چاپ

راه نو- کنسرسیوم واژه ای لاتین و برگرفته از (consors) است که `شراکت انجمن یا جامعه` معنا می دهد، هدف تشکیل کنسرسیوم در اقتصاد کسب سود است که توسط چند شرکت با کنش های مختلف، برای رسیدن به هدفی مشترک تشکیل می شود.
به باور کارشناسان اقتصادی، کشورهای توسعه یافته دنیا در همه رسته های تولیدی خود تشکیل کنسرسیوم داده و از این طریق موفق به ورود به بازارهای جهانی و ماندگاری در آن شده اند اما ایران به دلایل ساختاری و فرهنگی، موفق به تشکیل کنسرسیوم های قوی از رسته های تولیدی نشده و تولیدکنندگان آن هنوز اندر خم یک کوچه اند.

*فرهنگ کار گروهی ضعیف است
یک فعال اقتصادی و دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در این باره گفت: کشورهای توسعه یافته دنیا تشکیل کنسرسیوم در بخش های مختلف تولیدی را از چندین سال قبل آغاز کرده اند اما در ایران به دلیل ضعف فرهنگ کار گروهی و عدم برخورداری مردم از روحیه قوی مشارکت، تا کنون اقدامی در این مسیر نشده است.
فیروز ابراهیمی اظهار کرد: وجود چندین واحد صنعتی کوچک در یک رسته تولیدی در استان و کشور ناشی از نبود تعامل بین تولیدکنندگان است در حالی که اگر این واحدها در قالب یک کنسرسیوم تجمیع و اهداف خود را یکی می کردند، هم سود و هم موفقیت بیشتری در بازار به دست می آوردند.
وی بیان کرد: در حوزه صادرات و اقتصاد برون مرزی نیز صادرکنندگان داخلی به جای تشکیل کنسرسیوم، به گونه ای رفتار کرده اند که رقابتشان منفی شده است و به همین دلیل بازارهای هدف صادراتی خود را از دست داده اند.
این فعال اقتصادی ادامه داد: بنا به اظهارات فعالان اقتصادی روسیه، همه تولیدات ایران در بازار آن کشور امکان فروش و مصرف دارد اما به دلیل رقابت منفی صادرکنندگان ایرانی و عدم تعامل مناسب با یکدیگر، این فرصت در اختیار کشورهای دیگر قرار گرفته است.
ابراهیمی با ذکر مثال دیگری اظهار کرد: هم اینک 70 درصد از رب گوجه فرنگی مصرفی کشور در مشهد تولید می شود ولی تولیدکنندگان این منطقه به جای تعامل برای کسب سود بیشتر از این فرصت، در رقابت برای به دست گرفتن فرصتهای همدیگر بسر می برند.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: ورود شرکت های ترکیه ای به هر بازار به شکل کنسرسیوم است و اگر بناست صادرکنندگان هزینه ای کنند، با انجام فعالیتهای مشترک به سود و منفعت بیشتری دست پیدا می کنند.
ابراهیمی اظهار کرد: برای داشتن اقتصاد پویا باید جهانی فکر کرد لذا باید کنسرسیوم ها را در سطوح تولید، عرضه و بازارهای فرامرزی فعال ساخت.
وی با اشاره به قابلیت های فراوان حوزه خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی گفت: تشکیل کنسرسیوم در حوزه خدمات فنی و مهندسی، نجات بخش این بخش اقتصادی است و باید از این ظرفیت برای صدور هدفمند این گونه خدمات به کشورهای مختلف بهره گرفت.

