چاپ

راه ترقی- هدف از طرح استیضاح وزیر امور خارجه از سوی نمایندگان منتقد دولت در مجلس چیست؟ آیا ریشه در رقابت های جناحی و سیاسی دارد یا نشان از ادای تکلیف به وظایف نمایندگی مجلس نسبت به انجام امور نظارتی بر حسن اجرای قوانین کشوری است.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان روز دوشنبه 21 آبان در پاسخ به نقدهایی از تصویب لایحه «اف ای تی اف» اظهار کرد: «اعتقاد دارم خیلی از این نگرانی‌ها، نگرانی‌های صادقانه است. اما فکر می‌کنم پشت برخی از این فضاسازی‌ها منافع اقتصادی است. بالاخره پول‌شویی در کشور یک واقعیت است. نمی‌خواهم این پول‌شویی را به جایی نسبت دهم. اما جاهایی که هزاران میلیارد پول‌شویی می‌کنند، حتما آنقدر توان مالی دارند که ده‌ها و صدها میلیارد هزینه تبلیغات و فضاسازی کنند. با این وضعیت ما نمی‌توانیم با فضاسازی‌ها مقابله کنیم. کسانی که یک قلم معامله‌شان ممکن است 30‌ هزار میلیارد باشد فضاسازی کرده‌اند. آن‌ها می‌توانند بودجه وزارت خارجه را هزینه یک قلم فضاسازی‌شان کنند. مجموعه بودجه وزارت خارجه 1100 میلیارد تومان است، کمتر از بودجه برخی دستگاه های فرهنگی که ارتباط دارند به برخی ارگان ها، نمی توانیم با آن فضاسازی مقابله کنیم.»

اظهارات وزیر امور خارجه مقدمه ای شد تا مخالفان و موافقان بحث های جنجالی در رسانه های داخلی و خارجی داشته باشند اما در این گذر تعداد 24 نفر از نمایندگان مجلس با بیان این موضوع که چه افرادی مُبلغ ضدیت با پولشویی هستند طرح استیضاح ظریف را در 11 محور امضاء و آنرا تقدیم هیات رییسه مجلس کردند.

در متن طرح استیضاح وزیر امور خارجه با استناد به اصل 89 قانون اساسی و ماده 220 آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی آمده است: 1- اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی، 2- بی‌توجهی به اقتصاد در دیپلماسی کشور و عدم اجرای برنامه‌های اعلامی به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ رای اعتماد، 3- عدم توجه کافی به توسعه و فعال کردن روابط با عموم کشورها در قاره آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین، 4- استفاده از برخی سفیران ناکارآمد که ارزیابی عملکرد آنها در توسعه روابط با کشورهای مقصد قابل ارائه نمی‌باشد از باب نمونه سفیر ایران در استرالیا، 5-فرصت‌سوزی و عدم انتخاب سفیر برای برخی کشورهای دوست که ارتباط خوبی داریم ولی تا مدتها در آن کشورها سفیر نداشتیم. مانند چین و هند، 6- دستگیری دیپلمات های ایرانی در کشورهای اروپایی به بهانه‌های واهی و عدم مقابله به مثل و تحرکات کافی در دفاع از دیپلماتها، 7- عدم استفاده از فرصت هایی که مقاومت در منطقه فراهم گرد، 8- موضع منفعلانه دستگاه دیپلماسی در خصوص کشتار حجاج در منا و عدم احقاق حقوق ملت ایران و خانواده‌های آنها، 9- به کارگیری افراد نامطمئن در مذاکرات حساس و مهم، 10- تهدید بنیه دفاعی کشور و از بین رفتن توانایی آن، 11- عدم تامین منافع ملت ایران در قراردادهای منعقد شده.
برای روشن شدن علت پیش کشیدن طرح استیضاح وزیر خارجه با حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی (به عنوان موافق طرح) و حجت الاسلام رسول منتجب نیا قائم مقام سابق حزب اعتماد ملی (به عنوان مخالف طرح) گفت و گویی را انجام داده ایم که در ادامه آمده است:

** دلایل استیضاح ظریف
حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در مورد علت ارایه طرح استیضاح وزیر امور خارجه به هیات رییسه مجلس اینگونه بیان داشت که بارها در خصوص مسایل مختلف در حوزه دیپلماسی خارجی از وزیر امور خارجه سوال هایی را مطرح کردیم اما در مجموع تغییری در سیاست خارجی کشور در جهت تقویت روابط میان کشورهای دوست و فعالانه برخورد کردن با کشورهای متخاصم را مشاهده نکردیم در نتیجه تصمیم گرفته شد تا با استفاده از ابزار نظارتی به صورت قانونی با این موضوع برخورد کنیم.

