بزرگنمايي:
راه ترقی- این روزها استارت اپ
ها و برنامه های موبایلی توانسته اند بسیاری از مشکلات را برطرف کنند، برای
مثال خرید اینترنتی، درخواست تاکسی، پیک و حتی کامیون برای حمل بارهای
سنگین از طریق برنامه های موبایل امکانپذیر شده است اما در عین حال با
گسترده شدن فضای کسب و کارهای نوین و افزایش مخاطبان آنها، نگرانی‌ها در
میان کسب و کارهای سنتی نیز افزایش یافته است. پرچم دار همه این کسب و کار
های نوین استارت آپ ها یا همان نوپا ها هستند که با ایده ها و فناوری های
جدید وارد کارزار رقابت شده‌اند.
در
عین حال همین کسب و کارهای نوین باعث ایجاد شغل های جدید و کسب درآمد در
جامعه شده‌اند و راحتی را بین مردم تا حد زیادی افزایش داده‌اند. استارت آپ
ها پدیده های جوانی برای اتصال استعداد های جوان به نیازهای بازار و جامعه
بوده و کلیدی برای ایجاد فضای مولد، پر امید و با شوق در اکوسیستم اقتصادی
کشور هستند.
برای رسیدن به یک اکوسیستم اقتصادی پویا و
پیشرفت در آن نیازمند به تغییرات جدی هستیم، استارت آپ ها نه تنها تهدید
نبوده، بلکه فرصت مناسبی برای انتقال کسب وکارهای سنتی به کسب و کارهای
جدید و بهبود شرایط آنها است. در واقع ورود تکنولوژی، فناوری های جدید و
ایده های نوین در کسب و کارهای سنتی باعث افزایش بهره وری و ایجاد مشاغل
جدید و در نهایت افزایش رفاه و آسایش جامعه و بهبود شرایط اقتصادی می شود
که همگی وابستگی عمیقی به کسب و کارهای استارت آپی و نوپا دارند.
وقتی بدنه کسب و کارهای سنتی شاهد پیشرفت
استارت آپ ها که با کمترین سرمایه ایجاد می شوند، باشند ناخودآگاه به سمت و
سوی کسب و کارهای جدید و استقبال از استارت آپ ها سوق پیدا می کنند. بررسی
تأثیر استارت آپ ها در کشور های پیشرفته نشان می دهد که در واقع استارت آپ
ها و فرهنگ استارتاپی یک ضرورت برای هرکشوری است، هرچقدر شرایط برای
افزایش آنها به شکل صحیح وجود داشته باشد میزان تاثیر مثبت آنها بر شرایط
اکوسیستم اقتصادی نیز افزایش می یابد.
در واقع ظهور فناوری‌های نوین دیجیتالی از
جمله استارتاپ ها به خدمت خلق اندیشه، کارآفرینی، ایجاد کسب و کارهای
متنوع و رشد صنعت در همه حوزه‌ها آمده و نقطه عطفی در عرصه اقتصاد کشورهای
جهان شده است تا آنجا که می‌توان گفت حذف یک اپلیکیشن استارتاپی گوشه‌ای از
کار و زندگی را دچار تزلزل می‌کند. در این میان نباید از اشکالات و
ناسازگاری‌های احتمالی این فناوری‌های دیجیتالی با فرهنگ و قوانین غافل
ماند.
استارتاپ های نوپا و بهره گیری از آنها در
چارچوب منافع ملی پنجره جدیدی برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه
باز کرده است تا اینگونه بتوانند بهره مندی بیشتری از توسعه درحوزه اقتصاد
دانش بنیان به دست بیاورد.
در این عرصه ایران هم بر اساس گزارش سال
گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت، با مجموع تلاش‌های انجام شده، توانسته در
بین 188 کشور جهان رتبه 48 را از نظر تعداد استارتاپ ها به خود اختصاص دهد.
