چاپ

راه ترقی- رد یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی در افکار عمومی و فضای رسانه های مجازی واکنش های زیادی را به همراه داشت. طرحی که برای یک رای جدا از موافقت و مخالفت رای دهندگان تعهد، مسئولیت پذیری و پاسخگویی را به عنوان ضمانت به دنبال دارد و نگاه تحقیق محور و کارشناسی را بر سطحی نگری، سیاسی کاری و رویه های جناحی در مصوبه های مجلس شورای اسلامی اولویت می دهد.
اما نمایندگان مجلس چهارشنبه 14 شهریورماه با 108 رای مخالف و پنج رای ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر در جلسه با یک فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده 119 قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که در مورد شفافیت آرای نمایندگان است، مخالفت کردند. در این رای گیری تنها 59 نماینده رای موافق دادند.
واکنش ها به این موضوع متفاوت بود و از انتقاد مردم به مواضع دوگانه مجلسی ها تا زیرسوال بردن عملکرد آنها را شامل می شد؛ برخی نمایندگان از قانون و ماده و تبصره ادله آوردند و برخی نیز راه حل جدید در پاسخ به دغدغه حامیان شفافیت ارائه دادند. شماری از مجلسی ها هم این طرح را به سبب پیامدهای که ممکن بود در آینده برای رای دهندگان به لحاظ سیاسی داشته باشد، زیر سوال بردند و برخی نیز بحث تقدم و تاخر ارائه طرح را از سوی دو جناح سیاسی در مجلس پیش کشیدند.
به هر روی فوریت این طرح از سوی نمایندگان رد شد تا این طرح در قالب عادی و بدون قید فوریت در زمان دیگری در صحن علنی مجلس مطرح شود.
در همین زمینه خبرنگار ضمن واکاوی در اظهارنظرهای نمایندگان و مردم در فضای مجازی با احمد مازنی نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی گفت و گو کرد.

