چاپ

راه ترقی- امروزه رشد و توسعه شهرها، افزایش جمعیت و وسائل حمل و نقل شخصی و عمومی در کنار فعالیت های فزاینده شهری و افزایش سفرهای شهری، معضلات ترافیکی را ایجاد کرده است. لذا استفاده و بهره مندی از تکنولوژی های نوین(I.T.S) بعنوان روش های حمل و نقل هوشمند و اینترنتی می تواند نقش موثری در ساماندهی حمل ونقل شهری به خصوص در کلان شهرهای کشور داشته باشد.
تجربه ای که به گفته دکتر محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در نشست تخصصی«جابجایی حمل ونقل هوشمند» همزمان با برگزاری دومین روز از دومین همایش تهران هوشمند در برج میلاد، در سایر کشورها روی آن کار شده است و البته با ایجاد فرصت ها و چالش هایی نیز همراه بوده است.

**چالش های تاکسی های اینترنتی
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران در این نشست با اشاره به وضعت تاکسی های اینترنتی در شهر لندن گفت: در کلان شهر لندن سازمان حمل و نقل این شهر متولی ساماندهی همه بخش های حمل و نقل اعم از تاکسیرانی رسمی و شخصی است.
وی افزود:اتفاق خوبی که افتاده است کار به سه بخش شامل تایید صلاحیت راننده، دیگری شرایط وسیله نقلیه و همچنین شرکت های حقیقی که می خواهند از این ظرفیت برای جابجایی مردم استفاده کنند تقسیم شده است.
پورسیدآقایی در خصوص تاریخچه فعالیت شرکت حمل و نقل اینترنتی «اوبر» در شهر لندن اظهارکرد: این شرکت در سال 2012 درخواست مجوز کرد که سازمان حمل و نقل لندن برای آن مجوز صادر کرد.
وی ادامه داد: البته اوبر به دلیل مشکلات ناشی از عدم رعایت قوانین کار مجبور شد مقداری برای رانندگان تسهیلات در نظر گیرد و نهایتا در سال 2017 مجوز این شرکت منقضی شد و البته این شرکت به دادگاه عالی روپا شکایت کرد که در مرحله رسیدگی است.
پورسیدآقایی با اشاره به رونق کسب و کارهای تاکسی آنلاین در کشور آمریکا گفت: در سال 2014 گزارشاتی دال بر پنج چالش اصلی در خصوص سرویس های اینترنتی مسافربرهای اینترنتی شخصی منتشر شد که ایمنی، موضوع امنیت داده ها و اطلاعات مردم، ایجاد فضای رقابت سالم، ارائه خدمات به افراد کم توان و مهمتر از همه نقش مکمل در سیستم حمل و نقل عمومی از مهمترین این مسائل بود.
وی افزود: برخی چالش های ایجاد شده در خصوص ایمنی از جمله چگونگی ارزیابی و کنترل ‌راننده ها بود که البته در این بخش امتیاز دهی از سوی مردم می تواند موثر باشد. یا اینکه در هر صورت چه سیاستی باید در خصوص راننده دنبال شود که اینها مشکلی ایجاد نکنند و یا اینکه چه سازمان هایی حق استفاده از اطلاعات مردمی را دارند.
وی افزود: راه حل هایی که پیشنهاد شده آن است که شهرداری ها با امضاء سند عدم افشای اطلاعات خصوصی افراد، اجازه داشته باشند از این اطلاعات استفاده کنند.
پورسیدآقایی با تاکید براینکه درحال حاضر یکی از دغدغه های موجود با رواج تاکسی های اینترنتی در کشورمان، ایجاد رقابت صحیح بین تاکسیرانی و مسافربرهای شخصی است، افزود: به دلیل این که تاکسی های رسمی از مقررات محکم برخوردارند لذا این مسئله مقداری رقابت این دو بخش را ناسالم کرده است.
وی افزود:به عنوان مثال در ایران به تاکسی رسمی گفته می شود باید جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی هوا گازسوز شود یا هر شش ماه یکبار بایستی معاینه فنی دریافت کند و. یا اینکه یک تاکسی حداکثر 10 سال می تواند کار کند که البته در خودرو مسافر بر شخصی چنین محدودیت هایی وجود ندارد.
معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری، یکی دیگر از چالش های بین تاکسیرانی سنتی و اینترنتی را نحوه قیمت گذاری خدمت به مسافر عنوان کرد و گفت:در تاکسی های اینترنتی قیمت پویا است و آنها از قابلیت تغییر قیمت ها در زمان های پیک و آف برخوردار هستند که این باعث رقابت بهتر خواهد شد اما سازمان های رسمی تاکسیرانی دنیا از قیمت پویا برخوردار نیستند.

