بزرگنمايي:

راه نو- حسن بهشتي پور، تحليلگر مسائل بين الملل، در گفتگو با خبرنگار سياست خارجي آريا در پاسخ به اين سوال که آيا تمديد تحريمهاي ده ساله آمريکا عليه ايران آمريکا ناقض برجام است؟ گفت: قانون داماتو قبل برجام در سال1996 تصويب شده و به لحاظ موضوع ارتباط نزديکي با برجام نداشته است، لذا برخي مي گويند نقض برجام محسوب نمي شود در حالي که در خود برجام در مقدمه در خصوص اينکه آينده مناسبات ايران و گروه 1+5 بدون تحريم است و به سمت همکاري مي رود، بحث شده است. متن برجام در بند 26  و29 که وزارت خارجه ترجمه کرده به صراحت تاکيد دارد تحريمها در زمينه هاي نفت و گاز و ساير موضوعات لغو شود. اگر در آن دقت کنيم باز در آنجا تاکيد شده که بايد تحريمهاي ايسا يا داماتو متوقف شوند. فرمان اوباما هر 6 ماه يکبار در مدتي که رئيس جمهور بوده آن تحريمها را متوقف مي کرد. بحث اين است که با تمديد اين تحريمها براي ده سال ديگر آيا روساي جمهور ديگر آمريکا متعهد مي شوند اجراي آن را متوقف سازند. وزارت خارجه آمريکا گفته است تحريمهاي هسته اي را مستثني مي کند چون ابتدا قرار بوده برجام راجع به تحريمهاي هسته اي بحث کند در حالي که طرح داماتو بحث تحريمهاي هسته اي نيست بلکه بحث نفت و گاز و سرمايه گذاري مربوط به آن است. در متن برجام در بند 26 و29 تاکيد شده است که اين تحريمهاي ايسا متوقف خواهند شد. وقتي مجلس سنا و نمايندگان مجدد آن را وضع مي کنند، اين نشان دهنده آن است که عليرغم اينکه آمريکا متعهد به توقف آن شده است، اما همچنان مي خواهد سازوکار تحريم را عليه ايران حفظ کند و خود تحريم باقي بماند اما اجراي آن را با دستور رئيس جمهور توقف دهند. اين سياست به بهانه آن است که هر زمان ايران از برجام تخلف کرد، بتوانند آن را بلافاصله اجرايي کنند و نياز نباشد دوباره قانون وضع کنند اين چيزي است که طرف آمريکايي مي گويد اما ايران اصرار دارد اساس اين تحريم زماني که مجدد تصويب مي شود، با روح برجام و بند ح صفحه 3 متن برجام و بند 26 و29 برجام و پاورقي هاي که در اين باره ذکر شده که دقيقا بايد اجراي تحريمهاي داماتو يا ايسا متوقف شود، مغايرت دارد. با توجه به همه اين موارد اين نقض برجام محسوب مي شود.
وي در خصوص واکنش ايران براي مقابله با آمريکا در تمديد طرح داماتو گفت: سوال اين است که ايران چه واکنشي بايد نشان دهد؟ آيا بايد واکنش تند نشان دهد و بهانه به دست تيم جديد ترامپ و جمهوريخواهان دهد که اکثريت سنا، مجلس نمايندگان و کاخ سفيد را در دست گرفته اند و اين در چند دهه اخير بي سابقه بوده است. در حالي که چنين اجماعي در آمريکا با همکاري لابي صهيونيستي عليه ايران شکل گرفته ايران چه تصميمي بايد اتخاذ کند که هم از يک سو منافع ملي خود و هم از طرف ديگرعزت ملي خود را حفظ کند و پاسخ مناسب به اقدام آمريکا دهد و اين سوال اصلي است. احساساتي شدن، يکديگر را متهم کردن در داخل کشور مشکلي را حل نمي کند. مهمترين موضوع اين است که در اين مسئله يکپارچه و همگام شويم تا طرف آمريکايي ببيند که بايد با 80 ميليون ايراني با هر گرايشي مقابله کند و بداند 80 ميليون ايراني مخالف تمديد اين تحريمها هستند. چنين برداشتي زماني از سوي آمريکايي ها احساس مي شود که در داخل کشورمان بحث هاي حاشيه اي و جناحي در خصوص برجام مطرح نباشد بحث هاي حاشيه اي فقط مشکلات را بيشتر مي کند.