طبق قانون برای استیضاح وزیر امضا 10 نماینده مجلس شورای اسلامی کافی است در حالیکه، ششم آذر پس از اخذ آخرین امضا، طرح مذکور با تایید 24 نماینده مجلس به هیات رییسه مجلس تحویل داده شد تا متعاقبا به کمیسیون مربوط ارجاع شود، البته بعد از این نیز برخی از نمایندگان برای امضا حاضر شدند که اعلام شد نامه به کمیسیون مربوط ارسال شده است. چهارشنبه هفتم آذر هم اعلام کردند که طبق دستور کار کمیسیون جلسه بعدازظهر یکشنبه 11 آذر با حضور ظریف وزیر امور خارجه ایران برای بررسی موارد مطرح شده در استیضاح، تشکیل می شود.

متن استیضاح کاملا روشن و آشکار منتشر شده است، برخی با نیت خوانی در تلاش هستند محوریت درخواست استیضاح را صرفا روی موضوعیت مصوبه مجلس در مورد لوایح چهارگانه قرار دهند که این دیدگاه اخلاقی نیست ما هر آنچه در ذهن داشتیم در متن استیضاح آورده ایم.

ظریف درباره وجود پولشویی گسترده در کشور مطالبی را مطرح کرد که از ایشان خواسته شد تا 29 آبان اسامی این افراد را به دست نمایندگان مجلس برساند. اما اقدامی در این خصوص انجام نشد برهمین اساس هم نمایندگان طرح استیضاح را تدوین و به هیأت رئیسه مجلس تقدیم کردند. در خصوص موارد استیضاح به نظر من بیشترین مباحثی که در کمیسیون و یا در صحن مجلس مطرح می شود در رابطه با منفعلانه عمل کردن وزارت امور خارجه و عدم کارایی دستگاه دیپلماسی در خصوص تامین منافع اقتصادی کشور در روابط با دیگر کشورها است.

بنابه گفته وزیر امور خارجه افرادی که پولشویی را انجام می دهند مقداری از درآمدهایشان را برای تبلیغ علیه تصویب CFT و به عبارتی FATF هزینه می کنند در مقابل ما هم گفته ایم که اگر چنین چیزی واقعیت دارد اسامی این افراد را اعلام کنید در حالیکه سندی هم نخواستیم و صرفا خواهان دریافت اسامی این افراد شدیم اینکه افرادی را متهم کنید کار درستی نیست باوجود اینکه مهلت یک هفته جوابی ارائه نشد و برخی دیگر از افراد دولتی به حمایت از ایشان مطالبی را مطرح کردند در حالیکه قصد ما اعلام اسامی بود که ایشان مدعی پولشویی بودند. البته زمان استیضاح علاوه بر این محورهای دیگری نیز در متن استیضاح عنوان شده است که ایشان ملزم به پاسخگویی آنها نیز خواهد بود.

اما اینکه بعد از این جلسه استیضاح در صحن مجلس ظریف بتواند رای اعتماد نمایندگان را به دست بیاورد مشخص نیست. زمانی که ایشان در رابطه با پولشویی صحبت می کنند باید اسامی این افراد را نیز مطرح می کردند تا شفاف سازی اتفاق می افتاد اما چنین نشد و به عنوان نماینده مجلس از سوی مردم وظایفی را به برعهده داریم که بر اساس قانون باید به دنبال حل آن باشیم و مطمئنا از چارچوب قانون هم عدول نخواهیم کرد.

زمان طرح استیضاح، تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس اظهار کردند مستنداتی در خصوص 11 محور مطرح شده در متن استیضاح را اختیار دارند، با هماهنگی به عمل آمده بنا شد مطالب و مستندات خود را به صورت کاملا علمی در صحن علنی مجلس مطرح کنند به نحوی که دیگر نمایندگان مجلس نیز در جریان وضعیت اداره وزارت امورخارجه کشور از آنچه که باید باشد و نیست، بیشتر در جریان امور کشور قرار بگیرند تا هم نمایندگان مجلس و هم آحاد مردم در جریان مشکلات موجود در کشور قرار بگیرند.

با توجه به اعلام رسانه ای وزارت امور خارجه مبنی بر اینکه فهرست اسامی افرادی که علیه تصویب لوایح چهارگانه و ضد پولشویی فعالیت دارند به قوه قضاییه ارسال شده اما متاسفانه این اسامی به مجلس ارائه نشده است، از این تریبون اعلام می کنیم اگر این اسامی تا قبل و یا در زمان تشکیل جلسه کمیسیون (روز یکشنبه 11 آذرماه) به دست نمایندگان مجلس برسد مورد توجه قرار داده خواهد شد.

در صورتی که ظریف در مورد بیان اسامی افرادی که پولشویی انجام داده اند بدون مدرک اظهار کرده باشند بیایند و بگویند که اشتباه کرده اند. در غیر این صورت اگر با اطلاعات کامل و وقوف به مطالب صحبت کرده اند این اسامی را اعلام کنند که مصداق حرف ماست که در آنموقع طبیعتا موضع دیگری را اتخاذ خواهیم کرد.

