بزرگنمايي:

راه ترقی- آن زمان شورای نگهبان درنهایت زیربار برگزاری انتخابات الکترونیکی نرفت اما تلاش‌ها پایان نیافت و در سال 80 سیستم شمارش رای به شورای نگهبان ارسال شد تا شاید این مهم در انتخابات ریاست‌جمهوری آن سال محقق شود. هر چند این نوبت نیز شورای نگهبان، این‌بار به دلیل عدم اطمینان به کارکرد نرم‌افزار ارایه شده، به برگزاری دستی انتخابات با حضور ناظران و صندوق‌های قدیمی اکتفا کرد.

سال‌ها گذشت و در برهه‌ای عملا خبر خاصی از موضوع برگزاری انتخابات الکترونیکی نبود تا اینکه در سال 93 این کلیدواژه دوباره به‌صورت جدی به ادبیات سیاسی کشور بازگشت و از آن زمان تاکنون گاه و بی‌گاه به موضوعی اصطلاحا داغ درمیان اهالی مطبوعات بدل شده است. موضوعی که تا پیش از برگزاری انتخابات پنجمین دوره شهر و روستا هیچ نمونه قابل ذکری در ایران نداشت ولی امروز و با احتساب انتخابات شورایاری‌ها که با مشارکت حدود نیم میلیون نفری شهروندان تهرانی برگزار شد، دو تجربه موفق را پشت سر گذاشته ولی همچنان نمی‌توان بطور قطع از آینده‌ای رو به پیشرفت برای آن سخن به میان آورد؛ چراکه حداقل در برخی کانون‌ها همچنان مشکلات و معضلاتی پابرجاست که هرکدام می‌تواند به تنهایی مانعی جدی در برابر برگزاری الکترونیکی انتخابات شود.

سال 94 اعضای مختلف شورای نگهبان در اظهاراتی جداگانه به تشریح ایرادات این شورا به انتخابات الکترونیکی پرداختند. یکی از واضح‌ترین این ایرادات که در سی‌ام دی‌ماه آن سال توسط نجات‌الله ابراهیمیان بیان شد. عضو حقوقدان پیشین شورای نگهبان که به‌تازگی با این کرسی خداحافظی کرده است. ابراهیمیان گفته بود: «مراجعی که قرار بود امنیت سیستم انتخابات الکترونیکی را تایید کنند پس از دریافت پاسخ‌ها اعلام کردند که آنها نیز بدون قید و شرط نمی‌توانند امنیت سیستم را تایید کنند به همین دلایل شورای نگهبان با برگزاری انتخابات الکترونیک مخالفت کرد.»اما سوال اینجاست که ایرادات امنیتی مدنظر شورای نگهبان چه بود و هست و احتمالا خواهد بود که تجربه موفق برگزاری الکترونیکی انتخابات شورای شهر پنجم در تهران و البته انتخابات شورایاری‌ها نیز نتوانست به تغییر این نگاه کمک کند.

انتخابات الکترونیک و بایدها

پاسخ به این سوال چنان که نشان می‌دهد امری ساده نیست ولی بطور کلی برای داشتن انتخاباتی الکترونیکی مدنظر مسوولان اجرایی و نظارتی کشور یعنی انتخاباتی که در آن شهروندان با استفاده از باجه‌های رای‌گیری رایانه‌ای به رای‌دهی می‌پردازند، براساس آنچه که در کشورهایی نظیر فرانسه و حتی هند رخ داد، نیازمند زیرساخت‌هایی مشخص در حوزه‌های فرهنگی، قانونی و فنی است. در حوزه فرهنگی که در کنار حوزه قانون‌گذاری یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های مدنظر پژوهشگران برای برگزاری انتخابات الکترونیکی محسوب می‌شود، سیاست‌گذاران وظایفی مشخص را برای کاهش فاصله بین حکومت و مردم عهده‌دارند و در این مسیر باید با استفاده از رسانه‌های جمعی علاوه بر ترمیم شکاف‌ها در مسیر اعتمادسازی هرچه بیشتر گام بردارند.