**طرح شفافیت آرا نمایندگان؛ کلمه حقی که از آن اراده باطل می شود
مازنی نماینده مردم تهران و رییس کمیسیون فرهنگی مجلس، عادی شدن طرح شفایت آرا نمایندگان را دارای معانی مختلفی دانست و گفت: این طرح که فوریت آن به تصویب نرسید در نوبت طرح های عادی قرار می گیرد، ممکن است به کمیسیون برود و با نظرات و بررسی های کارشناسی قوام و انسجام بیشتری به خود بگیرد یا این که مسائل فوری تر از این طرح وجود داشته باشد و باید موضوعات دیگری که از قبل در نوبت هستند بررسی شوند.
ضمن این که اگر طرحی از فوریت خارج شود و بخواهند دوباره خارج از نوبت به آن رسیدگی کنند باید با 50 امضا شود.
این نماینده مجلس با بیان این که `من جزو نمایندگانی بودم که در قدم اول طرح را امضا کردم، وقتی که طرح در صحن آمده بود و در موضوع فوریت آن مطرح شد نیز رای مثبت دادم.`
مازنی افزود: دلایل کسانی که جدا از بحث فوریت به این طرح رای ندادند این است که شفافیت، وسیله و ابزاری برای حذف رقیب قرار گیرد مثلا اگر پیشنهادی به عنوان طرح یا لایحه در مجلس مطرح باشد و یک جناح آن را خلاف باورها و اعتقادات خود می داند و از طرفی نماینده ای بر اساس وظایف نمایندگی خود به آن رای مثبت دهد در این شرایط ممکن است رای نمایندگان به صورت یک پرونده برای رسیدگی به کار صلاحیت نماینده رای دهنده در دور بعدی نمایندگی مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: عناصر و سازمان هایی که تصمیم سازی می کنند معمولا از شفافیت ممکن است استفاده ابزاری کنند؛ استدلال این دسته از مخالفان به سبب این که در گذشته این موضوع تجربه شده است تا حدودی پذیرفتنی است. از طرفی ممکن است نماینده ای از یک جناح سیاسی در یک طرح، موضعی مستقل داشته باشد و نخواهد بر اساس حزب یا جناح خود رای دهد.
عضو فراکسیون امید مجلس با بیان این که مخالفان و موافقان فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان نه فقط از یک جناح سیاسی که اصلاح طلب، اصولگرا و مستقل بوده اند، تصریح کرد: شماری از دوستان اصلاح طلب، اصولگرا و مستقل بر این نظر هستند که این طرح ذاتا درست است اما کلمه حقی است که از آن اراده باطل می شود.
وی افزود: حتی اگر چنین شائبه ای وجود داشته باشد به روند دموکراسی در کشور کمک می کند و قدمی در جهت شفافیت برداشته شود ولو اینکه کسانی مثل من حذف شوند.
رییس کمیسیون فرهنگی مجلس همچنین در پاسخ به این پرسش که رای مخالف نمایندگان به طرح شفافیت، چنانکه مردم نیز درباره آن سوال دارند، آیا سلب آزادی بیان از نماینده نیست`، گفت: بسیاری از کارهایی که ما انجام می دهیم، این گونه است، درخصوص نطق غلامرضا حیدری و پروانه سلحشوری در مجلس شورای اسلامی، برخی نمایندگان از ادبیات نامتعارف استفاده کردند و آنها را تهدید می کنند.
این موضع گیری ها سبب می شود که نه فقط نماینده که جامعه دچار تردید شود، زمانی که یک نماینده مجلس که بر اساس قانون مصونیت دیپلماتیک داشته و با ارکان نظام ارتباط دارد، از جانب نماینده ای دیگر مورد تهدید قرار می گیرد، آسیب هایی را بر جامعه وارد کرده و هزینه های زیادی را به شهروند اعم از مقامات دیپلماتیک تا شهروندان عادی تحمیل می کند. در این شرایط عقلای سیاسی باید میدان داری کنند و اجازه ندهند سرمایه اجتماعی جامع دچار افول شود.

**مخالفت به استناد قانون
محمود صادقی نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی در صفحه توییتر خود با پرداختن به رد یک فوریت این طرح و استدلال های قانونی نوشت: مطابق ماده 2 قانون نظارت بر رفتار نمایندگان رسیدگی به امور زیر در صلاحیت هیات است: سوء استفاده و تخلف مالی یا اخلاق نماینده و درمدها و هزینه های غیر متعارفوی؛ رفتار خلاف شؤون نمایندگی؛ اعمال خلاف امنیت ملی کشور و سایر اعمال مجرمانه از بعد انتظامی؛ غیبت، تأخیر و بی نظمی نماینده.
صادقی همچنین توییت کرد: ماده 6 قانون نظارت بر رفتار نمایندگان با ارجاع به اصل86 قانون اساسی و م75 ق آیین نامه داخلی مصونیت نمایندگان و غیرقابل تعقیب کیفری بودن آن ها به سبب آراء و اظهار نظرهای آنها تاکید کرده است.
کاربران اما در موضعی انتقادی به توئیت های صادقی پاسخ دادند؛ `در این مدتی که در مجلس هستید برای مردم چه کردید؟ ما خلاء های قانونی زیادی داریم که اصلاح آنها وظیفه شماست، نظرات در عملکرد دولت و وزرا وظیفه شماست و ...فقط فرافکنی و یاوه گویی، مسئول مشکلات عدیده اقتصادی و ... یک نفر نیست، همه پاسخگوی وضع فعلی باشید.`