**تاکسی های اینترنتی به جای مکمل، جایگزین حمل و نقل شده اند
اما معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در ادامه یکی از نکات اصلی ظهور تاکسی های اینترنتی را که باعث ایجاد یک چالش جدی در کشورها شده است، جایگزین شدن این نوع تاکسی ها در حمل و نقل به جای مکمل بودن آنها دانست.
پورسیدآقایی می گوید: نتایج مطالعات نشان داده است که از زمان راه اندازی مسافربرهای اینترنتی در شهرهای آمریکا، بیشتر مسافران این نوع تاکسی ها جوانان هستند، ضمن اینکه 6 درصد دائمی استفاده می کنند و 9 درصد جمعیت نیز بین دو تا سه بار در هفته از این تاکسی ها استفاده می کنند که البته این آمار ممکن است در ایران متفاوت باشد.

**پولدارها بیشتر از تاکسی های اینترنتی استفاده می کنند
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران همچنین با بیان اینکه طبق این مطالعات مالکیت خودرو تغییرات جدی نداشته است، بیان کرد: در واقع آنهایی که خودروی سواری داشته اند بیشتر استفاده می کنند، این یعنی قشر مرفه جامعه بیشتر از مسافربرهای شخصی اینترنتی استفاده می کند.
پورسیدآقایی با بیان اینکه با استفاده بیشتر از تاکسی های اینترنتی میزان پیمایش ماشین در کل بیشتر شده است، افزود: ضمن اینکه تاکسی آنلاین بخشی از سهم حمل و نقل عمومی را به خود جذب کرده به طوری که میانگین 6 درصد از اتوبوس و 3 درصد از خدمات تراموایی کاهش یافته است که این بسیار قابل توجه است.

**تاکسی اینترنتی نبود، مردم از حمل و نقل عمومی استفاده می کردند
اما معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در ادامه با اشاره به سایر نتایج مطالعات انجام شده در آمریکا گفت: یک نکته مهم و اساسی این است 49 تا 61 درصد شهروندان گفته اند که اگر این حمل و نقل اینترنتی ارزان نبود یا به سفر دررون شهری نمی رفتند یا از وسائل حمل ونقل عمومی استفاده می کردند.
پورسیدآقایی افزود:این چالش بزرگی است که ازدیاد خدمات تاکسی های اینترنتی بصورت عملی باعث افزایش سفر در شهرهای دنیا شده است یعنی حجم تردد سفر را در شهرها زیاد کرده است.
وی همچنین گفت: هنگامی که شرکت اوبر بعنوان نخستین تاکسی اینترنتی در دنیا بصورت انحصاری راه اندازی شد، این شرکت بیشتر نقش مکمل حمل ونقل را دارد، اما از هنگامی که شرکت دوم تاکسی اینترنتی تحت عنوان «لیفت» وارد میدان رقابت شد، نتیجه رقابت کاملا به ضرر شهر شده به جهت اینکه آنها جایگزین سیستم حمل ونقل شده اند و این خود آلایندگی شهری را افزایش داده است.
پورسیدآقایی می گوید:در ایران نیز همین کپی برداری ها باعث شده است که مجموع کرایه قیمت های سواری کاهش یابد لذا جایگزین حمل و نقل عمومی در شهرها شده اند.
وی با بیان اینکه، در حال حاضر 30 درصد از مردم دنیا از خدمات تاکسی های اینترنتی استفاده می کنند و از آن رضایت دارند، افزود: چراکه سرویس های راحت تر و بهتری برای مردم ایجاد شده است.
پورسیدآقایی گفت: البته با وجود این چالش ها سیاست های متفاوتی در دنیا شکل گرفته است به طوریکه برخی از کشورها از جمله فرانسه، ایتالیا و انگلیس آن را محدود و گاه لغو کرده اند و در بسیاری از نقاط دنیا نیزاین شکل از حمل و نقل البته در جریان است، یک سیاست واحد در این خصوص وجود ندارد.
وی معتقد است:اگر ما نتوانیم بر این چالش ها غلبه و راه حل مناسب ارائه کنیم، این سرویس های اینترنتی باعث افزایش آلودگی و ترافیک در شهرها می شود، لذا مجبور هستیم به سمت محدودیت های بیشتر حرکت کنیم.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران افزود: البته قبل از اینکه دچار این معضل شویم بایستی راه حل صحیح را بیابیم و چالش ها را برطرف کنیم به طوری که از یک سو از مزایای آن استفاده و ازسوی دیگر از ازدیاد خودروهای شخصی و ناکارامد شدن سیاست های حمل و نقل عمومی جلوگیری کنیم.

