بزرگنمايي:

راه ترقی-  به دنبال انتشار خبرهایی مبنی بر ایجاد محدودیت در دوچرخه‌سواری بانوان و نیز حرف و حدیث‌هایی مبنی بر اینکه شهرداری تهران برای اجاره دوچرخه به بانوان تحت فشارهایی قرار گرفته، انتقادها از این محدودیت‌ها هم بالا گرفت که چرا نیمی از جمعیت جامعه باید از استفاده از این وسیله ممنوع شوند؟

به دنبال بروز این انتقادها بود که برخی مسئولان از جمله سخنگوی قوه قضاییه اعلام کردند محدودیتی ایجاد نشده است.

میل به استفاده از دوچرخه در پایتخت

حدود یکسال پس از راه‌اندازی سامانه دوچرخه‌های هوشمند اشتراکی نارنجی رنگ در مناطقی از پایتخت و پس از آنکه مسیرهای تردد دوچرخه‌ها در برخی خیابان‌های این کلانشهر ایجاد شد، شهروندان شاهد روند رو به رشد استفاده از دوچرخه هستند؛ استفاده بانوان از دوچرخه هم همپای مردان در این مسیرها روز به روز در حال افزایش بوده است.

سامانه دوچرخه های موسوم به بیدود از حدود نیمه سال گذشته عملیاتی شد و در کمتر از یکسال، رونق استفاده از این دوچرخه‌های نارنجی رنگ در نقاط مختلف شهر تهران در مقایسه با روزهای نخست راه‌اندازی، مشهود است.

با آنکه ایستگاه‌های این دوچرخه‌ها تاکنون تنها در سه منطقه شهر تهران راه افتاده اما مشاهده می‌شود که شهروندان سایر مناطق نیز آنها را کرایه و از آن استفاده می‌کنند.

روند افزایش استقبال از دوچرخه در تهران از چند منظر قابل بررسی است، نخست آمار استفاده از این دوچرخه های اشتراکی که مردم با پرداخت هزینه‌ای به متولی بخش خصوصی آن، دوچرخه‌ها را کرایه می‌کنند و نیز استفاده شهروندان از دوچرخه‌های خودشان که به دنبال ایجاد مسیرهای اختصاصی دوچرخه در خیابان‌ها با افزایش قابل ملاحظه همراه بوده است.

در بین افرادی که این روزها بیش از گذشته به دنبال استفاده از دوچرخه هستند، بانوان سهم و نقش پررنگی دارند چه در استفاده از دوچرخه های خودشان و چه اجاره دوچرخه های اشتراکی نارنجی رنگ.

به دنبال این استقبال حرف و حدیث‌ها هم مبنی بر تلاش عده‌ای برای اعمال محدودیت‌های مربوط به دوچرخه‌سواری بانوان مطرح شد و حتی بعضی اعلام کرده بودند ارائه دوچرخه‌های هوشمند اشتراکی نارنجی رنگ موسوم به بیدود به بانوان با ممنوعیت روبه‌رو شده است.

قرار نیست نصف جامعه محروم شوند

مشاور فرهنگی و اجتماعی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد منع ثبت‌نام زنان در اپلیکیشن (نرم‌افزار) دوچرخه‌های اشتراکی اخیرا اعلام کرد:‌ شهرداری نه برای دوچرخه‌های خودش محدودیت استفاده خانم‌ها تعیین کرده نه برای بی‌دود.

علی پیرحسین‌لو ادامه داد: دوچرخه‌سواری زنان منع قانونی ندارد؛ موضوعی که اخیرا سخنگوی قوه قضاییه نیز دو بار تصریح کرده است.

وی اضافه کرد: به‌زودی شرکت دوچرخه های اشتراکی در مورد اینکه مشکل چه بود، توضیح می‌دهد.

پیرحسین‌لو خاطرنشان کرد: به هرحال قرار نیست نصف جامعه محروم شوند.

سخنگوی دستگاه قضا چه گفت؟

غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه بتازگی در جمع خبرنگاران ضمن رد ممنوعیت دوچرخه‌سواری زنان گفته است: برای ما دوچرخه و خودرو مهم نیست، عفاف و حجاب مهم است.

