چاپ

راه نو- روزنامه انگليسي اينديپندنت در گزارشي درباره مراسم تحليف رئيس جمهور ايران نوشت: برگزاري مراسم تحليف در ايران همواره مراسمي باشکوه بوده است، اما ناآرامي هاي کنوني در عرصه سياسي در خاورميانه (غرب آسيا) تضمين کرد مراسم تحليف حسن روحاني به عنوان رئيس جمهور ايران، انعکاس چشمگيري داشته باشد.
دشمنانش يعني عربستان سعودي و دولت دونالد ترامپ در آمريکا خواستار آن شده اند که ايران بار ديگر منزوي شود. آمريکا تحريم هاي جديدي را عليه ايران اعمال و رئيس جمهور ترامپ نيز تهديد کرده است به توافق هسته اي حاصل شده بين اين کشور و قدرت هاي بين المللي -که با برگزاري سال ها گفتگوهاي دشوار به دست آمد- پايان مي دهد. تندروهاي حاضر در تيم او (ترامپ) از تحريک به تغيير رژيم در تهران سخن گفته اند.
در مراسم تحليف رئيس جمهور ايران، نمايندگان صد کشور در تهران حضور داشتند. افرادي همانند رابرت موگابه و کيم جونک نام رئيس مجمع عالي خلق کره شمالي ممکن است از سوي واشنگتن و رياض ناديده گرفته شوند. اما حضور مقامات بلندپايه از بيشتر کشورهاي غربي از جمله اليستر برت معاون وزير امور خارجه انگليس در امور خاورميانه، فدريکا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و وزرايي از روسيه، چين و هند نشانه اي واضح در اين باره محسوب مي شود که تلاش براي منزوي کردن ايران در حال حاضر با شکست همراه شده است.

هشدار روحاني به حاضرين در مراسم تحليف
روحاني در مراسم تحليف خود به حضار هشدار داد آمريکا در تلاش براي برهم زدن توافق هسته اي است. رئيس جمهور ايران گفت تهاجم ترامپ ممکن است به لغو توافق هسته اي منجر شود. او گفت: ‌«آنهايي که مي خواهند توافق هسته اي را پاره کنند، بايد بدانند که به حيات سياسي خود پايان خواهند داد.»
روحاني گفت:‌ «نقض هاي مکرر آمريکا در ارتباط با تعهداتش و تحريم هاي جديدي که عليه ايران اعمال کرده است، تأثيري منفي بر افکار عمومي در اينجا داشته است و اين اقدام سبب مي شود توافق هسته اي در معرض خطر قرار گيرد. ايران نخستين طرفي نخواهد بود که از توافق هسته اي دست مي کشد، اما درباره نقض هاي آمريکا ساکت نمي ماند.»
پيشتر، رئيس جمهور ايران در ديدار با موگريني، از حضور نماينده عالي اتحاديه اروپا قدرداني کرد و گفت اين اقدام نشان مي دهد که بسياري از کشورهاي غربي با وجود فشارهاي آمريکا، آماده برقراري ارتباط با کشورش هستند. همچنين گفته مي شود محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران در اين نشست گفت: «آقاي ترامپ در تلاش براي از بين بردن توافق هسته اي به بهاي ايران است و اروپا بايد در اين باره هشيار باشد.»

برگزاري نشستي با سران ارشد کشورها درباره سوريه
تهران از وجود حضار نهايت بهره برداري را کرد: نام همه کشورهاي حاضر از افغانستان گرفته تا زيمبابوه طي مراسم در پارلمان خوانده شد. اين در حالي است که برخي از اين کشورها مشتاق بودند از اين فرصت براي تأکيد بر دستورالعمل هاي خود استفاده کنند. قطر -که در يک رويارويي تلخ با ائتلاف تحت رهبري عربستان سعودي قرار دارد- هيئتي را به نمايندگي از تميم بن حمد آل ثاني امير قطر به ايران اعزام کرد. روسيه -کشور ديگري که در معرض تحريم هاي جديد و سخت گيرانه آمريکا قرار گرفته است - اعلام کرد در پي برگزاري مراسم تحليف، دميتري روگوزين معاون نخست وزير و افسران بلندپايه نظامي با وزرايي از ايران و ترکيه درباره سوريه «نشستي مهم» برگزار خواهند کرد.
اين سه کشور تضمين کنندگان يک سري آتش بس ها در جنگ داخلي سوريه هستند. مقامات ايراني اعلام کردند افتادن استان ادلب سوريه - يکي از مناطقي که در حال حاضر آتش بس در آن برقرار است- به دست جهادگران افراطي تحرير الشام و جبهه النصره وابسته به القاعده (که هم اکنون خو را جبهه فتح الشام مي نامد) يکي از موضوعات کليدي مورد گفتگو در اين نشست خواهد بود.
آمريکا درباره «پيامدهاي شديد» افتادن ادلب به دست گروه هاي وابسته به القاعده هشدار داد. اما آمريکايي ها به صورت قابل توجهي حمايت از شورشيان تحت پشتيباني خود را کاهش داده اند و هر گونه بازپس گيري اين مناطق از سوي رژيم اسد و هم پيمانان روس و ايراني آن صورت خواهد گرفت.
اما اين دستورالعمل اصلاحات داخلي روحاني و نه تعهد نظامي بيش از پيش در خارج بود که سبب پيروزي قاطع او بر رقيب محافظه کارش در انتخابات اوايل امسال شد. اما هيئت هاي زيادي در اين مراسم حاضر بودند که در پي کاهش تحريم ها در تلاش براي بهره مند شدن از فرصت هاي تجاري در بازار ايران هستند. لرد لامونت از لرويک - فعال ديرينه براي بهبود روابط با تهران که هم اکنون نماينده تجاري انگليس در ايران است - به همراه ريچارد بيکن معاون گروه دوستي پارلماني انگليس و ايران در اين مراسم حضور داشت.

