چاپ

راه نو- آرنو لوپارمانیته، در گزارشی در روزنامه لوموند (فرانسه)، نوشت:
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، با توجه به تصمیم احتمالی دولت ترامپ، این موضوع را به اروپایی ها یادآوری کرد.
چند روز پس از سخنرانی دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در آن رئیس جمهور آمریکا، حکومت ایران را دیکتاتوری فاسد توصیف و تهدید کرد که توافق سال ٢٠١٥ بر سر برنامه هسته ای ایران – که آن را «شرم آور» و «یکی از بدترین» متون امضاء شده از سوی آمریکا نامیده بود - رد می کند، محمد جواد ظریف پاسخ تندی به این سخنان داد.
او در گفتگویی که از سوی انجمن آسیایی در نیویورک در هفته گذشته ترتیب یافته بود، گفت: «آمریکایی ها با ارسال این پیام که آنها شریک قابل اعتمادی نیستند، اشتباه راهبردی مرتکب شده اند. در همه توافق ها امتیازاتی می دهید و امتیازاتی را دریافت می کنید. اما هیچ توافقی پایدار نخواهد ماند، اگر شما امتیازاتی را دریافت کنید و به توافق گذشته برگردید و امتیازات جدیدی را درخواست کنید.»
در حالی که رئیس جمهور آمریکا باید در شانزدهم اکتبر درباره پایبندی یا عدم پایبندی تهران به توافق هسته ای اظهار نظر کند و راه را برای تحریم های احتمالی کنگره ضد تهران باز کند، محمد جواد ظریف می گوید: «این توافق نباید دوباره مورد مذاکره قرار گیرد.» آقای ظریف مشخص نکرد در صورتی که این توافق که با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شده است، از سوی کنگره آمریکا تأیید نشود، ایران چه اقدامی انجام خواهد داد، اما تصریح کرد که این موضوع به سیاست اروپایی ها بستگی خواهد داشت. با وجود این، در مصاحبه ای با فایننشال تایمز و گاردین او تهدید به از سرگیری غنی سازی اورانیوم را از سوی جمهوری اسلامی مطرح کرد.
محمد جواد ظریف افزود: «هیچ چیز در این معامله بر اساس اعتماد نیست. هیچ طرفی به طرف دیگر اعتماد ندارد. ما به آمریکایی ها اعتماد نداریم و به طور آشکار آنها نیز به ما اعتماد ندارند.» او به واشنگتن که برخی مفاد توافق را رعایت نکرده است، اعتراض کرد. این مسئول ایرانی از اروپایی ها – فرانسه، انگلیس و آلمان که امضاء کنندگان توافق هستند - و نیز از روسیه و چین خواست توافق وین را به خوبی حفظ کنند، به ویژه برای دور زدن تحریم های آمریکا که برای همه شرکت هایی که قوانین تصویب شده در کنگره را نقض کنند، قابل اجرا است، ساز و کاری را ایجاد کنند. در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ترزا می و امانوئل مکرون از دونالد ترامپ خواستند تا توافق هسته ای را لغو نکند. به نظر آنها پیامی که آمریکا با عدم پایبندی به توافق هسته ای به رژیم کره شمالی خواهد فرستاد، فاجعه آمیز است.
این وزیر شوخ طبع که به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد و مدت مدیدی سفیر ایران در سازمان ملل متحد بوده است، در این سخنرانی به بررسی اتهام دوگانه آمریکا و عربستان سعودی پرداخت. به گفته وی سفر رئیس جمهور ترامپ به عربستان سعودی در ماه می و حمایتش از پادشاهی سعودی پیامدهای فوری را به همراه داشت: «سرکوب چهار روزه» در بحرین، «تلاش برای خفقان در قطر برای تسلیم کردن آن». او گفت: «این نتیجه پیام های بد برای منطقه ما است.»
از نظر محمد جواد ظریف، نظام ایران بر خلاف متحدین آمریکا در منطقه، «مشروعیت خود را از مردم» به دست می آورد. این مسئول با یادآوری سفارش های مخارج هنگفت نظامی سالانه در منطقه یعنی ٦٧ میلیارد دلار برای عربستان سعودی، ١٣ میلیارد دلار برای امارات متحده عربی که جمعیت آن صد برابر کمتر از ایران که فقط ٦ میلیارد دلار مخارج نظامی دارد، است؛ افزود: «ما مشروعیت خودمان را از دریافت تجهیزات زیاد از آمریکا به دست نمی آوریم.»
دوگانگی
محمد جواد ظریف در پاسخ به این سوال که آیا مبارزه برای نفوذ که پادشاهی سعودی و جمهوری اسلامی ایران را در سوریه، یمن، افغانستان و در تمام خاورمیانه روی در روی یکدیگر قرار می دهد، نبرد بین شیعه و سنی است، فقط باید عربستان سعودی را سرزنش کرد و آن را به حامی تروریسم متهم کرد: «این درگیری بین دو کشور است که یکی از آنها انتخاب نادرست دارد. طالبان در افغانستان، داعش در عراق، النصره در سوریه، همه انتخاب های نادرست است!» او با تمسخر پرسید: «چه تعداد از ایرانی ها در ماجرای یازدهم سپتامبر دخالت داشتند؟» سپس با ابراز تأسف گفت: «سفر ایرانی ها به آمریکا ممنوع شده است اما کسانی که مرکز تجارت جهانی را منفجر کردند، می توانند به آمریکا سفر کنند.» پانزده نفر از نوزده رباینده هواپیما در یازدهم سپتامبر سعودی بودند.
در نهایت محمد جواد ظریف درباره این سوال با توجه به گفته هنری کسینجر، وزیر امور خارجه ریچارد نیکسون پرداخت که گفته است ایران باید بین کشور بودن یا جنبش آرمان گرا بودن یکی را انتخاب کند» پاسخ تندی داد: «آمریکا یک کشور است یا یک آرمان؟ زمانی که آمریکایی ها تصمیم بگیرند که دیگر آرمان نباشند، ما تصمیم خودمان را خواهیم گرفت. شما از دویست سال پیش تا کنون این تصمیم را نگرفته اید، چگونه انتظار دارید ما در چهار سال این تصمیم را بگیریم.» از نظر وی «این دوگانگی بین یک کشور و آرمان، تلاش برای تئوریزه کردن سیاستی است که از چهل سال پیش تا کنون محکوم به شکست است. آمریکایی ها در شناخت واقعیت های منطقه شکست خورده اند.»