وی افزود: بی‌حجابی در داخل خودرو یا روی موتور و دوچرخه هیچ تفاوتی ندارد بنابراین دوچرخه‌سواری برای ما موضوعیت ندارد بلکه آنچه موضوعیت دارد، رعایت عفاف و حجاب است.

حناچی: نگاه جنسیتی به استفاده از دوچرخه نداریم

شهردار تهران نیز که چندروز پیش برای شرکت در نشستی با موضوع «شهرداریِ یک معمار» به مشهد سفر کرده بود در این زمینه گفت:‌ وضعیت سلامت در تهران خوب نیست و آمارها نشان می‌دهد مشکلاتی همچون چاقی، فشار خون، دیابت و افزایش ذرات معلق آلوده در هوا رو به افزایش است بنابراین نگاه ما به حمل‌ونقل با دوچرخه به جهت حفظ سلامت است و نگاه جنسیتی در این باره مطرح نیست. 

پیروز حناچی ادامه داد: برای حل مشکل استفاده زنان از دوچرخه طرح‌هایی همچون دوچرخه سواری خانوادگی، اسکوتر برقی و افزایش سرویس‌دهی به پارک‌های مخصوص بانوان طراحی شده است که امیدواریم حساسیت‌های مربوطه را کاهش دهد.

شهردار تهران اظهارداشت: تهرانی‌ها از لحاظ سلامتی نظیر فشار خون و چاقی وضعیت خوبی ندارند و باید برای این وضعیت فکری کرد؛ موضوع دوچرخه سوای بحث سلامت است نه جنسیت، دوچرخه‌سواری حرکتی نمادین است که در خیلی از کشورها توانسته موفق باشد.
حناچی افزود: به لحاظ قانونی و شرعی هیچ مشکلی برای دوچرخه‌سواری بانوان وجود ندارد.

به گزارش ایرنا شهردار تهران پیشتر نیز تاکید کرده است: دوچرخه مد (نوع) اصلی حمل و نقل نیست اما پیامی برای تغییر شیوه زندگی است.

وی از زمان آغاز فعالیت به عنوان شهردار تهران به پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو پیوسته است تاکید دارد که تا می توانیم برای ایجاد عزم عمومی به منظور استفاده بیشتر از دوچرخه و نیز وسایل حمل و نقل عمومی تلاش کرد.

دوچرخه‌سواری؛ بهبود سلامت، حل ترافیک

تاکید بر ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری در تهران در حالی است که بر اساس آمارها 50 درصد پایتخت‌نشینان کلسترول، 30 درصد دیابت کنترل نشده و 20 درصد نیز اضافه وزن دارند درحالی که کمتر از یک درصد آنان از دوچرخه استفاده می‌کنند.

نیمی از این دیابتی‌ها از بیماری خود مطلع نیستند، 30 درصد ساکنان تهران تری‌گلیسیرید دارند و از هر هشت نفر، یکی فشار خون دارد و در این شرایط مدیران تاکید دارند که آمارهای مربوط به سلامت شهروندان ساکن در تهران به صورت مرتب به مردم یادآوری شود تا آگاهی های لازم در این زمینه ایجاد و شاهد تغییر برخی رفتارهای ساکنان به منظور بهبود سلامت شان باشیم.

همچنین هرچقدر استفاده از دوچرخه یا وسایل حمل و نقل عمومی کاهش یابد، میل به استفاده از خودرو شخصی نیز افزایش می‌یابد که این موضوع از دو منظر تبعات خاص خودش را دارد، نخست افزایش ترافیک و معطلی های بیشتر شهروندان در خیابان ها، هدررفتن عمر و انرژی و نیز تشدید آلودگی هوا که آن هم خود باز سلامت شهروندان را به مخاطره می‌اندازد.

آمار استقبال از دوچرخه‌ های کرایه‌ای

آمار مسئولان دوچرخه‌های بیدود نشان می‌دهد که اگر زیرساخت ها و زمینه های استفاده از دوچرخه در تهران فراهم شود، شهروندان هم تمایل به استفاده از آن دارند؛ برخلاف برخی تصورها که گفته می شد باتوجه به شیب شهر تهران دوچرخه سواری امکان توفیق ندارد.