در این میان، نباید از اشتغال آفرینی
استارتاپ ها هم غافل ماند تا آنجا که بر پایه اطلاعات منتشره رسمی از طرف
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هر استارتاپ به طور میانگین توانسته است
هفت نیروی متخصص را مشغول به کار کند و با توجه به اینکه در سال‌های اخیر
تعداد زیادی استارتاپ تخصصی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، می‌توانند نقش
بسزایی در افزایش اشتغال ایفا کنند.
از آنجا که هر فناوری نوپایی تا رسیدن به
بلوغ کامل، دردسرها و ناسازگاری‌های احتمالی با جامعه به همراه دارد،
استارتاپ ها هم از این قاعده مستثناء نبوده و در مواردی شاهد طرح
شکایت‌هایی از سوی کاربران علیه استارتاپ ها هستیم؛ شکایت‌هایی از سرعت
عمل، ضعف در خدمت رسانی و پشتیبانی و بسیاری موارد دیگر که نیاز به سوهان
کاری آنها را نشان می‌دهد. به عنوان نمونه طرح شکایت از «اسنپ» -استارتاپی
در خدمت حمل و نقل عمومی است- که همواه حاشیه‌های بسیاری به همراه داشته
است، استارتاپی که بنا به گفته شهرام شاهکار مدیرعامل پیشین اسنپ، با ارزش
1.4 تا 1.7 میلیارد دلاری نخستین استارتاپ یونیکورن ایرانی است که آمار
سفرهای روزانه ثبت‌شده در آن بیش از یک میلیون است که در مقایسه با سفرهای
انجام‌شده توسط استارتاپ اوبر در شهر سائوپائولوی برزیل در رتبه بالاتری
قرار دارد.
در این گزارش بناداریم به عنوان نمونه نابالغی استارتاپ های نوین، به طرح شکایت یک شهروند از اسنپ و جوابیه آن بپردازیم.
طرح شکایت: از استخدام راننده بدون گواهینامه تا تصادف و بی تفاوتی در هزینه درمان
شخصی در تماس تلفنی عنوان کرد: 25 اردیبهشت ماه سال جاری در مسیر بازگشت به منزل، از اسنپ
باکس، درخواست موتور کردم که جوانی حدوداً 21 ساله به محل اعزام شد. پس از
طی مسیر در بزرگراه آیت الله مدرس، به دلیل سرعت موتور، تعادل از دست رفت و
با موتور دیگری برخورد کردیم که در نتیجه این حادثه از موتور پرت شدم که
باعث شکستگی مچ دست و ساق پایم شد.
وی ادامه داد: همان روز پشتیبانی اسنپ با
من تماس گرفت و علت نیمه کاره ماندن سفر را جویا شد. ماجرا را شرح دادم و
گفتم که از ناحیه مچ دست دچار شکستگی شده و نیاز به عمل و استفاده از
پلاتین هستم اما عنوان شد که تمام هزینه‌های شما برعهده راننده است.
به گفته این مسافر، در پیگیری‌های بعدی
متوجه شدم راننده فاقد گواهینامه است و طبق شرایط اسنپ باکس نیاز نیست
ابتدا به ساکن، گواهینامه به سایر مدارک الحاق شود و رانندگان تا سه ماه
بعد فرصت دارند تا گواهینامه و بیمه نامه موتور را تحویل دهند.
وی با گلایه افزود: راننده‌ای که
گواهینامه ندارد معلوم است که با آئین نامه رانندگی و علائم و تابلوها
آشنایی ندارد و خطر تصادف افزایش می‌یابد اما از آنجا که اسنپ تنها به فکر
15 درصد سهم خود است، جواز حرکت بدون گواهینامه و اتباع خارجی هم می‌دهد!
این شهروند آسیب دیده که باید پلاتین در
دست را تا آخر عمر حمل کند، یادآور شد: شکایت‌های من از اسنپ نه تنها راه
به جایی نبرد و کسی پیگیر حال من نشد بلکه راننده هم اخراج شد. در حالی که
اگر اسنپ بدون گواهینامه جواز کار نمی‌داد، هرگز چنین مواردی پیش نمی‌آمد.
