بزرگنمايي:

راه ترقی- دو شرکت فعال در حوزه فناوری نانو در طرحی مشترک به ساخت غشاهای نانو الیافی دست یافتند که برای کاربردهای تشخیص سریع هورمون‌ها، مارکرهای قلبی، مواد مخدر و باقیمانده سموم در غذا و آب مصرفی کاربرد دارد. این کیت‌ها به طور عمده برای آزمون‌های غربالگری کلینیکی یا تشخیص‌های خانگی به کار می‌روند.

دکتر رضا فریدی مجیدی، مجری طرح با تاکید بر اینکه در دنیا کیت‌های تشخیص سریع در طیف وسیعی از کاربردهای کلینیکی و خانگی کاربرد دارند، افزود: این ابزارها به دلیل کاربرد آسان، اختصاصی بودن، دقت بالا در تشخیص، قابلیت حمل و مقرون به صرفه بودن برای کاربردهای غربالگری بهترین گزینه هستند.

وی با بیان اینکه در این مطالعات ما موفق به تولید انواع غشاهای پوشیده شده با نانو الیاف برای استفاده در ساخت کیت‌های تشخیصی شدیم، یادآور شد: این مارکرها برای تشخیص سریع انواع بیماری‌ها، هورمون‌ها و مواد شیمیایی نظیر آنتی بیوتیک‌ها، سموم باقیمانده در آب، دام و طیور، میوه و سبزیجات استفاده می‌شود.

فریدی مجیدی، با بیان اینکه تا پیش از این انواع غشاهای مورد استفاده در ساخت این کیت‌ها به صورت انحصاری در اختیار چند کشور بود، خاطر نشان کرد: پس از تجاری ‌سازی و تولید انبوه این دسته از غشاهای "نیتروسلولز" و "فایبرگلاس" در کیت‌های تشخیص سریع قادر خواهیم بود تمامی مواد اولیه مورد نیاز در ساخت این کیت‌ها را بومی‌سازی کنیم و با فروش این محصولات در دانشگاه‌ها و مراکز آزمایشگاهی و بیمارستانی داخلی، کشور از واردات این محصولات پیشرفته بی‌نیاز شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تمرکز مطالعاتی این گروه تحقیقات شرکت دانش بنیان را انواع کیت‌های تشخیصی مانند مواد مخدر، HIV و تروپونین (خانواده‌ای از پروتئین‌های موجود در فیبرهای عضلانی اسکلتی و قلب) دانست و یادآور شد: این کیت‌های تشخیصی مواد مخدر هر چند که به طور رسمی و غیر رسمی به کشور وارد می‌شوند، ولی ما توانستیم آن‌ها را به طور کامل در کشور تولید کنیم.

وی با اشاره به مارکرهای تشخیصی تولید شده، یادآور شد: این کیت‌ها قادر به شناسایی 8 نوع ماده مخدر چون "مورفین"، "متانفتامین"، "آمفتامین"، "متادون"، "اکستازی" و " ترامادول" است.

فریدی مجیدی، اساس فناوری مورد استفاده در مارکرهای تشخیص مواد مخدر را نانو و بیوتکنولوژی ذکر کرد و یادآور شد: یکی از مشکلات کشور در تشخیص مواد مخدر این است که به عنوان مثال ماده‌ای مانند "متادون" به عنوان مواد مخدر تلقی نمی‌شود.

وی با بیان اینکه تست‌های انجام شده در مراکز بهداشت برای استخدام و یا ازدواج تنها برای شناسایی 3 نوع ماده مخدر "مورفین"، "متانفتامین" و "آمفتامین" است، ادامه داد: این در حالی است که افراد معتاد برای آنکه نتیجه تست آنها پاک باشد، برای مدتی از مواد مخدر دیگری استفاده می‌کنند و در چنین شرایطی نتایج تست افراد معتاد پاک اعلام می‌شود؛ ولی در واقع آنها آلوده هستند.

به گفته این محقق، افراد معتاد بعد از انجام تست‌های تشخیصی در مراکز بهداشت و اعلام پاک بودن مجددا مواد مخدر قبلی را استفاده می‌کنند.

فریدی مجیدی تاکید کرد: بر این اساس لازم است تا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی "متادون" را نیز به عنوان ماده مخدر معرفی کند.

این محقق همچنین اضافه کرد: علاوه بر آن از این مارکرها می‌توان در تشخیص بیماری‌های کلیوی، تراپونین برای تشخیص بیماری قلبی و همچنین شناسایی  سمومی مانند "مالاشیت گرین" استفاده کرد.

به گفته وی، "مالاشیت گرین" یکی از سموم شیمیایی است که متاسفانه در استخرهای ماهی به عنوان ضد قارچ به وفور استفاده می‌شود، از این رو نیاز است تا ماهیان مورد ارزیابی قرار گیرند تا آلوده به این سم نباشند.

فریدی مجیدی، تشخیص بیماری HIV و هپاتیت C را از دیگر کاربردهای مارکرهای تولیدی دانست.

این محقق دانشگاه علوم پزشکی تهران از عرضه مارکرهایی برای تست تخمک‌گذاری در بانوان خبر داد.