** لایحه پولشویی رای می آورد
در رابطه با تصویب لایحه پولشویی معتقد هستم که رای خواهد آورد با توجه به اینکه قانون مبارزه با پولشویی پیش از این با رای اکثریت نمایندگان به تصویب مجلس رسیده است اما در رابطه با لایحه جدیدی که دولت به مجلس ارائه کرده است و در واقع اصلاح قانون قبلی است سخت گیری نمایندگان مجلس بیشتر هم بود اگر این لایحه بجای رفتن به مجمع تشخیص مصلحت وارد صحن مجلس می شد نمایندگان می توانستند با رفع ایرادات شورای محترم نگهبان آن را حل کنند اما رییس این فرصت را از نمایندگان مجلس گرفت و در اصل معتقد هستم رفتن این لایحه به مجمع تشخیص مصلحت را فاقد وجاهت قانونی است. چراکه فرایند قانونی متداول خود را طی نکرده است و نمایندگان برای اصلاح یا عدم اصلاح ایراد وارده از سوی شورای نگهبان رایی صادر نکرده اند پس نمی تواند قانونی باشد.

** تضعیف ظریف، تضعیف دیپلماسی کشور
حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا قائم مقام سابق حزب اعتماد ملی و فعال اصلاح طلب در خصوص طرح استیضاح ظریف بیان داشت: هدفی که این گروه اقلیت در مجلس در ظاهر استیضاح ظریف است. اما آنان به دنبال تخریب وزیر امور خارجه دولت هستند با توجه به اینکه وی در زمینه دیپلماسی به ویژه در عرصه روابط بین الملل فردی با تجربه و کارآزموده است و ظریف، سکاندار دیپلماسی کشور محسوب می شود با توجه به شرایط حاضر در سطح بین الملل تضعیف ظریف و مانع تراشی برای وی نفعی برای کشور نخواهد داشت و از این برخورد فقط آمریکا و رژیم غاصب صهیونیستی و دیگر دشمنان نظام جمهوری اسلامی استفاده خواهند کرد امروز تضعیف ظریف، تضعیف نظام دیپلماسی کشور است. من معتقدم کار دلواپسان ولو تحت عنوان استیضاح ظریف قطعا شکست مفتضحانه‌ای را به استیضاح کنندگان تحمیل خواهد کرد.

در ضمن مروری داشتم به موارد استیضاح که در بند نخست آن «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی» را به ظریف نسبت داده شده بود نسبتی نامعقول است آنچه که ایشان مطرح کردند وجود پولشویی بوده است نه اینکه نظام جمهوری اسلامی را متهم به پولشویی کنند چنین سخنی از وی عنوان نشده، این تهمت بسیار بزرگ و کذب محضی است. دلواپسان نه در فضای مجلس و نه در سطح جامعه رایی ندارند قطعا نظرشان با شکست مواجه خواهد شد چرا که ظریف خدمتگزاری ارزشمند، فردی متدین و معتقد به نظام جمهوری اسلامی و مورد اطمینان مقام معظم رهبری است و با توجه به محبوبیت در نزد مردم این استیضاح قطعا در مجلس رای نخواهد آورد.

با تشکیل دولت یازدهم و شکل گیری برجام گروه کوچکی که با نفوذ در نظام بیشتر در فکر ایجاد اختلاف در جامعه بودند در دورانی که برجام مطرح شد شعارهای بر ضدیت با این حرکت صلح آمیز شروع کردند و اینک در مجلس با استیضاح ظریف در تلاش هستند تا آرامش را از کشور بگیرند و معتقدند که باید در جامعه تشنج و التهاب حاکم باشد. هدف آنان براندازی برجام است. در این شرایط باید به پشتیبانی دولت به پا خیزیم و در برابر توطئه های دشمن یکپارچه و متحد عمل کنیم این استیضاح هم نافرجام خواهد ماند.

** شکست دلواپسان از استیضاح ظریف
منتجب نیا بیان داشت: من معتقدم کار دلواپسان ولو تحت عنوان استیضاح ظریف قطعا شکست مفتضحانه‌ای را به استیضاح کنندگان تحمیل خواهد کرد. اظهارات اخیر وزیر امور خارجه بهانه ای به دلواپسان داد تا با دستاویز قرار دادن آن مورد هجمه آنان قرار گیرد.

پیش از تشکیل دولت حسن روحانی تشنج شدیدی بر روابط بین المللی ایران حاکم بود، در دوران انتخاباتی حسن روحانی وعده آرامش و کاهش تشنج های را بر روابط دیپلماسی کشور را داد اما متاسفانه گروه قلیلی با نام دلواپسان خواستار تکرار سال های بحرانی در کشور بودند و با آتش افروزی سعی در بهم خوردن روابط حسنه ایران با جهان را داشته باشند. قصد از این نوع عملکرد ریشه در عملکرد روحانی و ظریف در توافق برجام دارد. بی شک و تردید خواهید دید که نمایندگان مجلس در مقابل این نوع برخوردهای غیر منطقی خواهند ایستاد و جواب دندان شکنی به این عمل خواهند داد. پیروز این کارزار وزیر امورخارجه خواهد بود.
من معتقدم امروز کشور در شرایط خاصی قرار دارد که با اتحاد و همبستگی مردم کشور از این وضعیت سخت نیز خارج خواهد شد. البته من از این وضعیت پیش آمده با عنوان بحران تعبیر نمی‌کنم اما شرایط سخت است.