چاپ

راه ترقی- دکتر غلامحسین اسلام‌زاده درباره کاربرد ریاضی در کشورهای پیشرفته اظهار کرد: من یک دوره فرصت مطالعاتی در کشور سوئد گذراندم و آن‌جا دیدم که دانشگاه صنعتی «چالمرز» کنار کارخانه مرکزی ولوو ساخته شده است و آن کارخانه با هر کدام از دانشکده‌ها که می‌توانستند، ارتباط برقرار می‌کردند و از دانشجویان در پروژه‌های خود استفاده می‌کردند؛ مثلا از دانشجویان ریاضی در مباحث پیش‌بینی‌های آماری برای آینده یا تحلیل داده‌ها استفاده می‌کردند. در یکی از گرایش‌های ریاضیات کاربردی مکانیک سیالات در خارج از کشور استادان مکانیک، مدل‌سازی ریاضی را انجام می‌دهند و مدل تبدیل به مساله‌ای ریاضی می‌شود و ریاضیدانان آن را حل می‌کنند. در کارخانه‌های داروسازی هم همین روال وجود دارد و از فارغ‌التحصیلان ریاضی برای تحلیل داده‌های آماری استفاده می‌شود، در کل پروژه‌های چندتخصصی خیلی خوب می‌توانند کار را پیش ببرند.

اسلام‌زاده ادامه داد: در اقتصاد یکی از مسائل مهم پیش‌بینی آینده است و این پیش‌بینی کاملا مرتبط با ریاضی است؛ ریاضیدانان با مبحث سری‌های زمانی با استفاده از اطلاعات موجود وضعیتی را که در آینده اتفاق خواهد افتاد، پیش‌بینی می‌کنند و حضور یک ریاضیدان در کنار اقتصاددان‌ها می‌تواند کمک بزرگی به حل بحران‌های اقتصادی کند.

وی شیوه‌ آموزش ریاضی در ایران را به صورت «سنتی» و به سبک «سخنرانی» توصیف کرد و افزود: در ایران استادان چندان از ابزارهای کمک‌آموزشی استفاده نمی‌کنند و در تدریس با دانشجویان تعاملی ندارند؛ اما در خارج از کشور دستیاران آموزشی که خود از دانشجویان دکتری هستند، برای دروس پایه دانشجویان کارشناسی کلاس‌های آزمایشگاه یا حل‌تمرین برگزار می‌کنند و اگر دانشجو مطلبی را در طول کلاس یاد نگرفته باشد در کلاس حل تمرین که جمع کوچکتری است با دستیار آموزشی اشکالش را برطرف می‌کند. این سیستمی است که در ایران چندان جا نیفتاده، البته بعضی دانشگاه‌ها این رویه را شروع کرده‌اند.

اسلام‌زاده در پاسخ به سوالی درباره تناسب سرفصل دروس کارشناسی و کارشناسی ارشد با نیازهای روز، گفت: بازنگری در سرفصل‌ها آغاز شده، اما همچنان الگویی که در حال تدریس است، الگوی 40 سال گذشته است، البته دروس در نوع خودشان متناسب با دروس مشابه در دانشگاه‌های خارجی هستند؛ اما در کشورهای پیشرفته برخی دروس کاربردی‌تر را اضافه کردند که ما آن‌ها را نداریم یا کمتر داریم.

این استاد ریاضی با بیان این که طرح‌های کهاد طرح‌های مثبتی هستند و باعث می‌شوند دانشجویان در زمینه‌هایی که علاقه دارند، فعالیت و درآینده کارآفرینی کنند، افزود: البته این طرح ممکن است موجب تضعیف پایه‌ ریاضی دانشجویان ریاضی برای ورود به مقطع ارشد شود، اما در کنگره جهانی ریاضی سال 2006 عنوان شد که تقریبا نیمی از دانشجویان وودی کارشناسی وارد مقطع ارشد نمی‌شوند و حدود 4 الی 5 درصد دانشجویان ورودی کارشناسی ریاضی وارد دکتری می‌شوند؛ بنابراین نباید آن‌ها را صرفا برای ورود به مقاطع بالاتر تربیت کرد.

اسلام‌زاده با اشاره به روند کاهش تمایل دانشجویان به رشته‌های علوم‌پایه، تصریح کرد: من فکر می‌کنم طی چند سال آینده با کمبود دانشجو مواجه خواهیم شد، در حال حاضر گرایش به علوم‌پایه کم شده و این موضوع در 15 سال آینده اثر خود را نشان خواهد داد. درآینده با کمبود متخصص علوم‌پایه مواجه می‌شویم. مجددا ممکن است علوم پایه مورد توجه قرار بگیرد و دوباره متقاضیان آن زیاد شوند. بازار کار هم تا آن موقع ایجاد شده است، زیرا بسیاری از نیروها بازنشسته می‌شوند و کمبود متخصص وجود خواهد داشت.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز با محدود خواندن بازار کار در وضعیت فعلی، جایگاه دانش‌آموختگان ریاضی در بازار کار را متناسب با ذوق و سلیقه و مهارت‌های فرد و کارآفرینی در راستای آن دانست و تاکید کرد: اطلاعات ریاضی یک دانش‌آموخته ریاضی ممکن است در حرفه‌اش به کار نیاید، اما باعث ورزیدگی فکری فرد خواهد شد و این باعث می‌شود در حرفه‌اش موفق باشد.

وی راهکار برون‌رفت از وضعیت فعلی ریاضیات را تغییر قالب‌های سنتی در آموزش و سیاست‌گذاری‌ها دانست و گفت: چه دانشجویان ریاضی محض و چه دانشجویان ریاضی کاربردی باید به دنبال زمینه‌های کار عملی بگردیم، چون این بحث مطرح است که افرادی که ریاضی کاربردی می‌خوانند هم عملا در حوزه ریاضیات محض کار می‌کنند. این مشکلات در رشته‌های مهندسی هم وجود دارد، زیرا آن‌ها دروس را تئوری می‌خوانند و هنگام ورود به صنعت سردرگم هستند.

به گفته‌ اسلام‌زاده اگر مسئولان موانع بوروکراسی ورود دانشگاه‌ها به صنعت را بردارند، کمک بزرگی به فارغ‌التحصیلان همه‌ رشته‌ها می‌شود. یکی دیگر از کارهایی که مسئولان ‌می‌توانند انجام دهند، این است که الزام ایجاد کنند در پروژه‌های مختلف تا آن جا که ممکن است از دانش‌آموختگان ریاضی هم در کنار دیگر متخصصان استفاده شود.