*ساز و کار کنسرسیوم تعریف نشده است
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی نیز در این باره گفت: اصولا کنسرسیوم در کشور ما شکل نگرفته و نمی گیرد، زیرا در فرهنگ و قانون تجارت ما، ساز و کار کنسرسیوم تعریف نشده است.
محمدحسین روشنک اظهار کرد: در همین حوزه صادرات خراسان رضوی، کنسرسیومی شکل گرفته که هنوز فعال است اما در عمل نتیجه بخش نبوده است.
وی با بیان اینکه در سازماندهی کنسرسیوم دچار مشکل هستیم، افزود: کنسرسیوم را تشکیل می دهیم و مدیریت آن را به جای واگذاری به یک فعال اقتصادی و مدیر قوی بخش خصوصی، به مدیری می دهیم که فقط اصول مدیریت را می داند و تنها در انتظار حقوق پایان ماه است.
وی گفت: رونق اقتصاد در بخش های تولید، معدن، تجارت و بازار به فرد و روحیه وی بستگی دارد، لذا فردی که خود به تنهایی می تواند درآمدزایی زیادی در بخش اقتصادی داشته باشد اگر بنا شود که مدیر یک کنسرسیوم گردد، در فرهنگ ایرانیان هیچ کس نمی تواند این موضوع را بپذیرد و با وی همکاری کند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی اظهار کرد: برای تشکیل کنسرسیوم ابتدا باید فرهنگ سازی، سپس قوانین و ساز و کار آن تعریف شود و در نهایت همه تولیدکنندگان راغب به انجام کار گروهی شوند.

*لزوم تعریف بازار و پول مشترک آسیا
یک فعال اقتصادی و رئیس انجمن ماشین سازی خراسان رضوی گفت: با تشکیل کنسرسیوم، ظرفیت های مختلفی در کنار همدیگر قرار می گیرند و انرژی تولید می شود که می تواند بازار را در اختیار گیرد.
محسن شرکا اظهار کرد: صنعت ماشین سازی به لحاظ ماهیت کار، نوعی کنسرسیوم است، به نحوی که هر تولیدکننده یک بخش از ماشین را تولید می کند و قطعات ساخته شده در کنار هم، ماشین آلات صنعتی را شکل می دهند.
وی افزود: کنسرسیوم نیز در واقع تجمیع ظرفیت های خرد در کنار یکدیگر و تبدیل آن به ظرفیتی بزرگ برای تولید و تجارت ماندگار است لذا باید برای رونق تولید داخل انجام کار گروهی را تمرین کنیم.
رئیس انجمن ماشین سازی خراسان رضوی گفت: اگر کنسرسیوم را در کلان بنگریم، برای ورود هدفمند تولیدات ایران به کشورهای دیگر، باید پول مشترک آسیا ایجاد شود تا بتوان حضور خود را در برابر یورو و دلار تثبیت کرد.
وی افزود: در گام دوم باید بازار مشترک آسیا به وجود آید و با انجام گفت و گوها در سطح بین المللی و سرمایه گذاری های متقابل، بتوان سهم جهانی خود را از اقتصاد دنیا گرفت.
شرکا بیان کرد: اروپا پیش از این به تعریف پول و بازار مشترک اقدام کرد و تاکنون به موفقیت هایی در این بخش دست یافته است.

