چاپ

راه نو- سیدمحمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری امروز یکشنبه 20 اسفند 96 در هفتمین نشست رایزنان فرهنگی کشورهای عضو اکو در محل پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: «امیدوارم تفاهم‌نامه شکل گرفته با موسسه اکو بتواند وارد مراحل عملیاتی و اجرایی شده و فعالیت‌های مشترکی در راستای تقویت ارتباطات بین کشورهای عضو اکو انجام شود.»
او افزود: «مرور نشانه‌ها و شواهد تاریخی فرهنگی کشورهای عضو اکو، حکایت از تجانس و قرابت فرهنگی بین این کشورها دارد که خود سرمایه و ثروتی است و بازشناسی آن می‌تواند زمینه‌ساز سایر همکاری‌ها از‌جمله در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی باشد.»
بهشتی روابط صرف سیاسی و اقتصادی را بسیار ناپایدار دانست و گفت: «این روابط با یک کدورت سریع صدمه خواهد دید اما روابط فرهنگی به ویژه وقتی پایه این روابط مستحکم باشد، ممکن است دچار کجی‌ها شود اما هرگز از بین نمی‌رود و می‌تواند خود را سلامت به مقصد برساند.»
او با تأکید بر ظرفیت فراوان برای همکاری بین کشورهای عضو اکو، از آمادگی کامل پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در زمینه انجام این همکاری‌ها خبر داد و گفت: «پژوهش‌ها در رشته‌های مختلف مرتبط با موضوع میراث فرهنگی در سایه همکاری کشورهای عضو اکو می‌تواند منجر به هم‌افزایی شود چرا که ممکن است یک کشور در حوزه‌ای ضعیف و دیگران قوی باشند و همکاری‌های پژوهشی در این موارد بسیار مثمر‌ثمر خواهد بود و باعث می‌شود بتوانیم با قدرت در حوزه فرهنگی خود گام برداریم.»

بنیاد هنرمندان اکو تأسیس می‌شود
محمدمهدی مظاهری، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو با ابراز تمایل در زمینه گسترش همکاری‌های مشترک با پژوهشگاه گفت: «امیدوارم بتوانیم در حوزه مجلات اکو مانند اکوتایمز که برد بین‌المللی و منطقه‌ای دارد یا در حوزه انتشارات پژوهشگاه کارهای موردی خوبی انجام دهیم.»
او با تأکید بر وجود ظرفیت مناسب همکاری در حوزه پژوهش‌محور هم در اکو و هم در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: «هم‌افزایی این‌ها برای کشورهای عضو و ازجمله ایران سودمند خواهد بود.»
رئیس مؤسسه فرهنگی اکو در ادامه به همکاری‌های مشترک در زمینه نمایشگاه و آثار موجود در میراث اشاره کرد که می‌تواند در نگارخانه مؤسسه فرهنگی اکو به نمایش گذاشته شود.
او درباره حفظ و تقویت زبان‌های رایج منطقه و با اشاره به برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری در اکو گفت: «پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری می‌تواند در حوزه زبان و به ویژه زبان‌های رایج و مرسوم منطقه اکو، همکاری‌های پژوهشی با این مؤسسه داشته باشد.»
مظاهری موسیقی و ادبیات را دو حوزه دیگری دانست که اکو و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری می توانند همکاری‌های مشترکی داشته باشند.
او در ادامه از تأسیس بنیاد هنرمندان اکو در آینده نزدیک خبر داد و ابراز امیدواری کرد: «با همکاری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری دوسالانه‌های هنری در سطح منطقه و بین‌الملل پیگیری شود.»
رئیس مؤسسه فرهنگی اکو با بیان این که دانشگاه علامه طباطبایی 40 بورس در مطالعات آسیای میانه و قفقاز دارد که به کشورهای عضو اعلام شده است و دانشگاه تهران نیز پنج بورس دکتری در بیوفیزیک و بیوشیمی خواهد داشت، گفت: «اگر پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری بتواند در حوزه‌های پژوهش محور هماهنگی و همکاری لازم را داشته باشد به‌طور حتم کشورهای عضو استقبال خواهند کرد.»
او در پایان از صلح، خانواده و کودک به‌عنوان دیپلماسی عمومی و فرهنگی نام برد و دیپلماسی فرهنگی را نقطه مشترک پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و مؤسسه فرهنگی اکو دانست و گفت: «اگر در ایران مخاطب 80میلیونی داریم در کشورهای عضو اکو به‌عنوان دومین اتحادیه جهانی از حیث جمعیت و جغرافیا، حدود 400میلیون مخاطب خواهیم داشت.»

تفاهم‌نامه همکاری پژوهشگاه با بیش از 30 دانشگاه و موسسه معتبر بین‌المللی
منیر خلقی، مدیر امور بین‌الملل و حقوقی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از تفاهم‌نامه همکاری‌های علمی، آموزشی و پژوهشی پژوهشگاه با بیش از 30 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی معتبر در سطح بین‌المللی از کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا، لهستان، دانمارک، اطریش، چین، ارمنستان، سوره، ژاپن و بلغارستان خبر داد.
او افزود: «پژوهشگاه در چهارچوب این تفاهمنامه‌ها پروژه‌های مختلفی را در زمینه‌های باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت اشیا تاریخی، مطالعات تاریخ معماری، مردم‌شناسی، زبان‌شناسی، کتیبه و متون تاریخی و انتشارات مشترک در این حوزه‌ها در دست اجرا دارد.»
مدیر امور بین‌الملل و حقوقی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: «زمینه همکاری با مؤسسه اکو به‌عنوان یکی از مؤسسات تخصصی سازمان اکو با امضا تفاهم‌نامه همکاری در سال 1393 فراهم شده و در طی این مدت همکاری‌هایی در قالب برگزاری نمایشگاه‌ها، انتشارات و کارگاه‌های آموزشی انجام شده است.»