ايران براي مقابله با آمريکا در چند جهت مي تواند اقدام کند. نخست در مجلس قوانيني وضع شود که دولت را موظف کند اقدامات متناسب و متناظر با اقدام آمريکا صورت دهد. از سوي ديگر ايران مي تواند در مجامع حقوقي و بين المللي شکايتي را تنظيم کند. در شرايط کنوني قطعنامه اي عليه ايران وجود ندارد و قطعنامه هاي قبلي لغو شده و شرايط بين الملي به نفع ايران است و با توجه به اينکه آژانس بين المللي تاکيد کرده که ايران تمام اقدامات لازم را انجام داده است، پس ايران در وضعيت مناسبي در سطح بين المللي قرار دارد و ناقض برجام تنها طرف آمريکايي است نه اتحاديه اروپا، روسيه، چين ،آلمان، انگليس و فرانسه. لذا نبايد کل برجام را متوقف کنيم به جهت اينکه با آمريکا مشکل پيدا کرديم ، بايد آمريکا را در انزوا قرار دهيم. ايران بايد از الان دست به اقدام بزند و کاري نداريم ترامپ چه تصميمي اتخاذ خواهد کرد. اوباما به احتمال زياد اين طرح را وتو نخواهد کرد اما وزرات خارجه آمريکا اعلام کرده است که اين طرح کنگره را اجرا نخواهيم کرد چون مي دانند که داماتو در سال 96 که تصويب شد هيچگاه از طرف اروپا مورد استقبال قرار نگرفت اما پس از تصويب قطعنامه ها عليه ايران در سال 2003 اتحاديه اروپا با آمريکا همسو شد. اگر روند تصويب قطعنامه ها در شوراي امنيت و شوراي حکام نبود، هيچگاه اتحاديه اروپا ،چين و روسيه با آمريکا هماهنگ نمي شدند. اکنون که ايران بهانه را از دست آمريکايي ها گرفته و اين کشورها با آمريکا هماهنگ نيستند در شرايط مناسبي قرار داريم و به جهت چالش با آمريکا نبايد کل برجام را کنار بگذاريم بلکه بايد اقدام مناسب انجام دهيم تا آمريکايي ها از کار خود پشيمان شوند. در اين راستا بايد اقتصاد مقاومتي را همچنان پيگيري کنيم و آمريکايي ها متوجه شوند که سلاح تحريم کارايي ندارد. همچنين در داخل کشور اتحاد و يکپارچگي را افزايش دهيم تا آمريکايي ها متوجه شوند فقط با طرفداران دولت روحاني طرف نيستند، بلکه با 80 ميليون ايراني طرف هستند.
بهشتي پور در پايان گفت: دست رئيس جمهور آمريکاست که قانون داماتو را اجرايي کند يا نه و بايد اقداماتي را انجام دهيم که به نفع آمريکا نباشد تا چنين طرحي را اجرايي کند. اين اجرا به معناي تعيين دستورالعمل براي ساير کشورهاست. بر اساس قانون داماتو اگر کشوري بيش از 40 ميليون دلار بخواهد در ايران سرمايه گذاري کند، مشمول تحريم آمريکا مي شود که اين خطاي بزرگ است و بعيد مي دانم اتحاديه اروپا، ژاپن، کره جنوبي و هند که طرف هاي اصلي تجاري ايران هستند، به چنين قانوني گردن بگذارند چون اصولا دخالت در کار آنهاست. اين کشورها تجارت با ايران را از سر گرفته اند و آمريکا بهانه اي ندارد. پيش از اين قطعنامه هايي عليه ايران وجود داشت و آمريکا با استناد به آن قطعنامه ها از آنها مي خواست ايران را تحريم کنند. اکنون اين قطعنامه ها وجود ندارد لذا اصولا آمريکا قانون داماتو را نمي تواند اجرايي کند و مشکل خواهد داشت. جمهوري اسلامي بايد هوشمندانه اتحاد ملي در داخل کشور را در مقابله با اين اقدامات آمريکا شکل دهد و اقداماتي متناسب با وضعيتي که ايجاد شده اتخاذ کند و در عين حال از واکنش هاي راديکال اجتناب نمايد. اتخاذ واکنش تند موجب مي شود هزينه هايي به کشور تحميل شود و بايد براي مقابله با آمريکا اقدامات حساب شده اتخاذ کرد.