وی با طرح این شکایت، عنوان کرد: متأسفانه
از سوی اسنپ هیچ تماسی مبنی بر پیگیری و دلجویی از من گرفته نشد. امیدوارم
با رسانه‌ای شدن این مسائل، علاوه بر یادآوری وظیفه پاسخگویی به شرکت‌هایی
همچون اسنپ، عذرخواهی از مشتری به دلیل خسارت ایجاد شده را هم شیوه عمل
خود قرار دهند.
جوابیه اسنپ: پروتکل ما اصل بر مشتری مداری است
به دنبال این تماس تلفنی و طرح شکایت این
شهروند در تماس با مسؤول اسنپ باکس، جویای این مساله و
جوابیه اسنپ درباره آن شد. این مسؤول در پاسخ به این شکایت مورد نظر گفت:
به سرعت از سوی پشتیبانی اسنپ دلجویی صورت گرفت و پیگیر این امر بودند.
استحضار داشته باشید که مسؤولیت اصلی بر عهده راکب موتور است اما شرکت اسنپ
هم در صورتی که شاهد اهمال کاری باشد، از روی وظیفه اخلاقی و حقوقی به
مساله ورود خواهد کرد.
وی در مورد داشتن یا نداشتن گواهینامه
راکبان موتور هم اظهار داشت: به دلیل مشکلات اجرایی دریافت گواهینامه موتور
و هزینه آنکه شاهد هستیم، تنها 4 میلیون از 11 میلیون موتورسواری که در
کشور تردد می‌کنند، دارای گواهینامه هستند، سیاست ما هم بر آن شد تا با در
نظر گرفتن یک فرجه سه ماهه به راکبان، گواهینامه را تحویل بگیریم اما بعد
از این اتفاق مورد نظر، در این سیاست تجدیدنظر کردیم و راکبان در این مدت
تنها به حمل بسته و باکس اقدام می‌کنند و مجوز جابجا کردن مسافر را ندارند
تا زمانی که گواهینامه را تحویل دهند و در صورت عدم سرپیچی از سوی اسنپ
بلاک می‌شوند.
این مسؤول اسنپ باکس ادامه داد:
سامانه‌هایی همانند اسنپ باکس به کمک پلیس راهور آمده تا راکبان موتور
مجبور به دریافت گواهینامه شوند که خوشبختانه به نتیجه خوبی رسیدیم. در این
راستا تلاش کردیم در جهت کاهش بار مالی، بخشی از هزینه‌های دریافت
گواهینامه را اسنپ باکس، بخشی دیگر را پلیس راهور و بخش کمی هم بر عهده
موتور سوار قرار گیرد.
وی درباره شرایط استخدام اسنپ و
استعلام‌های سلامت راکبان هم توضیح داد: استعلام‌های فردی و تاییده سلامت
راکبان را از پلیس ناجا دریافت می‌کنیم تا هم از نظر صلاحیت فردی و عدم
سوءپیشینه و هم داشتن گواهینامه راکبان، از بار فکری و دغدغه شهروندان
بکاهیم. ضمن اینکه متعهد هستیم در مورد هزینه‌های درمانی هم احساس مسؤولیت
کرده و پیگیر امر باشیم.
وی درباره خبر اخراج شدن راننده موتور که
در شکایت مسافر مطرح شد هم گفت: این راننده اخراج نشده و فقط از سوی اسنپ
بلاک شده و حق کار ندارد تا زمانی که گواهینامه خود را تحویل دهد.
این مسؤول با بیان اینکه روزانه یک میلیون
و 700 هزار درخواست سفر از اسنپ صورت می‌گیرد و بیش از 30 هزار تماس با
این سامانه گرفته می‌شود، تصریح کرد: پروتکل ما اصل بر مشتری مداری است و
همکاران ما در پشتیبانی بلافاصله در جریان امور قرار می‌گیرند و مترصد رفع
دغدغه می‌شوند. با جدیت تمام و تلاش شبانه روزی، برآنیم تا سفر خوب و
مطمئنی برای تمامی شهروندان ایجاد کنیم.