چاپ

راه ترقی- ندا جعفری در مورد رویدادهای نجومی در آذر ماه جاری اظهار داشت: دومین روز از این ماه شاهد وقوع بدر یا ماه کامل در آسمان هستیم، همچنین شانزدهمین روز آذر، ماه در وضعیت ماه نو قرار می‌گیرد.
وی افزود: اما رویداد مهم تر آسمانی این ماه بارش شهابی جوزایی است که با بارش های شهابی دیگر از جهت منشا آن متفاوت است؛ زیرا بیشتر بارش های شهابی از دنباله دارها ناشی می شوند؛ اما منشا بارش شهابی جوزایی سیارک 3200 فایتون/ Phaethon است.

***بارش شهابی جوزایی
به گفته این عضو انجمن نجوم، این بارش از بزرگ ترین بارش های شهابی در سال است که در بازه زمانی 16 تا 27 آذر در آسمان به وقوع می پیوندد، ولی روزهای 22، 23 و 24 آذر در اوج خواهد بود که در ضمن به دلیل غروب زود هنگام ماه و تاریکی آسمان، شرایط برای رصد این بارش نیز بسیار مناسب است.
وی با اشاره به تعریف بارش های شهابی اظهار داشت: بارش های شهابی زمانی روی می دهند که بقایای دنباله دارها یا سیارک ها از مدار زمین عبور کنند و ذرات جدا شده از آنها در فضا معلق می مانند؛ وقتی زمین از میان توده ذرات به جا مانده از دنباله دارها عبور می کند، تعدادی از آنها وارد جو زمین می شوند و در مجاورت اکسیژن زمین می سوزند که به این پدیده شهاب می گوییم، همچنین از این جهت کانون این بارش را صورت فلکی جوزا می خوانند که به نظر می رسد از آن نقطه به سمت زمین گسیل می شوند.
از آنجا که تعداد شهاب ها در زمان عبور دنباله دارها یا سیارک ها از مدار زمین بسیار زیاد می شود، این دوران با نام بارش شهابی در عرف نجوم نامیده می شود. در بارش‌ شهابی جوزایی انتظار مشاهده شهاب‌هایی پر نور را داریم که اصطلاحا به آنها آذرگوی گفته می‌شود.
جعفری ادامه داد: آذرگوی شهاب هایی هستند که جرم بزرگ تری دارند و ردی از خود برجای می گذارد، بسته به نوع آن و اینکه از چه جرمی باشند این رد می تواند در آسمان به رنگ‌های مختلفی دیده شود و حتی در بعضی موارد صدایی نیز دارد.
وی افزود: سیارک ها اجرام کوچکی هستند که از سنگ و فلز یا ترکیبی از هر دو ساخته شده اند. این اجسام نامنظم دور خورشید می چرخند. کمربند سیارکی بین دو سیاره مریخ و مشتری داریم که بر اساس برخی فرضیه های نجومی سیاره ای وجود داشته که بر اثر جاذبه مشتری خورد شده و از آن سیارکی به وجود آمده و سیارک 3200 فایتون از این امر پدید آمده است.

***عطارد در بیشترین کشیدگی غرب
این کیهان شناس در مورد دیگر رویدادهای آسمانی در ماه آذر گفت: همچنین روز 24 آذر عطارد به بیشترین کشیدگی غربی (بیشترین فاصله از خورشید) می رسد که کمی پیش از طلوع خورشید، شرایط مناسبی برای رصد آن مهیاست.
وی توضیح داد: از دید ناظران زمینی سیارات به طور کلی دو دسته هستند؛ سیاره داخلی و خارجی. سیاراتی که حد فاصل زمین و خورشید قرار دارند و سیاراتی که بعد از زمین هستند. بر اساس این تقسیم بندی زهره و عطارد سیارات داخلی هستند و بیشترین کشیدگی در مورد این سیارات مربوط به زمانی است که سیاره به حداکثر جدایی زاویه ای از خورشید برسد.
جعفری افزود: این سیارات دو نوع کشیدگی غربی و شرقی دارند؛ غربی زمانی است که سیاره قبل از طلوع خورشید در بیشترین ارتفاع از افق باشد و شرقی در صورتیکه بعد از غروب خورشید بیشترین ارتفاع از افق را داشته باشد.
به گفته وی بر همین اساس 24 آذر بهترین زمان برای مشاهده عطارد است که قبل از طلوع خورشید تا حدود 1 ساعت بعد و در همان سمت شرق آسمان، امکان مشاهده این سیاره با چشم غیرمسلح وجود دارد.

***انقلاب زمستانی
جعفری همچنین با اشاره به وقوع انقلاب زمستانی روز 30 آذر گفت: این روز در نیمکره شمالی لحظه ای است که خورشید از دید ناظر زمین در بیشترین فاصله زاویه جنوبی از صفحه استوایی قرار گرفته و در لحظه ظهر 30 آذر کم ارتفاع ترین فاصله را نسبت به ظهر روزهای دیگر سال دارد؛ در پی آن شامگاه 30 آذر در همین نیمکره بلندترین شب سال و کوتاه ترین روز سال است. همچنین لحظه انقلاب زمستانی به طور میانگین در نیمکره شمالی ساعت 6 و 6 دقیقه صبح به وقوع می پیوندد.