*کنسرسیوم ها در رسته های تولیدی خراسان رضوی
رئیس گروه توسعه بازار شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: رسته های مختلف تولیدی می توانند با تجمیع ظرفیت های خود در قالب یک برند مشترک، شبکه ای تحت عنوان کنسرسیوم تشکیل داده و به سود بیشتری دست پیدا کنند، به نوعی کنسرسیوم، شبکه سازی تحت یک برند مشترک برای فروش است.
علیرضا سعادتی اظهار کرد: تشکیل یک کنسرسیوم در قالب تولید، بازاریابی و بازارسنجی مشترک برای یک طیف وسیع است و وقتی یک رسته تولیدی کنسرسیومی تشکیل می دهد حضورش در بازار راحت تر، مطمئن تر، کم هزینه تر و ماندگارتر می شود.
وی بیان کرد: از سالها قبل چند کنسرسیوم در خراسان شکل گرفته بود که یکی از موفق ترین و شناخته شده ترین آنها، کنسرسیوم سنگ و مصالح ساختمانی بود.
وی اظهار کرد: پس از آن تشکیل کنسرسیوم ماشین آلات صنعتی بویژه در صنایع غذایی، کنسرسیوم تجهیزات پزشکی و صنایع دارویی، کنسرسیوم تولید نبات و آب نبات آغاز شد که این کنسرسیوم ها در مراحل مختلف شکل گیری قرار دارند.
این مسئول در شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی گفت: کنسرسیوم صنایع غذایی در مرحله اعتمادسازی، کنسرسیوم تجهیزات پزشکی و صنایع دارویی در مرحله شکل گیری اولیه، کنسرسیوم نبات و آبنبات در مرحله فروش تحت یک برند مشترک و کنسرسیوم سنگ در مراحل نهایی شکل گیری است.
وی اظهار کرد: مسئولان کنسرسیوم ماشین آلات صنعتی بویژه صنایع غذایی در مرحله ظرفیت سنجی چند سفر خارجی داشتند تا بتوانند تشکیلات صنایع غذایی را به صورت برند مشخص و با بهره گیری از چند نوع واحد سازنده ماشین آلات شکل دهند، هم اینک 40 واحد صنعتی در این کنسرسیوم همکاری دارند.
وی افزود: کنسرسیوم ماشین آلات صنعتی در خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی انجمنی را شکل داده تا بتواند تحت یک برند ثابت، ماشین آلات را تولید کند.
سعادتی گفت: کنسرسیوم تجهیزات پزشکی و صنایع دارویی در مرحله اعتمادسازی قرار دارد و از طریق چنگ زدن به ریسمان بازار در تلاش است بتواند شکل گیری خود را کامل کند لذا هم اینک فعالان این بخش در بازار سوریه در حال فعالیت هستند.
رئیس گروه توسعه بازار شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی ادامه داد: اتحادیه تولیدکنندگان نبات و آب نبات نیز به صورت کنسرسیومی فعالیت می کنند و در چند سال اخیر در چند نمایشگاه خارجی حضور یافته و تولیدات خود را تحت برند مشترک عرضه کرده اند.

*خلاء قانونی در ثبت کنسرسیوم
سعادتی ادامه داد: تشکیل کنسرسیوم در یک رسته تولیدی پس از گذراندن مراحل مختلف، برای ثبت دچار مشکل می شود زیرا هنوز قانون برای این بخش تعریف نشده و ساختار مشترک حقوقی در کنسرسیوم ها شکل نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: هم اینک کنسرسیوم مصالح ساختمانی و سنگ در خراسان رضوی همه مراحل امکان سنجی، شکل گیری، اعتمادسازی، فعالیت مشترک و خروجی را گذرانده ولی به دلیل خلاء قانونی ثبت نشده است.
رئیس گروه توسعه بازار شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی گفت: ظرفیت خوشه های صنعتی برای تبدیل به کنسرسیوم به مراتب بیشتر از رسته های تولیدی است. تاکنون خوشه زعفران استان در یک فرآیند شکل کنسرسیوم به خود گرفته اما به دلیل مشکلات قانونی نتوانسته در این قالب به فعالیت خود ادامه دهد لذا در همان حالت خوشه باقی مانده است.
سعادتی اظهار کرد: امسال شکل گیری سه کنسرسیوم جدید برای سه رسته تولیدی دیگر در خراسان رضوی آغاز می شود اما برای موفقیت این کنسرسیوم ها نیاز به حمایت قانونی است.
خراسان رضوی از پنج هزار و 616 واحد فعال صنعتی با سرمایه گذاری صنعتی 120 هزار میلیارد ریال و اشتغال حدود 185 هزار نفر برخوردار است و اکنون پنج خوشه صنعتی زعفران، مبلمان، جواهرات، قطعات خودرو و کفش در این استان فعال است.
45 شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در خراسان رضوی وجود دارد که از این تعداد 38 مورد فعال هستند، همچنین 43 درصد از صنایع فعال، 49 درصد از اشتغال صنعتی و 30 درصد از سرمایه گذاری صنعتی استان در شهرک ها و نواحی صنعتی مستقر است