بزرگنمايي:
راه ترقی- «مهدی تاج» رییس فدراسیون فوتبال روز گذشته در جلسه ای اعلام کرد اگر
خبرنگاری از سرمربیان لیگ برتری سوال بی ربط بپرسد مطابق قانون می‌توانیم
چهار سال از فعالیت فوتبالی محرومش کنیم. البته برخورد ها و سخنان رییس
فدراسیون فوتبال تنها به تهدید خبرنگاران محدود نمی شود بلکه در گذشته نیز
رفتارهایی از وی مشاهده شده که با رسالت خبرنگاران در تناقض بوده است.
او 25 اسفنده ماه سال 1395 در واکنش به سوال خبرنگاری مبنی براینکه کی
روش با ایران قرارداد دارد اما الان ایران نیست، گفت: به تو چه!
نمونه دیگر، خط قرمز تعیین کردن برای کی روش بود. در آذر ماه سال 96 و
زمانی که خبرنگاران در حاشیه قرعه کشی جام جهانی قصد مصاحبه با «کارلوس کی
روش» سرمربی تیم ملی را داشتند، سرمربی پرتغالی اعلام کرد: تاج گفته است
اگر صحبت کنم جریمه می‌شوم!
برخوردها و سکوت تاج در برابر خبرنگاران زمانی بیش از پیش نمایان شد که
وی برای کی روش خط قرمز رسانه ای تعیین کرد. خط قرمزی که عبور خبرنگاران
از آن، برخی از آنان را از حضور در بزرگترین تورنمنت فوتبالی آسیا محروم
کرد. در جریان انتقاد برخی از رسانه از سرمربی پیشین تیم ملی، رییس
فدراسیون نه تنها پاسخگوی چنین انتقادهایی نبود بلکه در اعزام خبرنگاران
برای پوشش رقابت‌های جام ملت‌های آسیا سلیقه ای عمل کرد. عملکردی که شماری
از اصحاب رسانه را از پوشش خبری مسابقات محروم کرد.
اکنون هم دستور سکوت به خبرنگاران از سوی مهدی تاج فرمانی است که خلاف
رسالت اگاهی بخشی این قشر به شمار می رود. تاج اعلام کرده است که در نشست
های خبری سوالات حول محور بازی باشد و اگر خبرنگاران سوال نامربوط بپرسند
محروم خواهند شد اما رییس فدراسیون اعلام نکرده است مصداق بارز سوال بی ربط
چیست و چرا خبرنگار نباید به حواشی پیش از بازی بپردازد؟ وی به خوبی می
داند که نتیجه یک بازی در زمینه مسابقه هر چند از سوی بازیکنان و کادر فنی
ثبت می شود اما متغیرهایی در این نتایج تاثیر دارد که هم ورزشی و هم غیر
ورزشی به شمار می روند.
اینکه تاج بخواهد رسالت یک خبرنگار را حضور صرف در نشست خبری عنوان کند و
سرمربی تیم را «متکلم وحده» بداند نه تنها رسالت اگاهی بخشی رسانه زیر
سوال خواهد برد بلکه خبرنگاران گروه‌های ورزشی به یک تایپیست تبدیل خواهد
شد که فارغ از تمام داده ها و حواشی تاثیر گذار باید خبررسان فدراسیون
باشند. این در حالی است که رسالت خبرنگار در نشست خبری فراتر از یک ضبط صوت
و ماشین تایپ است و او با توجه به داشته های ذهنی و تجربه کاری خود عمق
واقعیت‌های را می شکافد واقعیت هایی که فراتر از مستطیل سبز مسابقه هستند.
به نظر می رسد تاج که خود نماد دور زدن قانون منع به کار گیری
بازنشستگان به شمار می رود این روزها در جایگاه قانون گذار ظاهر شده و
فرمان محرومیت خبرنگار را به هر بهانه ای صادر می کند؛ فرمانی که ممکن است
در آینده موجب شود تا این قشر را به خودی و غیر خودی تبدیل کند.
«سیامک رحمانی» از فعالان رسانه ای حوزه ورزش دستور تاج به خبرنگاران را
نه اجرای قانون بلکه یک بی‌تدبیری می داند و می گوید: هیچ کجای قانون برای
خبرنگار ورزشی خط قرمز تعیین نشده است و تاج نیز در جایگاهی نیست که چنین
دستوری را صادر کند. اگر رییس فدراسیون بر قانون خود پافشاری کند بدون شک
خبرنگاران حق شکایت از وی دارند.
وی با بیان اینکه تاج مسوول چینش و تعیین سوال نشست های خبری نیست عنوان
کرد: تاج که خود را به عنوان نفر نخست فوتبال ایران معرفی کرده است چرا به
جای قانون دستوری برای برای خبرنگاران تلاش نمی کند حق پخش تلویزیونی را
از صدا و سیما بگیرد چرا وی در این زمینه سکوت اختیار کرده است. وی اگر
توانایی تعیین قانون و اجرای آن را دارد بهتر است که این توانایی را در
زمینه حق پخش تلویزیونی به کار گیرد.
دیگر فعال رسانه ای که نسبت به قانون دستوری تاج اعتراض داشت «فرهاد
راستی» سردبیر سابق گروه ورزشی ایرنا بود. وی با بیان اینکه این سخنان تاج
قانون نیست بلکه دور زدن قانون است تصریح کرد: تعیین خط قرمز برای
خبرنگاران در هیچ حوزه ای پذیرفته شده نیست. اگر این دستور تاج اجرایی شود
بدون شک مربیان از پاسخگویی در زمینه عملکرد خود راحت خواهند شد.
