بزرگنمايي:
راه ترقی- «عسگر قهرمانپور» با اشاره به جایگاه حقوقی، سیاسی و فنی شورای حکام آژانس
بین‌المللی انرژی اتمی گفت: شورای حکام با 35 عضو از ارکان آژانس
بین‌المللی انرژی اتمی است که زیر نظر کنفرانس عمومی فعالیت می‌کند که
بالاترین نهاد قانونگذاری محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه شورای حکام از سال 1996
میلادی رسماً وظیفه خود را شروع کرده و هر سال پنج جلسه رسمی برگزار
می‌کند، اظهار داشت: شورای حکام وظایفی همچون بررسی گزارش‌های ارائه شده در
خصوص موضوعات گوناگون مربوطه به وظایف شورا، بررسی برنامه و بودجه،
گزارش‌های کنفرانس عمومی و تصویب توافق‌نامه‌ها و پادمان را برعهده دارد.
تصمیمات در این شورا با اکثریت آرا به تصویب می‌رسد.
این پژوهشگر مسائل خلع سلاح ادامه داد: این
شورا علاوه بر جلسات رسمی می‌تواند جلسات فوق‌العاده هم می‌تواند برگزار
کند. جلسات با حضور دو سوم اعضا به حد نصاب می‌رسد و هر یک از اعضا دارای
یک حق رأی است. شورای حکام می‌تواند هر کشوری را که عضو آژانس نیست اما در
این شورا عضویت دارد به جلسات خود دعوت کند. طبق بند 11 اساسنامه شورای
حکام، اعضای شورا می‌توانند درخواست جلسه فوق‌العاده کنند و این حق برای
همه اعضا محفوظ است.
قهرمانپور درباره سازوکار تصمیم‌گیری در
شورای حکام اظهارداشت: شورای حکام در چهارچوب اساسنامه و بر اساس موازین
حقوق بین‌الملل تصمیم می‌گیرد اما واقع امر این است که پاشنه آشیل حقوق بین
الملل نداشتن ضمانت اجرایی است. هرچند از عمر تأسیس سازمان ملل 60 سال
بیشتر می‌گذرد اما به دلایل گوناگون از جمله وابستگی مالی به قدرت‌های بزرگ
و نفوذ لابی‌های قدرتمند کشورها، حقوق بین‌الملل و در ذیل آن ارگان‌های
تخصصی وابسته و غیروابسته آن نتوانسته‌اند آنچنان که باید و شاید دین خود
را به حقوق بین‌الملل ادا کنند.
وی اضافه کرد: تصمیم‌هایی که در شورای امنیت
اتخاذ می‌شود به نوعی تحت تأثیر لابی‌های سیاسی است و شاهد هستیم که اعضای
شورای امنیت همواره پیش از برگزاری جلسه رسمی در اتاقی گردهم می‌آیند و در
خصوص تصمیمات آتی شورای امنیت بحث می‌کنند و از این رو حقوق به معنای
واقعی کلمه هنوز چه در صحنه داخلی و چه بین‌المللی به عینیت نپیوسته است و
در اصل با نوعی شبه حقوق مواجه هستیم. تصمیم‌های شورای حکام هم از این
وضعیت مستثنی نیست.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل افزود: همانطور
که در جنگ 2003 عراق شاهد بودیم شوربختانه حقوق بین‌الملل می‌تواند ابزاری
برای تأمین منافع قدرت‌های بزرگ قرار گیرد، کما اینکه در دولت‌های گذشته
آمریکا حقوق بشر تابع امنیت ملی این کشور بوده است و به عبارتی امنیت ملی
بر حقوق بشر اولویت داشته است.
آمریکا می‌خواهد ایران را در مقابل جامعه بین الملل قرار دهد
قهرمانپور درباره درخواست آمریکا برای تشکیل
نشست ویژه شورای حکام برای بحث درباره برنامه هسته‌ای ایران هم ابراز
داشت: برنامه ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود مقامات آمریکایی را نگران
کرده وآنها تلاش می‌کنند از هر فرصتی برای رفع این نگرانی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها می‌خواهند از
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان ابزاری برای تحت فشار قرار دادن
بیشتر ایران و ارسال پرونده به شورای امنیت سازمان ملل استفاده کنند، ابراز
داشت: در صورت تحقق چنین برنامه ای، تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال
خواهد شد.
