چاپ

راه ترقی- در این دور از گفت وگوها هیاتی از مجلس شورای اسلامی و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مدیران کل بخش های مختلف کمیسیون اروپا، نیز مشارکت داشتند.
همکاری های دوجانبه در حوزه های کشاورزی، آموزش و تحقیقات، تجارت، انرژی و تغییرات آب و هوا، حمل و نقل، مساﺋل بانکی، پناهندگان، مواد مخدر، بلایای طبیعی، حقوق بشر و مبارزه با تروریسم دستور کار این دور از گفت و گوهای ایران و اتحادیه اروپا بود.
طرفین ضمن بررسی عملکرد سال گذشته در هر یک از حوزه های یاد شده، پیرامون نحوه پیشبرد برنامه های آتی توافق کردند. بخش دوم این دور از گفت وگوها به تبادل نظر در مورد مساﺋل منطقه ای اختصاص داشت.
سید عباس عراقچی در این نشست، با تاکید بر اهمیت راهبردی برجام برای صلح و امنیت بین المللی و منطقه ای و یادآوری تایید پایبندی کامل جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود ذیل برجام در سیزدهمین گزارش پی در پی آژانس بین المللی انرژی اتمی، ضرورت تسریع در اجرای کارآمد، قابل دوام و متقابل تعهدات سایر اعضای برجام و بخصوص اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی، در شرایط خروج غیر قانونی آمریکا از توافق را خاطرنشان کرد.
وی یادآور شد: تعلل در اجرای تعهدات، این دستاورد مهم دیپلماسی برای جامعه بین المللی را با چالش جدی روبرو خواهد ساخت و جمهوری اسلامی ایران در این صورت بر اساس استقلال و منافع خود تصمیم خواهد گرفت.
چهارمین دور گفت وگوهای بلند پایه همزمان با سومین سمینار عالیرتبه همکاری های هسته ای صلح آمیز میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا، به ریاست مشترک صالحی، معاون رییس جمهور و رﺋیس سازمان انرژی اتمی و کانیته، کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا برگزار شد.

برجام در وضعیت بسیار دشوار
معاون وزیر امور خارجه: واقعیت این است که برجام در خطر است و در وضع بسیار دشواری قرار دارد.
معاون وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست سطح بالای همکاری های هسته ای ایران و اتحادیه اروپا در بروکسل از عهدشکنی آمریکا در خصوص برجام انتقاد کردند.
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست، گفت: برجام، یکی از دستاوردهای مهم دیپلماسی است؛ این نکته ای است که سخنرانان پیش از من نیز به آن اشاره کردند و نمی خواهم دوباره تکرارش کنم. اما واقعیت این است که برجام در خطر است و در وضعیت بسیار دشواری قرار دارد. کمیسر اشاره کرد که توافق (هسته ای) از همه جهات کار می کند. بله، اما این فقط از سوی ایران است؛ در طرف دیگر داستان، (نتایج) حاصل نشده است. ایران کاملا به وظایف خود متعهد است و این دستکم نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان تنها نهاد قضاوت کننده در این زمینه است.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد اما از سوی دیگر، مزایایی توافق برای ایران و عواید حاصل از لغو تحریم ها برای ایران محقق نشده است. این یک واقعیت است، همان طور که اشاره شد برجام به آمریکا، ایران یا گروه سه کشور اروپایی بعلاوه سه (ئی سه بعلاوه سه) که اکنون ئی سه بعلاوه دو شده است، تعلق ندارد؛ برجام توافقی بین المللی و متعقل به شورای امنیت سازمان ملل است. این توافق، تصمیم شورای امنیت است و نه اینکه (فقط) شورای امنیت از آن حمایت کرده باشد. این تصمیم در قطعنامه 2231 گرفته شد؛ آمریکا این قطعنامه را نقض کرده است و سایر کشورها را نیز تنبیه می کند که چرا با پیروی از آمریکا این قطعنامه را نقض نمی کنند.
وی افزود به اعتقاد ما، کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا به لحاظ سیاسی در مسیر درست قرار دارند، اما واقعیت آن است که هنوز به راهکار عملی نرسیده است و نتوانسته سازوکارهایی ایجاد کند که ایران بتواند از توافق هسته ای بهره مند شود و اعمال دوباره تحریم های آمریکا قادر نباشد توافق را نابود کند. ما از نزدیک با همکاران اروپایی خود در تماس هستیم، چندین نشست کارشناسی برگزار کردیم و کماکان این بحث ها را دنبال می کنیم؛ اما باید بگویم واقعیت این است که اگر اگر ایران از برجام نفع نبرد، برجام نمی تواند دوام بیاورد.
عراقچی افزود: اعمال دوباره تحریم ها از سوی آمریکا، همکاری هسته ای ما را نیز به خطر انداخته است. همکاری هسته ای در برجام فقط به اراک یا فردو محدود نمی شود و همان طور که اشاره شد فقط به بحث ایمنی هسته ای نیست، بلکه طرح های بسیاری وجود دارد که ماهیت تجاری (غیرنظامی) دارد و همه آنها به علت تحریم های آمریکا متوقف شده یا در حال توقف هستند؛ به این خاطر که آمریکا، نام های بسیاری را در فهرست SDN (تحریم شدگان اوفک) گنجانده و سایر شرکت ها را تهدید کرده است که با ایران همکاری نکنند و همچنین کانالی برای اینگونه همکاری ها وجود ندارد.
وی ادامه داد: این مسئله، بسیاری از حوزه های همکاری هسته ای بین ایران و کشورهای اروپایی را به خطر انداخته است. نمونه دیگر آن، نامه ای از «پارس ایزوتوپ » شرکت شناخته شده ایرانی در حوزه پزشکی هسته ای است که در زمینه تولید داروهای مورد استفاده در تشخیص و درمان طیف گسترده ای از سرطان ها فعالیت دارد. میلیون ها ایرانی نیازمند این محصولات هستند و اکنون آمریکا نام این شرکت را به علت ارتباط آن با سازمان انرژی اتمی ایران در فهرست تحریمی (SDN) قرار داده است. اکنون این شرکت تحریم شده است و دیگر نمی تواند داروهای مورد نیاز بیماران مبتلا به سرطان در ایران را تولید کند. مثال های بسیاری از دیگر شرکت ها و نهادها وجود دارد که باید با شرکای اروپایی خود همکاری کنند، اما فعالیت همه آنها به خاطر تحریم ها یا نبود کانال های پرداخت بانکی متوقف شده است.