نوروز، حلقه ارتباطی میراث ناملموس بسیاری از کشورهای اکو
بهروز عمرانی، معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز به تاریخچه شکل‌گیری اکو در سال 1985 با هدف توسعه همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و فنی اشاره کرد و نوروز و آیین‌های مرتبط با آن را حلقه ارتباطی میراث ناملموس بسیاری از کشورهای اکو دانست.
او در ادامه با اشاره به جاده ابریشم و کاروانسراها و قنات‌ها به بیان اشتراکات، تبادلات و تشابه‌های فرهنگی و معماری و هنری و ارتباطات کشورهای عضو اکو پرداخت.
معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری راه‌ها را پیوند‌دهنده جریان‌هایی دانست که بین مردمان این منطقه وجود داشته است.
عمرانی سپس پیشنهاداتی را مطرح کرد که «اجرای همایش آسیایی حفاظت و مرمت اشیای تاریخی فرهنگی و تزیینات معماری»، «همایش منطقه‌ای تخصصی حفاظت از بافت‌های تاریخی‌فرهنگی»، «مرکز پژوهشی فلزکاری کهن در آسیا»، «مرکز منطقه‌ای آسیایی مدیریت یکپارچه مقابله با آفات»، «برگزاری همایش بین‌المللی نوروز در سال 97» و «پروژه تحقیقاتی دانشنامه جهانی نوروز» تعدادی از آن‌ها بود.
از دیگر پیشنهادهای او می‌توان به «بررسی تطبیقی در حوزه مطالعات مردم‌شناسی با تمرکز بر عناصر مهمی چون فرهنگ غذا، آیین‌های مشترک، رمضان، نوروز و موزه مردم‌شناسی»، در حوزه ابنیه و بافت «مطالعات مقایسه‌ای معماری سلجوقی در ایران و ترکیه»، «پژوهش‌های مقایسه‌ای بر روی معماری صدر اسلام بین ایران و ازبکستان»، «پژوهش‌های مقایسه‌ای بر روی معماری دستکند در ترکیه و افغانستان» و «مطالعات بر روی معماری دوره تیموری در افغانستان و ارتباط آن با ایران» اشاره کرد.

پیشنهاد بازسازی مقبره ابوریحان بیرونی در افغانستان
علیرضا حسن‌زاده، رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی، ابوریحان بیرونی را آغازگر مطالعات مردم‌شناسی در جهان اسلام دانست، خواستار بازسازی مقبره ابوریحان بیرونی در کشور افغانستان به‌صورت طرح مشترکی بین ایران و افغانستان شد.
در ادامه مهناز اشرفی، رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت های فرهنگی‌تاریخی به زمینه‌های مشترک و متنوع همکاری این پژوهشکده با کشورهای عضو اکو به ویژه افغانستان و ترکیه اشاره و در زمینه همکاری مشترک با تشکیل گروه‌های تخصصی اعلام آمادگی کرد.
داریوش ذوالفقاری رئیس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون نیز با اشاره به این که بخارا در سال 2020 به‌عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شده است،خواستار همکاری ازبکستان در زمینه تهیه و انتشار کتاب کتیبه های ایرانی اسلامی در آسیای مرکزی شد.
روح‌الله شیرازی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی، یکی از مهم‌ترین و قوی‌ترین بخش‌ها برای انجام همکاری‌های مشترک بین کشورهای عضو اکو را در زمینه باستان‌شناسی دانست و گفت: «میراث باستان‌شناختی نه تنها به دوره‌های متأخر اشاره دارد بلکه بحث‌های دوران پیش از تاریخ هم بسیار حائز اهمیت است.»
او با اشاره به اهمیت بازسازی مسیرهای مهاجرتی در دوره و زمان‌های مختلف، از مطالعات هنر صخره‌ای به‌عنوان یک مسیر پژوهشی جدید نام برد و گفت: «در کشورهایی مانند قزاقستان، ازبکستان و افغانستان و ایران، بقایا و مواد فرهنگی هنری صخره ای بسیار زیادی در قالب سنگ‌نگاری و رنگ‌نگاره وجود دارد که شکل‌گیری یک گروه فعال پژوهشی در این زمینه به‌طور حتم به شناخت بیشتر این حوزه جغرافیایی وسیع و مهم کمک شایانی خواهد کرد.»
در ادامه نشست کامران احمدی، رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی به معرفی این پژوهشکده پرداخت.
سیداحمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران از اختصاص بخش‌هایی از موزه خراسان بزرگ در مشهد به جمهوری ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و افغانستان و پاکستان برای نمایش آثار فرهنگی خبر داد.
در این نشست از کتاب «سیمای معماری و شهرسازی سمرقند در متون تاریخی» رونمایی شد و رایزنان فرهنگی از بخش‌های مختلف پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌‌فرهنگی از‌جمله آزمایشگاه‌‌های مختلف دیدن کردند که در هر بخش مسئولان مربوط توضیحات لازم را ارائه کردند.