قهرمانپور با اشاره به اینکه آمریکا دنبال
تثبیت امنیت و قدرت خود در جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه است، گفت:
رفتار سیاستمداران آمریکا را نباید متناقض یا حتی طنز بنگریم چراکه هر
قدرتی در نظام بین‌الملل با هر ابزار و رفتاری استفاده خواهد کرد تا امنیت
خود را حفظ کند.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل با اشاره به
اهداف آمریکا علیه ایران بیان کرد: آمریکا تلاش می‌کند با توسل به جلسه
نشست آتی شورای حکام، ایران را مجبور کند محدودیت‌های هسته‌ای را که جان
کری، وزیر امور خارجه دولت باراک اوباما با ایران مذاکره کرده بود، نقض
بکند و ایران با تولید سریع‌تر اورانیوم نسبت به سال‌های گذشته، ضرورتاً به
وضعیت قبل از برجام بازگردد.
قهرمانپور اضافه کرد: یوکیا آمانو، مدیرکل
سازمان انرژی اتمی بین‌المللی نیز از افزایش تنش بین ایران و آمریکا ابراز
نگرانی کرده، چون مسئول راست‌ی‌آزمایی برجام است و لذا تلاش می‌کند با
مذاکره موضوع را حل کند اما آمریکا می‌خواهد پای ایران را بیش از پیش به
جامعه بین‌الملل باز کند و ایران را در برابر این جامعه قرار دهد. از این
منظر، چنین وضعیتی می‌تواند بحرانی ایجاد کند و اوضاع به شرایط قبل از
برجام بازگردد.
وی با بیان اینکه نظام بین‌الملل همواره هم
آنارشیک نبوده و دولت‌ها در سطوح بالا باهم همکاری کرده‌اند، یادآور شد:
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هر چند از تصمیم ایران برای کاهش تعهداتش در
برجام ابراز نگرانی کرده اما هیچ اشاره نکرده اگر ایران ذخیره اورانیوم
خود را افزایش دهد، آمریکا چه واکنشی نشان خواهد داد و حتی از مذاکره بدون
پیش شرط با ایران نیز سخن گفته است بنابراین نمی‌توان در سیاست بین‌الملل
با قاطعیت رأی داد.
این پژوهشگر مسائل خلع سلاح یادآورشد: ترامپ
قصد دارد در دور انتخابات بعدی ریاست جمهوری باز هم پیروز میدان شود
بنابراین احتمال دارد تمایلی به ارسال پرونده ایران به شورای امنیت نداشته
باشد و حتی ممکن است بعد از این جلسه تمایل خود را به مذاکره با ایران
دوباره تکرار کند. در صورتی که آمریکا چنین موضعی را اتخاذ کند، بی‌تردید
آن را تاکتیکی برای رسیدن به استراتژی طراحی شده خود می‌داند.
قهرمانپور اظهارداشت: ترامپ، در صورت پیروزی مجدد در انتخابات بعدی ریاست
جمهوری می‌تواند تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال کرده و مسیر ارسال
پرونده ایران به شورای امنیت را هموارتر سازد.
وی با اشاره به دیگر اهداف ایالات متحده در
برگزاری نشست ویژه شورای حکام گفت: آمریکا قصد دارد با برگزاری چنین
نشست‌هایی (شورای حکام) فرافکنی کند، رفتارهای اشتباه ترامپ در برجام را به
گردن جامعه بین‌الملل بیندازد و ایران را در برابر جامعه بین‌الملل پاسخگو
و مسئول معرفی کند.
وی موضع رسمی ایران را در برابر سیاست
آمریکا مشخص دانست و اظهار داشت: آژانس تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر تخلف
ایران از تعهدات خود ارائه نداده است، مقامات ایران هم همواره بر وفاداری
به برجام و باز بودن درهای مذاکره به شرط رفع تحریم‌های ناعادلانه از سویی و
کاهش تدریجی تعهداتش در برجام در صورت عدم پایبندی کشورهای اروپایی به
توافق هسته‌ای تاکید کرده اند.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه
در انتخاب هر مسیری باید هزینه و فایده آن را نیز بررسی کرد، تصریح کرد:
منطق ایجاب می‌کند باب مذاکره همواره باز باشد. شوربختانه جامعه
سرمایه‌داری زیست جهان انسان‌ها را از طریق دستگاه‌های رسانه‌ای به سلطه
درآورده و ارتباط را از شکل تفاهمی به شکل استراتژیک درآورده و همین امر
باعث ایجاد آشفتگی در سطوح گوناگون شده است.
قهرمانپور با تاکید بر اینکه گفت‌وگو و
مذاکره می‌تواند زیست جهان انسان‌ها را از سلطه سرمایه‌داری نجات دهد،
خاطرنشان کرد: قدرت فقط در ثروت مادی تعریف نمی‌شود. زبان نیز همانند ثروتی
است که می‌تواند هر ملتی را غنی سازد و راه فهم متقابل را هموار سازد.
درواقع عطیه‌ای دائمی است که خداوند که ارزانی بشر کرده و قدرت آن ورای جنگ
و صلح است.