پیامد عملی نشدن وعده های اتحادیه اروپا درباره برجام
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز در ادامه این نشست؛ گفت: همکاران عزیز، بگذارید اکنون به تصویر کلی نه چندان خوشایندی بپردازم که آینده همکاری ثمربخش بین ایران و اتحادیه اروپا را در زمینه اجرای برجام، احاطه کرده است. نیازی به گفتن نیست که این مسئله، خروج دولت آمریکا از توافق هسته ای و تلاش های ادامه دار همه جوره برای توقف یا مخدوش کردن اجرای برجام را، از جمله با اعمال فشار به دیگران برای پیروی از خط مشی خودخواهانه و غیراصولی، به همه ما یادآوری می کند. رویکرد غیرسازنده دولت کنونی آمریکا نشان می دهد آنها به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل از تعهدات بین المللی تبعیت نکرده و هیچ گونه احترامی برای آن قائل نیستند.
وی افزود منطق نهفته در خروج آمریکا از برجام، به رغم سیزده گزارش پی در پی آژانس بین المللی انرژی اتمی که همگی آنها پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید می کند، برای همه کشورها عجیب به نظر می رسد. عجیب آنکه یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، با لکه دار کردن نتایج توافق بین المللی که از طریق همین شورا از آن حمایت شده است، تعهدات خود را در زمینه صلح و امنیت دنیا را نقض می کند.
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، در نشست خبری مشترک با میگوئل آریاس کانیته، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا در بروکسل، در ارتباط با حفظ توافق هسته ای ایران ابراز امیدواری کرد.
صالحی در بخشی از سخنانش، گفت: ما امیدواریم که ما در کنار یکدیگر، به انضمام سایر شرکا، یعنی چین و روسیه، بیشترین تلاش خود را انجام دهیم تا این توافق را زنده نگه داریم. این نبردی است که ما باید در آن پیروزی شویم. ما نمی توانیم در این نبرد شکست بخوریم. این هشداری است که من اینجا (به همه) ابلاغ می کنم. من همچنین امیدوارم که سخنانی که بیان شده است یا مواضع سیاسی که اتحادیه اروپا و همچنین چین و روسیه اعلام کرده اند، (از گفتارِ صِرف) به عمل تبدیل شود. اگر واژه ها به عمل تبدیل نشوند، بسیار بد یُمن خواهد بود و می توانم بگویم که اوضاعی که اتفاق خواهد افتاد، غیرقابل پیش بینی خواهد بود. همان گونه که گفته می شود (معروف است): شما هر آن چیزی را درو می کنید که می کارید. امیدوارم ما بتوانیم از فواید این توافق بهره مند شویم و اجازه ندهیم به مفاد آن عمل نشود. ما باید از فرصت استفاده کنیم. ما باید از فرصت پیش رویمان که این توافق نشأت گرفته است، بهره برداری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: در ارتباط با سؤالی که از من در ارتباط با اقداماتی که اتحادیه اروپا تاکنون کرده است، پرسیدید، باید بگویم که آن ها در مسیر عمل به وعده هایی که داده بودند، هستند. فرضِ من بر این است که آن ها با دشواری های خاص خود مواجه هستند. من در زمینه های مربوط به بخش های بانکداری و اقتصاد در این توافق، تخصصی ندارم؛ من تنها در بعد فنی این توافق مشارکت داشتم. بر اساس اطلاعاتی که دریافت کرده ام، باید بگویم که اتحادیه اروپا در حال انجام بیشترین تلاش های خود است و آن ها در مسیری قرار دارند که واقعاً ساز و کاری را ایجاد کنند که باعث تسهیل مبادلات بانکی و همچنین فروش نفت خواهد شد. به همین دلیل، ما امیدواریم پیش از آن که ما زمان را از دست بدهیم، این سخنان (وعده های اتحادیه اروپا به ایران) تبدیل به عمل شوند. تا جایی که می دانم، آن ها در این مسیر قرار دارند و آن ها در ارتباط با آنچه تاکنون گفته اند صادق هستند و در حال انجام بیشترین تلاش های خود هستند. ما امیدواریم قبل از سپری شدن زمان، چیزی (دستاوردی) ملموس به دست آید، تا این توافق (برجام) دست نخورده بماند.