هزینه اجاره دوچرخه های بیدود برای هر نیم ساعت دوچرخه‌سواری یکهزار و 500 تومان است و متقاضیان باید پس از ثبت نام، مبلغی ودیعه نزد شرکت متولی بگذارند و مبلغی هم برای بیمه بپردازند اما با وجود این، اعلام شده که تعداد کاربران این سامانه از 200 هزار نفر در پایتخت گذشته و این روند استقبال همچنان روز به افزایش است.

مجری طرح دوچرخه‌های اشتراکی (بیدود) در پایتخت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به روند صعودی استفاده از این این دوچرخه ها گفت: در حال حاضر روزانه سه هزار و 500 سفر به وسیله دوچرخه های این شرکت در تهران انجام می‌شود. 

غلامحسین قاسمی درباره تعریفش از محاسبه سفرهای درون شهری با این دوچرخه‌ها توضیح داد:‌ هر یکبار باز و بسته شدن قفل دوچرخه‌ها یک سفر محسوب می‌شود. 

وی تعداد کاربران این دوچرخه‌ها را رو به افزایش توصیف و خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد کاربران به 200 هزار نفر رسیده که البته متقاضیانی در مناطقی که هنوز در آنها ایستگاه ایجاد نشده وجود دارد و امیدواریم بتوانیم به مرور در همه مناطق (22 منطقه)‌ خدمت‌رسانی کنیم.

مجری طرح دوچرخه‌های اشتراکی با بیان اینکه روند استفاده از دوچرخه های بیدود رو به رشد است که به موازات آن تعداد دوچرخه ها نیز در سطح شهر و مناطق مختلف افزایش می یابد اظهارداشت: در حال حاضر در مناطق 2، 6 و 7 ایستگاه دوچرخه های اشتراکی وجود دارد. 

وی اضافه کرد: در منطقه 11 نیز پارکینگ های دوچرخه ساخته شده و از اوایل هفته آینده ایستگاه‌های آن راه‌اندازی می‌شود. 

نحوه استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی

قاسمی تعداد دوچرخه های کنونی در سطح شهر را یکهزار و 500 مورد ذکر و خاطرنشان کرد:‌ هنگام ثبت‌نام مبلغ 159 هزار تومان به عنوان سپرده از کاربران دریافت و پس از لغو عضویت بازگردانده می‌شود. 

شهروندان پس از ثبت نام و پرداخت ودیعه از طریق اپلیکیشن یا سایت بیدود به نشانی bdood.ir می توانند از هر ایستگاهی دوچرخه را بردارند و در هر نقطه ای از شهر که خواستند آن را قفل کنند و بگذارند؛ فقط اگر این دوچرخه ها 24 ساعت در یک نقطه متوقف و ثابت بمانند، توسط متولی مربوطه جمع آوری می‌شود. نکته قابل توجه اینکه مدت زمانی که کاربر فقط دوچرخه سواری می کند مشمول کسر هزینه از دوچرخه سوار است؛ به طور مثال اگر فردی دوچرخه ای در اختیار بگیرد و شب هنگام جلو منزلش در گوشه خیابان پارک کند، فردا صبح دوباره آن را برای استفاده بردارد، تنها مدت زمان دوچرخه سواری و رکاب زنی از حسابش کسر می‌شود.

امکان رویت میزان پیمایش مسافت، میزان کالری سوخته شده، مدت زمان رسیدن به مقصد و میزان کمک به کاهش کربن هوا به وسیله اپلیکیشن هایی که روی تلفن همراه شهروندان متقاضی این دوچرخه ها قابل نصب است، وجود دارد.

استفاده از دوچرخه های هوشمند اشتراکی در روزهای سه‌شنبه که پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو در آن روز اجرا می‌شود، رایگان است.

در این شرایط انتظار می‌رود با حمایت های هرچه بیشتر از این اقدام و دوچرخه سواری شهروندان زن و مرد از یک سو و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی از سوی دیگر، پایتخت روز به روز شاهد کاهش ترافیک و آلودگی هوا باشد.