**رویکرد دوگانه مجلس در مظان اتهام
مواضع دوگانه برخی نمایندگان محلس شورای اسلامی در فضای مجازی با انتقاد روبرو شد، کاربری در این زمینه توییت کرد: این که یک نماینده مطلبی را تأیید کند و به صورت مکتوب همراه با امضا و سپس زیرش بزنه آیا رفتاری خلاف شئون مسلم نمایندگی نیست!؟
کاربر دیگر هم نوشت: گاهی زیاد نیاز به شفافیت آرا نمایندگان نیست؛ مثل رد طرح مبارزه با مفاسد اقتصادی که با پیشنهاد کواکبیان و موافقت پزشکیان به رای گذاشته شد و به تعداد اعضای فراکسیون امید رای آورد!
دیگری توییت کرد: فقط باید مردم بر شما نظارت کنند. اگر اینجور قوانین جوابگو بود، این وضع مملکت نبود. در مورد این که چرا نماینده هایی به مردم دروغ میگن و یه طرحی را امضا می کنند ولی بعد موقع رای گیری بهش رای نمی دن، قانونی نداریم؟؟؟
کاربری دیگری در توییتی انتقادی نوشت: ...شما که اصلا مشخص نیست به لوایح و طرح ها چه رایی می دهد، مدعی شفافیت هستی؟ اصلا معلوم نیست به شفافیت آرا نمایندگان چه رای دادی!
حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر نیز با اشاره به انتقاده مردم و افکار عمومی از رای ندادن مجلس به طرح شفافیت آرای نمایندگان، نوشت: چرا باید به گونه ای عمل کرد که خانه ملت، دارالمنافقین خطاب شود؟

**مخالفت با شفافیت؛ سلب آزادی بیان
کاربری مخالفت مجلس با طرح شفافیت آرا نمایندگان را سلب آزادی بیان از آنها دانست و در ادامه توییت خود در عبارتی کنایه آمیز به مجلسی ها نوشت: واقعا نماینده ها با تصویب قانون گل کاشتن و آزادی بیان را از خود سلب کردن`.
کاربری در پاسخ به توییت وی نوشت: مطالبه مردم شفافیت آرا نمایندگان و شفافیت آرا مجلس هست و شما با این شفافیت ها در تضادید. با مردم صادق نیستید. از چشم های نظاره گر مردم و اشراف مردم بر رفتارهای دوگانه حراس دارید.
دیگری نوشت: ملت ایران از شما نمایندگان می خواهد اگر واقعا در گفتار و عمل صادقید داوطلبانه آرا خود را شفاف کنید تا نمایندگان مخلف شفافیت رسوا شوند.
بسیاری از کاربران خطاب به برخی نمایندگان گفته اند که از چه چیز هراس دارید؟ برخی از مصونیت قانونی مورد استناد آقای صادقی انتقاد کرده اند برخی نیز خواستار ارائه دلیل به رای ندادن نماینده ها به طرح شفافیت آرا شده اند در همین زمینه کاربر توییت کرد: `میشه بگید دلیل نماینده ها از رای ندادن به شفافیت آرا چی بود؟ و شما رای تون چی بود؟ برخی به قوانین ایراد گرفته و آن را موجب سوء استفاده وفساد دانسته اند.
مازنی ضمن بیان امضای طرح شفافیت و رای مثبت به آن در توییتی دیگر کرد:`مهم ترین دلیل رای نیاوردن طرح شفافیت تردید درباره هدف برخی طراحان آن بود. گفته می شد این حضرات از شفافیت رای نمایندگان مثل سایر مقدسات و ارزش های اجتماعی برای حذف رقیب استفاده می کنند ...`
احمد امیر آبادی فراهانی عضو هیات رییسه مجلس نیز در توییتی ضمن اشاره به رای گیری طرح یک فوریت شفافیت آرا در مجلس شورای اسلامی نوشت: چرا نمایندگان از شفافیت آرا گریزانند!؟