سردبیر سابق گروه ورزشی ایرنا با بیان اینکه رسالت یک خبرنگار فراتر از
ضبط و ثبت خبر است بیان کرد: اینکه خبری خوشایند مدیر یا یک مجموعه باشد و
تنها آن خبر منتشر شود رسالت خبرنگاری نیست بلکه توهین به خبرنگار به شمار
می رود. خبرنگار زوایای پنهان خبر و متغییرهایی را مورد بررسی قرار می دهد
که ممکن است از دید بسیاری از مخاطبان پنهان باشد. واقعیت خبرنگاری واکاوی
زوایای پنهانی است که در نتیجه مسابقات تاثیر گذار است.
تصمیم تاج برای تعیین قانون در حالی است که «خسرو والی‌زاده» پیشکسوت
رسانه های ورزشی عنوان می کند: حکم سنگین برای یک خبرنگار باید پایه و اساس
قانونی داشته باشد و این قانون توسط فیفا تعیین می شود. اما اینکه برای
حرف های تاج قانونی وجود دارد یا نه موضوعی است که رییس فدراسیون باید
پاسخگوی آن باشد.
وی با بیان اینکه گریز از قانون در فوتبال ایران کم نیست تصریج کرد: با
وجود قانون گریزان بی شمار در فوتبال ایران تا کنون شاهد محرومیت چهار ساله
برای یک نفر نبودیم. اگر قرار بود یک محرومیتی طولانی مدت در فوتبال ایران
رخ دهد بهتر بود در ماجرای فینال جام حذفی باشگاه های ایران که یک
آبروریزی بین المللی تلقی می شود این محرومیت ها اعمال می شد.
والی زاده ادامه داد: تاج اگر قدرت تصویب و اجرای قانون را دارد باید به
مربیان و مدیران باشگاه ها نیز تذکر دهد که اگر آنان حرف بی ربط در مصاحبه
ها بزنند چهار سال کارت مربیگری آنان توقیف خواهد شد. آیا رییس فدراسیون
فوتبال چنین قدرتی را دارد؟
این پیشکسوت رسانه ای با بیان اینکه تهدید خبرنگار کار کاملا غیر حرفه
است عنوان کرد: خبرنگاران از وزارت ورزش و رسانه خود مجوز فعالیت دارند و
کسی نمی تواند خارج از قانون برای آنان تعیین تکلیف کند. کجای دنیا این
قانون اجرایی می شود.تاج باید برای این سخنان خود دلیل داشته باشد اگر فیفا
چنین امری را به عنوان قانون پذیرفته بهتر است رییس فدراسیون آن را منتشر
کند.
اما سخنان تاج در حالی بیان می شد که برخی آن را ناشی از کارگاه آموزشی
روز گذشته می دانند. «هیوا یوسفی» در این زمینه می گوید: اظهارات تاج
درباره خبرنگاران ابهامات زیادی دارد معلوم نیست وی به چه قانونی استناد
کرده است و این قانون کجاست؟ روز گذشته در کارگاه آموزشی خبرنگاران تمام
مسائل بر این محور در گردش بود که باید زمینه را برای روشنگری خبرنگاران
فراهم کنیم.
سردبیر روزنامه همشهری ورزشی با ذکر مثالی از کنفرانس های خبری بین
المللی گفت: چند هفته پیش و در جریان بازی سوپر کاپ اروپا خبرنگار ایرانی
درباره فوتبال کشورمان از «یورگن کلوپ» سرمربی لیورپول سئوال کرد که هیچ
ربطی به سوپر کاپ نداشت. این خبرنگار نه تنها محروم نشد بلکه کلوپ با حوصله
به سوالات وی پاسخ داد.
یوسفی در ادامه گفت: مبهم ترین نکته سخنان تاج این است که چه کسی تعیین
می کند صحبت خبرنگار مربوط یا نامربوط است. آیا مجری قانون یا قاضی در آنجا
حضور دارد. بدون شک فدراسیون فوتبال در این زمینه تعیین می کند که کدام
سوال مربوط یا نامربوط است و این می توانند آسیبی برای کار خبری به شمار
رود.
او در پایان افزود: خبرنگاران زیر مجموعه فدراسیون نیستند فدراسیون نیز
نمی تواند برای آنان تعین تکلیف کند. بدون شک صحبت های تاج شتاب‌زده است
زیرا او روز گذشته در کلاس آموزشی تا پایان حضور نداشت.
رضا میرزاییان دیگر پیشکسوت ورزشی ایران با اظهار تعجب از سخنان تاج
گفت: اگر بخواهیم کار خبرنگار را در یک جمله توصیف کنیم باید گفت که این
قشر عصای دست فدراسیون هستند و می توانند در نقش پزشکان حاذق ظاهر شوند و
برای مشکلات فوتبال ایران نسخه بپیچند.
وی ادامه داد: لازمه اینکه خبرنگاران کمک کار فدراسیون باشند این است که
استقلال کاری اصحاب رسانه از آنان سلب نشود. خبرنگار باید استقلال کاری
داشته باشد تا موضوع را واکاوی کند. موضع گیری های تاج درباره خبرنگاران
ممکن است بین فوتبال و اصحاب رسانه گسست ایجاد کند و این پیام خوبی برای
این ورزش پرطرفدار نیست.
میرزاییان افزود: بیشتر خبرنگاران ورزشی ایران تحلیل گران خوبی هستند و
به مسائل ریز و درشت این رشته اشراف دارند نباید آنان را محدود به سوالات
خاصی کنیم.