بزرگنمايي:

راه ترقی- تربیت تحت عنوان رشد تدریجی و هماهنگ همه استعدادهای آدمی تعریف می‌شود و در این میان، حوزه تربیت جنسی بخش تأثیرگذاری از تربیت است. باوجوداینکه سلامت جنسی از بخش‌های ارزنده تربیت جنسی به شمار می‌رود، این تنها بخش کوچکی از برنامه تربیت جنسی است و همین نکته چالش‌هایی را در آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان برای والدین ایجاد می‌کند. پدران و مادران نمی‌توانند و نباید نسبت به مسائل و سؤالات جنسی فرزندان خود بی‌تفاوت باشند، چراکه بسیاری از دشواری‌های جنسی بزرگ‌سالی، ریشه در دوران کودکی دارد.

به عقیده متخصصان، تربیت جنسی از دشوارترین بخش‌های تربیت است، چراکه ازیک‌طرف والدین در مورد آگاه کردن فرزندان خود در این مسائل در هراس هستند و این تصور را دارند که آگاهی فرزندانشان نسبت به مسائل جنسی، باعث گمراهی آن‌ها خواهد شد و از طرف دیگر، حجب و حیا و شرم والدین نیز در ارائه اطلاعات جنسی به فرزندان، باعث ایجاد چالش برای آنان در این مسئله می‌شود.

سطح اطلاعات نوجوانان از مسائل جنسی، تحت تأثیر عوامل متعدد و به هم پیوسته‌ای شامل عوامل فردی، عوامل خانوادگی، جامعه و عوامل اجتماعی قرار دارد. اما پیشگیری از کسب اطلاعات غلط توسط نوجوانان تنها از طریق افزایش آگاهی و آموزش در مدارس امکان‌پذیر نیست و درواقع، سهم عظیمی از این آموزش‌ها بایستی در خانواده صورت گیرد.

گروهی از محققان دانشگاه شیراز در خصوص این موضوع، مطالعه‌ای پژوهشی را به انجام رسانده‌اند که در آن، چالش‌های والدین در آموزش جنسی به فرزندان مورد بررسی و ارزیابی علمی واقع شده است.

در این مطالعه کیفی، داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته فردی جمع‌آوری شد و سپس این اطلاعات مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.

یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که باوجود تغییرات گسترده فرهنگی در خصوص موضوع آموزش مسائل جنسی در جامعه ایران، همچنان فرهنگ غالب در جامعه و خانواده‌ها، برخورد خاموش و بااحتیاط شدید با این مسائل است.

در این رابطه، نگین بخشی، محقق گروه روان‌شناسی تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز و همکارش می‌گویند: «والدین معمولاً بر این باور هستند که آموزش مسائل جنسی باید با توجه به سن فرزندان صورت گیرد، اما در مورد این‌که در سنین مختلف چه مسائلی مطرح شود، نظرات متعددی وجود دارد. اما درکل عده‌ای باور دارند که سن فرزندشان برای دانستن چنین موضوعاتی بسیار کم است».

این پژوهشگران می‌افزایند: «نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش اطلاعات نوجوانان در زمینه مسائل جنسی، نه‌تنها منجر به فعالیت‌های جنسی زودهنگام و تعدد شرکای جنسی نمی‌شود، بلکه تربیت جنسی کارآمد و مناسب، بیشتر به خویشتن‌داری و تأخیر در آمیزش می‌انجامد و در موقعیت‌های دشوار تصمیمات عاقلانه‌تری می‌گیرند».

بر اساس یافته‌های تحقیق فوق که در مجله «تحقیقات کیفی در علوم سلامت» منتشر شده‌اند، عوامل تأثیرگذار بر آموزش مسائل جنسی نشان داد که والدین از این‌که مقابل فرزندانشان قرار بگیرند و به ندانستن بعضی مسائل اعتراف کنند، بسیار واهمه داشتند.

به بیان مجریان پژوهش مورد اشاره، لزوم برنامه‌های آموزشی رسمی و غیر رسمی درباره مسائل جنسی برای دختران و پسران احساس می‌شود. درواقع، ازآنجاکه بسیاری از والدین به دلیل شرم نابه‌جا یا عدم آگاهی کافی از ارائه توضیحات دراین‌باره خودداری می‌کنند، ارائه آموزش‌های اجتماعی هم به والدین و هم به نوجوانان، اهمیت دوچندانی می‌یابد.

مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی کرمان است.