چاپ

راه ترقی- حمل و نقل وابسته‌ترین بخش به صنعت گردشگری است، اما زمانی که قیمت بلیت هواپیما با اجرای بسته جدید ارزی افزایش یافت، وزیر راه در واکنش به این گرانی گفت: «در شرایط فعلی، حفظ صنعت هوانوردی از قیمت پروازها برای کشور بسیار مهمتر است و باید بتوانیم این صنعت را از گزند تحریم‌ها حفظ و در حرکت نگه داریم. » اظهارنظری که خود واکنش‌های دیگری حتی از سوی رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به دنبال داشت. از سوی دیگر در سال‌های اخیر اختصاص پروازهایی در مسیرهای داخلی و خارجی کم مسافری که توجیه اقتصادی نیز نداشته و عموما روابط سیاسی در برقراری آن دخیل بوده، درحالی‌که ناوگان هوایی در مسیرهای پرتردد با کمبود ظرفیت روبرو بوده است، در کنار ضعف کیفیت امکانات و خدمات در مسیرهای ریلی و جاده‌ای که هنوز گردشگر در اولویت آن‌ها قرار ندراد و تفکرات مدیران صنعت حمل و نقل که از گردشگری و موضوع سفر فاصله زیادی دارد و در محافل خصوصی و عمومی با مدیران گردشگری مطرح می‌کنند، بهانه‌ای بود تا «محمد ثابت اقلیدی» که مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است، از منظر کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک به ضرورت بهره‌مندی از افرادی با تفکرات گردشگری و یا دست‌کم نزدیک به آن در وزارت راه و شهرسازی بپردازد.

این کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک در یادداشتی با عنوان «گردشگری و نیاز جدی توجه به زیرساخت‌ها» نوشته است: «حال که گمانه‌زنی‌ها درباره تصمیم دولت برای تغییر وزیر راه و شهرسازی تقویت شده، از این منظر که یکی از بیشترین حوزه‌های فعالیت مشترک مهم و استراتژیک زیرساختی از قبیل حمل و نقل (زمینی، ریلی، هوایی و دریایی)، بافت های شهری و روستایی، مجتمع های خدمات رفاهی گردشگری بین راهی و...را با صنعت گردشگری دارد، استفاده از فردی واجد جمیع شرایط و دارای سوابق و شرایط در شناخت نیازهای صنعت گردشگری به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی ضروری است.

دنیای امروز با جهانی شدن اقتصاد، تولید انبوه و ظرفیت مازاد در بیشتر بازارها، رقابت بر مبنای زمان و سرعت فزاینده انتشار تکنولوژی‌های جدید، کارآیی ارتباطات و دانش رقابتی، توجه به درک روشن از ماهیت و پویایی‌های رقابت و شناسایی منابع جدید، درآمد پایدار اقتصادی را با رویکرد توجه به عنصر راهبردی «مزیت رقابتی» و رقابت در چارچوب خلق ارزش و هر آنچه سبب می‌شود درآمد بیش از هزینه افزایش یابد، ضروری می‌کند.

در عرصه نوین جهانی تنوع بخشی به اقتصاد و بالا بردن شاخص‌های توسعه انسانی اهمیت زیادی دارد. در این میان، کشورهایی که مانند ما از اقتصاد متکی به نفت، آسیب دیده‌اند و می‌خواهند خود را از اقتصاد تک پایه‌ای برهانند، به متنوع‌سازی اقتصاد روی آورده‌اند و برآنند در این راستا به شناخت راه‌های متداول یا خلق راه‌ها و روش‌هایی جدید بپردازند. روش‌هایی که دارای مزیت رقابتی قابل توجه نسبت به نفت بوده و می‌توانند منابع پایدارتری را در اختیار این جوامع قرار دهند.

یکی از این روش‌ها گردشگری است و بیشتر کشورها بویژه کشورهایی که به لحاظ موقعیت مکانی از این مزیت برخوردارند، آن را در برنامه‌های توسعه ملی خود گنجانده‌اند تا از این رهگذر بتوانند به فرآیند متنوع‌سازی اقتصاد شتاب بخشند.

