چاپ

راه نو- ولاديمير ساژين در تحليلي پيرامون برجام نوشت: هجدهم ژوئيه ايالات متحده آمريکا تحريمات ضد ايراني را گسترش داد و 18 سازمان و شخصيت حقيقي ديگر ايراني را وارد ليست سياه کرد. دولت دونالد ترامپ همچنين برنامه تحريم هاي اقتصادي جديد ايران را طرحريزي مي کند. کاخ سفيد اطمينان دارد که ايران مثل سابق "يکي از خطرناک ترين کشور ها براي منافع آمريکا و ثبات در منطقه است.
تحليلگران سوال مي کنند که آيا دونالد ترامپ ضمن دنبال کردن سياست ضد ايراني به معامله هسته اي دستدرازي خواهد کرد يا خير.
روز 14 ژوئيه از حصول توافق بين المللي در مورد برنامه هسته اي ايران دو سال گذشت. ترامپ بارها برجام را نه پيروزي بلکه اشتباه بزرگ ديپلماسي ايالات متحده ناميده است. آمريکا حتي مي خواست از برجام خارج شود. گفتني است که آمريکا هم اينک از توافق زيست محيطي پاريس و قرارداد مشارکت ترانس اتلانتيک خارج شد. ترامپ از آنها مانند برجام به شدت نقد کرده بود.
ولي موقعيت مربوط به برجام از قرار ديگر است. هدف برجام اقليم يا موانع تعرفه اي نيست بلکه امنيت هسته اي و تمايل به حفظ و نگهداري رژيم عدم گسترش سلاح هسته اي است. خروج آمريکا از برجام منجر به خروج ايران از آن شده و به دنبال آن برنامه هسته ايران از سر گرفته شده و اين برنامه بدون عوامل بازدازندگي مجددا پياده شده و و اين امر ناگزير موجب توليد سلاح هسته اي در ايران شده و رژيم عدم گسترش متلاشي خواهد گرديد. اين کار به وجهه و حيثيت ايالات متحده که خود را بعنوان "مدافع" اين رژيم معرفي مي کند ضربه مهلکي وارد خواهد کرد.
بعلاوه واشنگتن در مقابله با قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد که به برجام جنبه حقوقي داده است مشکل خواهد داشت. هيات آمريکا در سازمان ملل در تهيه پيشنويس اين قطعنامه شرکت کرده و تصويب آنرا تاييد نمود.
از سوي ديگر اتحاديه اروپا هميشه در نقشه هاي بازرگاني خود ايران را بعنوان شريک مطمئن احتمالي مي ديد. لغو تحريم هاي ضد ايراني ناشي از برجام همچنين به سود چين، ژاپن و کره جنوبي، هند و يک تعداد از کشورهاي آسيايي ديگر است که همواره به توسعه همکاري هاي اقتصادي با ايران علاقمند بودند. آمريکا در صورت خارج شدن از برجام ريسک آن دارد که در مقايسه با کشورهاي اروپايي و آسيايي در حال همکاري با تهران يک کشور سرکش تلقي شود.
در ماه ژانويه سال گذشته اجراي عملي شروط برجام آغاز گرديد و همراه با آن فرايند لغو تحريمات ضد ايراني شروع شد. بسياري شرکت هاي فرامليتي از جمله بنگاه هاي خودروسازي و نفتي هم اينک به ايران باز مي گردند.
با درنظر داشتن نکات پيش مي شود گفت که بيعد است که آمريکا به خروج از برجام تن در دهد. ولي با اين حال ترامپِ دوچار ايران هراسي و دولت وي که لابي سعودي و اسرائيلي از آن حمايت مي کند قادر نيستند کاري کنند تا از درجه رويارويي سياسي، ديپلماتيک و سياسي با ايران کاسته شود.
تا چه رسد به اينکه معامله هسته اي واشتگتن را موظف نمي کرد که ايران را به خاطر "گناه هاي" غير هسته اي ديگر تنبيه و تحريم نکند.
و بايد گفت که دستاويز ها براي اقامه اتهام به ايران به سهولت يافت مي شوند. مثلا برنامه موشکي ايران جهت تکميل راکت هاي بالستيک برد متوسط از 1 تا 5.5 هزار کيلومتر. يک اتهام ديگر به ايران — حمايت ايران از تروريسم بين المللي و "فعاليت هاي خصومت آميز" در منطقه است. رکس تيلرسون وزير خارجه آمريکا اعلام کرد که "ايران مثل سابق حامي عمده تروريسم است و براي اين فعاليت ها از راهکار هاي متفاوت استفاده مي کند". تيلرسون يادآوري کرد که ايران در آتش زدن اختلافات بين المللي و خدشه دار کردن منافع آمريکا در کشور هايي مانند سوريه، يمن و عراق مقصر است. در آن کشور ها از جوامع شيعه استفاده شده و نيروي ويژه قدس فعالانه عمل مي کند. دفاع از حقوق بشر و فعاليت هاي ايران در سوريه نيز از ميان ايراد هاي آمريکا به ايران است.
شاهد آن هستيم که دولت ترامپ قصد ندارد از راه جنگ سياسي- ديپلماتيک با ايران گام بر دارد. هر چند که ترامپ سعي خواهد کرد اين راه را با احتياط بپيمايد و به خود اجازه نخواهد داد در مورد برجام تخطي کند.
اين امر هم اهميت دارد که در مورد موضوع ايراني مانند هيچ مساله ديگر کنگره و ديگر شاخه هاي حکومتي و مقام هاي حاکم آمريکا با ترامپ هماواز شدند.