چاپ

راه نو- احمد شیرزاد فعال سیاسی اصلاح طلب در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی آریا در خصوص سناریوهای احتمالی کنگره آمریکا در ارتباط با برجام گفت: به لحاظ سیاسی برجام تقریبا یک پیمان جاافتاده است. پس از آنکه شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه های پیشین را به حالت تعلیق درآورد و برجام به تایید اعضای شورای امنیت سازمان ملل رسید در سطح سیاسی این مسئله تمام شده است. در داخل آمریکا نیز برجام مصوبه کنگره نبود و هر سه ماه یکبار رئیس جمهور باید لغو تحریمها را امضا می کرد چون اگر باراک اوباما می خواست برجام را به کنگره ببرد، مشخص نبود که برجام به چه سرنوشتی دچار می شد اما پس از روی کار آمدن ترامپ برجام در دو دوره به تایید رسید و در آخرین دوره، رئیس جمهور آمریکا لغو تحریمها را تایید نکرد و تصمیم گیری در خصوص آینده برجام را به کنگره محول کرد مسئله ای که اوباما از آن اجتناب می کرد اکنون به دست کنگره افتاده است. اروپایی ها لابی گسترده ای با کنگره و دولت آمریکا انجام داده اند و در تلاش هستند نگذارند با مصوبه کنگره این پیمان بین المللی به مخاطره بیفتد چون اگر کنگره بخواهد تحریم های قبلی را وضع و دولت آمریکا آن را اجرایی کند خلاف تعهدات رفتار شده و ایران هم می تواند به خود حق دهد از تعهداتش شانه خالی کند. در سطح اقتصادی بسیاری از تحریمها لغو شد و با لغو تحریم فروش نفت ایران اکنون می تواند نفت خود را آزادانه بفروشد و تحریم های بانکی نیز لغو شد اما مشکلات دیگری بوجود آمد که نیازمند همکاری آمریکا بود و دولت آمریکا باید تضمین می کرد که بانک های بزرگ را در معامله با ایران تهدید نمی کند. در زمان اوباما این موضوع به صورت شفاهی بیان می شد اما در حدی نبود که کفایت کند و بانک های بزرگ مبادرت به همکاری با ایران کنند. با روی کار آمدن ترامپ آنها به هر نحوی که می توانند کارشکنی خود را انجام می دهند. در حال حاضر در سطح مبادلات اقتصادی امکان مبادله پول با بانک های بزرگ اروپایی را نداریم اما با بانک های کوچک می توانیم کار کنیم. مبادلات اقتصادی نخوابیده است اما با سهولت و سادگی مطلوب انجام نمی شود. البته این مسئله تنها منوط به برجام نیست و بخشی از مشکلات بانکی و قوانین و مقررات پولشویی در سطح کنواسیون های بین المللی نیز موثر است.
وی در ادامه افزود: سه احتمال در خصوص آینده برجام مطرح است. نخست اینکه در بهترین حالت کنگره رای به لغو تحریم ها بدهد که بسیار بعید است و تحقق آن به نفع ایران خواهد بود و همان چیزی بود که ایران تمایل داشت در زمان باراک اوباما اتفاق بیفتد و توافق برجام به تایید کنگره برسد. احتمال دیگر این است که کنگره برقراری مجدد تحریم ها را وضع کند و در این صورت باید دید با چه مکانیزمی آن را اجرایی می کنند. قانون داماتا ایران را مشمول تحریم و طرف های معامله را هدف مجازات قرار می داد اما در آن زمان اروپایی ها این تحریم ها را شکستند و آمریکایی ها هم در عمل نتوانستند کاری از پیش ببرند و آن اقدامات در آن زمان شکست خورد. این امکان وجود دارد که تحریمهایی علیه ایران وضع شود اما چون آمریکا مستقیما تجارت خاصی با ایران ندارد در عمل موجب مشکلاتی برای ایران نخواهد شد اما اگر تحریمها به شکلی وضع شود که مانند دوران بوش و اوباما وزارت خزانه داری آمریکا بر اجرای تحریمها نظارت سختی کند و طرف های معامله با ابران را مجازات کند کار بسیار پیچیده خواهد شد و چه بسا با مواضع سیاسی دولتها هماهنگ نباشد که در این صورت شرکت ها و دولتهای خارجی می توانند به سازمان تجارت جهانی و سازمان ملل شکایت کنند و موضوع شکایت این خواهد بود که آمریکا یک پیمان صلح جهانی پذیرفته شده را شکسته و دیگران را به خاطر قوانین داخلی خود مورد تحریم قرار می دهد در این صورت برای آمریکایی ها کار دشوار خواهد شد. گزینه سوم که ناظران بیشتر احتمال آن را برای برجام می دهند این است که کنگره اقدامی نکند و توپ را به زمین رئیس جمهور بیندازد و تصمیم را به عهده رئیس جمهور بگذارد. در آن صورت باید صبر کرد و دید ترامپ چه تصمیمی اتخاذ می کند و وزرات خارجه آمریکا چه پیشنهادی به ترامپ ارائه خواهد کرد. هر کدام از این ها می تواند هفته ها و ماه ها هر گونه تصمیم گیری در ارتباط با ایران را به تعویق بیندازد. همچنین بخش زیادی از مسائل در این میان به روند تحولات منطقه و فعل و انفعالات سیاسی و توافقات منطقه ای بستگی دارد. تا پایان دوران ترامپ دوران بسیار سختی خواهد بود و توقع یک راه حل قطعی برای مسائل توقع واقع بینانه ای نیست. اما اگر به هر شکلی بتوانیم به تعویق بیندازیم و از تیزی تصمیمات شان و همکاری دیگران با آمریکا جلوگیری کنیم و مهم تر از همه آنکه در سطح تبلیغاتی راه را برای اقدامات ضد ایرانی و فضای ایران هراسی باز نکنیم، مجموعه این اقدامات می تواند این دوران را کمی طولانی کند و لابی صهیونیستی و تندروهای آمریکا را از اقدام جدی منع نماید تا این دوره بنحوی تمام شود.