تلاش ايران براي گشايش درهاي تجارت
شرکت هواپيما سازي بوئينگ آمريکا قراردادي هشت ميليارد دلاري براي فروش هشتاد فروند به ايران اير و سي فروند هواپيماي ديگر به يک شرکت هواپيمايي ديگر به نام آسمان ايرلاينز امضا کرده است و اين در حالي است که رقيب اروپايي آن يعني ايرباس توافق نامه اي با ايران براي تأمين صد فروند هواپيماي ديگر به ايران امضا کرده است. شرکت توتال فرانسه توافق نامه اي دو ميليارد دلاري براي توسعه يک ميدان گازي امضا کرده است و شرکت جنرال الکتريک انگليس نيز در حال بررسي شماري گزينه هاي بسيار سودآور تجاري در ايران است.
اما سايه دونالد ترامپ همچنان سنگيني مي کند زيرا ايران در تلاش براي گشايش درهاي خود براي تجارت است. بر اساس تعهدات آمريکا در قبال توافق هسته اي،‌ رئيس جمهور اين کشور بايد هر نود روز تأييد کند که تهران در حال پايبندي به توافق هسته اي است.

اعتراف ترامپ به پايبندي ايران در برجام
ترامپ -که طي کارزار انتخاباتي خود وعده داد توافق هسته اي را بر خواهد چيد- با اکراه و پس از آن که وزارت امور خارجه اين کشور هيچ نقضي نيافت، براي نخستين بار پايبندي ايران را تأييد کرد اما خود ترامپ از اين موضوع شکايت کرد که ايراني ها « به روح توافق پايبند نيستند» اما توضيح نداد اين جمله در واقع به چه معناست. او مي گويد دولتش «در حال بررسي جامع سياست در قبال ايران است.»
اين روند همچنان ادامه دارد و اين در حالي است که دولت آمريکا بار ديگر مجبور شد هفته گذشته براي بار دوم تأييد کند که ايران به تعهداتش پايبند است.
اما ترامپ در عين حال، در يک مصاحبه گفت:‌ «اگر دست من بود، همان صد و هشتاد روز پيش اعلام مي کردم آنها به توافق هسته اي پايبند نيستند.» او در پاسخ به سوالي در اين باره که آيا او انتظار دارد دفعه بعد ايران به توافق هسته اي پايبند نباشد، گفت:‌ «بله. شخصاً اين کار را مي کنم.»
اما از نظر تئوري توافق هسته اي همچنان به قوت خود باقيست، حتي اگر آمريکا از آن کنار بکشد اما پنج امضا کننده ديگر توافق هسته اي يعني روسيه، چين، آلمان، فرانسه و انگليس همگي مي گويند به توافق هسته اي پايبند باقي خواهند ماند. اما شرکت ها و نهادهاي مالي درباره قرار گرفتن در معرض تحريم ها و مجازات هاي مالي آمريکا نگران هستند.
محمد مرندي استاد دانشگاه تهران گفت:‌ «نمي دانم اگر آمريکا اعلام کند ديگر بخشي از توافق هسته اي نيست، اين توافق چگونه بقاء ‌خواهد داشت.» او همچنين گفت:‌ «گزينه ها محدود است.» اين در حالي است که رابرت امرسون تحليل گر مسائل امنيتي مي گويد: «اين چيزي نيست که از سياست واشنگتن حذف شود. موضوع توافق هسته اي و تحريم هاي ايران در آينده و از سوي تندروها تحت هدايت رئيس جمهور بارها مطرح خواهد شد.»
با اين حال حضور چند صد مقام برجسته در مراسم تحليف روحاني به اين معنا نيست که تلاش هاي دونالد ترامپ براي منزوي کردن ايران به پايان رسيده است.