بدون شک یکی از مزیت‌های رقابتی بلامنازع کشور ایران به سبب برخورداری از آثار ملموس و ناملموس فاخر به یادگار مانده از پیشینیان و همچنین بهره‌مندی از اقلیم متنوع چهار فصل صنعت گردشگری است.

گردشگری در ایران در حال طی کردن مسیر توسعه است، کشور در حال توسعه ایران، یکی از رهیافت‌های خود را در توسعه گردشگری می‌جوید.

مردم دنیای امروز، گردشگری را یک ضرورت می‌بینند و بخش قابل توجهی از درآمد و پس انداز خود را به این موضوع اختصاص می‌دهند. لاجرم، کشور از هر نظر غنی ایران باید با معرفی و ارایه قابلیت‌های خود سهم خوب و قابل توجهی از این بازار پر سود را به خود اختصاص دهد. البته نیک روشن است که سهم خواهی از این بازار نیازهای اولیه بسیاری دارد که باید برآورده شود. اگر از سهم تبلیغات و اطلاع‌رسانی بگذریم، تامین و بهبود کیفی زیرساخت‌ها سهم عمده‌تری داشته و دارند.

یکی از جدی‌ترین، اساسی‌ترین و بلکه مهم‌ترین این زیرساخت‌ها در مفهوم گردشگری مسئله جابجایی گردشگران است. مقاصد گردشگری ناگزیر باید از زمین، دریا و یا آسمان در دسترس گردشگران قرار بگیرند.

توسعه حمل و نقل دریایی، هوایی، ریلی و زمینی از جدی‌ترین زیرساخت‌های گردشگری و از اصول اولیه نیز به شمار می‌روند و تولی‌گری تمام موضوعات فوق در ید وزارت راه و شهرسازی است. توسعه جاده‌ها برای تردد وسایل نقلیه شخصی یا عمومی، توسعه راه آهن با اولویت توسعه در مناطق گردشگری، توسعه فرودگاه‌ها و خطوط هوایی مستلزم فعالیت و تلاش مدیران وکارشناسان این بخش از دولت است.

بی‌تردید با حضور فردآشنا به موضوعات گردشگری در رأس و بدنه وزارت راه و شهرسازی می‌توان امید دوچندان به رونق گردشگری از طریق توسعه زیرساخت‌ها و به ویژه «راه» پیدا کرد.

سالهاست که موضوع فرابخشی بودن صنعت گردشگری در مباحث علمی و رسانه‌ای مورد تاکید و توجه است، اما به جزء ایجاد چند ستاد و شورا و کمیته نه چندان موثر در حل این جریان، اتفاق شگرفی در دولت و بحث‌های مدیریتی کشور رخ نداده است. به نظر می‌رسد وقت آن رسیده است با به کارگیری مدیران و کارشناسان خبره در امر گردشگری در سطح دستگاه‌های موثر و دخیل در امر گردشگری در رفع این چالش بزرگ مدیریتی کشورمان گام برداریم.

با نگاه این گونه به دستگاه‌های مرتبط با حوزه گردشگری شاهد توجه غیرتشریفاتی به موضوع گردشگری خواهیم بودکه سخت مورد نیاز امر گردشگری در کشور است.

کارشناسان و مدیران دستگاه‌های گردشگری کشور معتقدند این گونه افراد می‌توانند در توسعه کشور گامی موثرتر بردارند. اگر و فقط اگر که از توان مدیریتی آن‌ها در بخش‌های ظاهرا غیر مرتبط بخش گردشگری استفاده کرد. زیرا توسعه زیرساخت‌ها به واقع کاری فرا دستگاهی است و فقط این نگاه دوستدار توسعه گردشگری است که می‌تواند در رفع این نواقص موثر باشد.

امید آن می‌رود که دولتمردان با درک صحیح این موضوع برای تحقق آن گام‌های اساسی برداشته و موجب فراهم شدن زمینه برای توسعه گردشگری که زمینه‌ساز توسعه کل کشور را موجب خواهد شد، شوند. »