفرانس را با تلاش های «باراک اوباما» در امضای توافق هسته ای مقایسه می کنند، ابتکار در ورشو را شکستی بارز برای ایالات متحده می دانند.
بار دیگر گذشت زمان نشان داد که دولت آمریکا خود را در باتلاقی خود ساخته غرق کرده و حتی از دوستان خود منزوی مانده است. نشانه این وضع را می توان در این مورد دید که اکنون حتی یکی از کشورهایی که توافق هسته ای را امضا کرد با این سیاست های کاخ سفید موافق نیست.