** رد فوریت طرح شفافیت؛ افزایش بی اعتمادی مردم
محمدرضا بادامچی نماینده مردم تهران نیز توییت کرد: من شخصا روز چهارشنبه به طرح شفافیت آرا رای داده ام، اما به نظر می رسد دلیل رای نیاوردن این طرح، بی اعتمادی نمایندگان به یک جمع محدود اما منسجم است که متاسفانه با اهداف سیاسی تلاش می کند طرح را به نام خود مصادره کند در حالی که با شفافیت صبغه ای ندارند.
در این میان کاربری عدم رای نمایندگان به این طرح را دلیلی برای غیر قابل اعتمادبودن آن ها تعریف کرد.
حاجی دلیگانی عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی در مجلس نیز توییت کرد: نباید به تعداد امضاهای طرح شفافیت آرا نمایندگان دل خوش باشیم. چون کسانی بودند که به خود من می گفتند طرح را از روی رودبایستی امضا کرده اند و با آن موافق نیستند!
کاربر دیگری نوشت: جالبه همه نماینده ها به شفافیت اذعان دارند ولی فقط 59 نفر رای مثبت دادند.
یکی از کاربران در پاسخ انتقادی به مواضع دوگانه نمایندگان توییت کرد: 207 نماینده این طرح را امضا می کنند صرفا جهت تنویر افکار عمومی حوزه انتخابی خود و در روز رای گیری مخالفت خود را اعلام می کنند این دوگانه بهترین دلیل برای شفافیت آرا نمایندگان است.

**انتقاد از اولویت اسم و رسم ها بر نفس طرح شفافیت آرا نمایندگان
بادامچی نوشت: طرح شفافیت آرا مدت ها پیش توسط 38 نماینده عضو فراکسیون امید مطرح شده بود اما تنها زمانی به صحن علنی آمد که اقلیت تندور مشابه آن را به هیئت رییسه ارائه کردند. اگر طرح اصلی به موقع به صحن می رفت، قطعا رای می آورد.
وی همچنین توییت کرد: مردم کارفرمای نمایندگان مجلس هستند و باید از عملکرد وکلای خود به صورت دقیق مطلع شوند. شفافیت ارا نمایندگان و نحوه مشارکت آنان در فرآیند تصویب لوایح و طرح ها، نکته عزیمت دموکراسی و ضرورت مغفول کشور ما است. بنده با افتخار طرخ مطروحه را امضا کرده ام و برای تصویب آن تلاش خواهم کرد.
کاربری در پاسخی کنایه آمیز به این توییت نوشت: `ظاهرا مناسبات و اسم و رسم بین خود نماینده ها خیلی مهم تر از نتیجه ای است که برای مردم حاصل میشه`.
کاربر دیگری این که چه کسی طرح را ارائه داده بی اهمیت دانست و نوشت: ما شفافیت می خواستیم که بهش رایی داده نشده.
کاربر دیگری با بی اهمیت شمردن ارائه دهنده طرح این نظر بادامچی را عذر بدتر از گناه دانست و نوشت: مهم منافع مردمه که رد تصویب این طرحه.
امیر خجسته از دیگر نمایندگان مجلس نیز رای ندادن نمایندگان به طرح شفافیت آرای نمایندگان به رغم رویکرد امید آفرینی در استیضاح ها، ناامید کننده و باعث سرافکندگی دانست.
حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر همچنین در توییتی نوشت:` هشتگ شفافیت آرا نمایندگان در توییتر فارسی هم ترند شد ولی ظاهرا هنوز برخی از همکاران عزیز در بهارستان از شفافیت واهمه دارند.
طیبه سیاووشی دیگر نماینده تهران نیز در توییتی تصریح کرد: دو فوریت طرح شفافیت آرا می توانست در مسیر شفافیت و مسئولیت پذیری نمایندگان تاثیرگذار باشد اما متاسفانه رای نیاورد و طرح به شکل عادی در دستور کار مجلس قرار گرفت. این طرح امتیارات فراوانی برای مردم و ساختار قانونی کشور دارد و هر نماینده مسئولیت موضع و رای امروزش را قبول می کند.