کمیسر اتحادیه اروپا: برجام برای امنیت کل جهان مهم و حیاتی است
میگل آریاس کانته کمیسر تغییرات اقلیمی اتحادیه اروپا در پیامی در صفحه توییتر خود نوشت اتحادیه اروپا و ایران همکاری هسته ای غیرنظامی را در راستای برجام تقویت می کنند. توافق ایران برای امنیت اروپا، منطقه و کل جهان مهم و حیاتی است. ما تنها از طریق دیپلماسی و نه رویارویی می توانیم به راه حل های پایدار دست یابیم.

تلاش فرانسه و آلمان برای حفظ کانال ویژه مالی با ایران
وال استریت ژورنال به نقل از برخی دیپلمات‌ها نوشت: فرانسه و آلمان در تلاش هستند با ارائه چندین طرح مانع شکست سازوکار ویژه «اس پی وی» شوند.
بر اساس این گزارش، به دنبال خودداری اتریش و لوکزامبورگ از میزبانی مکانیزم کانال مالی دادو‌ستد با ایران، فرانسه و آلمان طرح‌هایی ارائه کرده‌اند که براساس آن‌ها یکی از این دو کشور میزبان این سازوکار ویژه خواهد بود.
گفته می‌شود انگلیس نیز در حال بررسی چگونگی پیوستن به این طرح‌های جدید است.
در صورتی که فرانسه میزبان این سازوکار باشد، مدیر آن یک فرد آلمانی خواهد بود و چنانچه آلمان میزبان این سازوکار باشد، مدیر آن فرانسوی خواهد بود.
این طرح‌ها هنوز نهایی نشده‌اند و قرار است مذاکرات در این باره در حاشیه نشست سران گروه 20 در پایان ماه جاری میلادی و در پایتخت آرژانتین ادامه یابد.
تاکنون هیچ‌ یک از کشورهای 28 گانه عضو اتحادیه اروپا حاضر به میزبانی این سازوکار ویژه نشده‌ بود. پیش از این رسانه‌ها گزارش‌هایی درباره این که اتریش و لوکزامبورگ حاضر نشده‌اند میزبانی از این سازوکار ویژه را بپذیرند، منتشر شده بود.