چاپ

راه ترقی- همزمان با شروع تحریم های ضدایرانی آمریکا، شورای نگبهان قانون اساسی لایحه CFT را رد کرد. هر چند معاون پارلمانی رئیس جمهوری اعلام کرده دولت اقدام به اصلاح لایحه کرده و برخی از نمایندگان از بررسی مجدد CFT در مجلس خبر داده اند اما گروهی نیز اعلام داشته اند بر همان مصوبه مجلس تاکید دارند و باید مجمع تشخیص مصلحت نظام به اختلاف مجلس و شورای نگهبان ورود یابد.
این در حالی است که «علی لاریجانی» رئیس مجلس دیروز در نامه خود خطاب به آیت‌الله «احمد جنتی» دبیر شورای نگهبان ورود مجلس به رفع ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مصوبه را به‌لحاظ قانونی ناممکن دانسته است. رییس مجلس در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان اعلام کرد که مجلس به دلیل عدم ارسال ایرادات مجمع تشخیص مصلحت نظام به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم در مهلت قانونی 20 روزه، ایرادات این مجمع را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. از این رو به نظر می رسد رفت و برگشتی تازه میان این دو نهاد اصلی قوه مقننه صورت گیرد.
صرف نظر از مسائل سیاسی و قانونی مربوط به CFT و به طور کلی همکاری با نهادهای بین المللی، برخی از منظری عملگرایانه و اقتصادی به این موضوع می نگرند.
از این منظر، یکی از مهمترین اقدامات برای عبور از تنگناهای تحریمی، پیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF است که برای عضویت در این کارگروه باید لوایح چهارگانه آن از جمله CFT (الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم) به تصویب برسد. هر چند که 15 مهرماه این لایحه به تصویب نمایندگان مجلس رسیده بود، همچنان که اشاره شد، شورای نگهبان با وارد کردن ایرادات قانونی و شرعی CFT را رد کرد.
هر چند عده ای ابراز نگرانی می کنند که با تصویب این لایحه ایران مجبور به ارایه گزارش های مالی خواهد شد و این می تواند تبعاتی را به همراه داشته باشد اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که مهم ترین مزیت عضویت در FATF امکان برقراری تعاملات اقتصادی و خروج از خود تحریمی ها است. از سوی دیگر حتی کشورهایی که همکاری آنها با گروه های تروریستی عیان و آشکار است هم به این کارگروه پیوسته اند و ایران که همواره مورد حمله و ظلم این گروه ها و کشورهای پشتیبان آنها قرار گرفته نباید این فرصت را از دست دهد.

** پیامدهای عضویت در FATF
«هادی حق شناس» کارشناس اقتصادی درباره تبعات رد CFT و نپیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) گفت: هر پروتکل و کنوانسیون بین المللی می تواند عوارضی داشته باشد و در بخش هایی هم ممکن است مطابق میل کشورها بر اساس قوانین ملی نباشد و لوایح FATF از جمله CFT مستثنی از این موضوع نیست. با ای حال، نمی توان از مزایای عضویت در این کارگروه های بین المللی که بعضا شرط برقراری و انجام تعاملات بانکی است، چشم پوشی کرد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به همزمانی اعمال تحریم ها و تمدید عضویت ایران در FATF گفت: با توجه به اینکه در شرایط حاضر آمریکا سعی دارد از هر طریقی و با هر ابزاری ایران را تحت فشار بگذارد و به تمام کشورها اعلام کرده که مبادلات مالی با ایران نداشته باشند، رد CFT یک نوع کج سلیقگی است چرا که گام اول برای انجام مبادلات مالی با کشورها پیوستن به نهادهای مالی از جمله FATF و CFT است.
به گفته وی، این امکان وجود دارد که کشورها شرط لحاظ برخی از قوانین ملی را مطرح کنند که گروه ویژه اقدام مالی برای بررسی این شرایط زمانی را در نظر می گیرد و با این شرایط ایران می تواند برای ماندن در لیست سفید کشورها برای خود زمان بخرد. اکنون اراده مجلس و دولت پیوستن به FATF است. دو قوه به دنبال تصویب FATF هستند و ایراداتی هم که شورای نگهبان به لایحه CFT وارد کرده است، قابل رفع خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی درباره تبعات نپیوستن به کارگروه ویژه اقدام مالی بیان داشت: اگر عضو کارگروه نشویم و به مانند سال های گذشته در لیست سیاه بمانیم، چه اروپایی ها از ایران در تحریم ها حمایت کنند و چه حمایت آنها را نداشته باشیم، حتی اگر برجامی وجود داشته باشد و نباشد، امکان مبادله پولی و مالی با کشورها را نخواهیم داشت و به طور قطع مشکلاتی پیش رو اقتصاد ایران خواهد بود. اساسا عضویت در FATF و پذیرفتن لوایح چهارگانه آن از جمله CFT ارتباطی به بحث برجام ندارد و ارتباطی به تحریم ها هم ندارد. چه تحریم علیه ایران اعمال شود و چه نشود، پیوستن به کارگروه اقدام ویژه مالی از جمله پروتکل هایی است که عمده کشورها در آن عضو هستند تا ابهاماتی درباره شفافیت های مالی ایجاد نشود.
به گفته حق شناس برای هر گونه انجام واردات و صادرات نیاز به مراودات بانکی داریم حال اینکه زمانی می توانیم با بانک های خارجی همکاری داشته باشیم که به عضویت FATF درآمده باشیم.

** مخالفان و موافقان FATF چه می گویند؟
مخالفان پیوستن به FATF را می توان دو دسته دانست؛ دسته اول افرادی هستند که صاحبان اقتصاد های زیرزمینی اند و قصد پرداخت مالیات را ندارند. این دسته به طور جدی مخالف شفاف سازی هستند چرا که منافعشان و کسب و کارشان به خطر می افتد.
اما عده ای سیاسیون که مخالف اجرای قانون و پیوستن به FATF هستند، می گویند این امکان وجود دارد که ارتباطات ایران با برخی شرکای سیاست های منطقه ای قطع شده و اطلاعات اقتصادی کشور نیز در اختیار بیگانگان قرار گیرد
در حال حاضر چیزی حدود 97 درصد کشورها عضو FATFهستند،‌ حتی کشورهایی که حمایت آنها از گروه های تروریستی ثابت شده است . حال آنکه تعریف گروه های تروریستی نرد مراجع معتبر بین المللی مشخص و لیست آن شامل گروه هایی چون القاعده، جبهه النصره و داعش است.
به نظر می آید در شرایطی که آمریکا به دنبال به راه اندازی جنگ اقتصادی علیه ایران است، نپیوستن به این کارگروه به نوعی خود تحریمی محسوب می شود. در همان سال هایی که سازمان ملل قطعنامه های متعددی علیه کشورمان صادر می کرد ما از عضویت آن خارج نشدیم چراکه مزایای عضویت در این سازمان برای همگان آشکار است.
نکته دیگری که صاحبنظران مسائل اقتصادی و بین المللی بر آن تاکید دارند اینکه حضور در کارگروه ویژه اقدام مالی برای توسعه اقتصاد بسیار ضروری است. مهم ترین مزیت همکاری با این کارگروه کاهش‌ ریسک سرمایه‌ گذاری است که می تواند منجر افزایش اعتماد سرمایه گذاران به کشورهای عضو شود. چرا که با عضویت در FATF تمام مراودات بانکی و اقتصادی اعضا با سایر کشورها تضمین می شود و ورود سرمایه های خارجی در شرایط تحریم مهم ترین نیاز کشور در حوزه اقتصاد برای خروج از رکود است. ‌