**افزایش سفرهای آنلاین اسنپ از 100 نفر به یک میلیون و 400 هزار نفر
اما ژوبین علاقبند مدیرعامل تاکسی آنلاین اسنپ در این نشست در سخنانی با اشاره به دلیل اقبال مردم از این نوع سرویس دهی و نحوه تعامل با شهرداری ها در سطح کشور با بیان اینکه، امسال تولد چهارسالگی اسنپ است، گفت:ما حدود سه سال پیش یکی از جشن هایی که در این شرکت داشتیم رسیدن به 100 سفر روزانه در تهران بود.
وی با اشاره به این که، تعداد کارمندان اسنپ در آن زمان حدود 30 نفر بودند، اظهارکرد: یکی از بحث های مطروحه این بود که نقطه بعدی را رسیدن به یک هزار و بعد 10 هزار سفر روزانه بگذاریم.
علاقبند در ادامه تصریح کرد: تعداد سفرهای شرکت اسنپ در چهارشنبه گذشته برای نخستین بار از یک میلیون و 400 هزار سفر روزانه گذشت.
وی افزود:امروز سفرهای اسنپ در شهر تهران حدود 600 هزار سفر روزانه است، درحالی که شرکت اوبر که ما از ایده تاکسی اینترنتی آنها کپی برداری کردیم در بزرگترین شهر خودش که سائوپائولو برزیل می باشد حدود 480 هزار سفر روزانه دارد.

**ضعف در سیستم حمل و نقل عمومی، دلیل استقبال مردم از اسنپ
اما علاقبند پس از ارائه آمار رشد اسنپ گفت:این آمار نه به خاطر اشاره به موفقیت های اسنپ است، بلکه می خواهیم سوال کنیم به چه دلیل تاکسی های اینترنتی با این استقبال عمومی مواجه شدند که حتی خوشبین ترین سرمایه گذاران و بنیانگذاران در این شرکت به ذهن شان خطور نمی کرد که ظرف چهارسال تبدیل به بزرگترین سرویس حمل ونقل خاورمیانه و آسیا شوند.
وی اظهارکرد: تحلیل عوامل رشد اسنپ نشان می دهد که وجود مشکلات در حمل و نقل کشور یکی از دلائل استقبال مردم از این سرکت بوده است، اولین و مهمترین آن بحث عدم شفافیت قیمت بود چه آژانس های سنتی و حتی تاکسی های زرد که تحت پوشش شهرداری بودند به هیچ عنوان به مردم قیمت های مشخص و با اطمینان ارائه نمی دادند.
مدیر عامل اسنپ می گوید: همه ما به خاطر داریم که در طول سال های گذشته بیشتر تاکسی داران با مشاهده و ارزیابی ظاهری به مسافر قیمت می دادند.
علاقبند در ادامه اظهارکرد: امروز همه می توانند این گواهی را بدهند که در حوزه حمل و نقل تاکسی صددرصد تغییر ایجاد شده است، حتی نحوه برخورد تاکسی داران غیر اینترنتی نیز تغییر کرده است، چراکه یک سرویس آمده است که قیمت آن با استفاده از تکنولوژی شفاف و ارزان شده است و از طرفی درآمد راننده نیز افزایش یافته است.

**بحث افزایش آلودگی نیازمند بررسی مطالعاتی بیشتر است
اما مدیرعامل اسنپ با یادآوری آنکه پیش از ظهور تاکسی های آنلاین، آژانس ها موظف بودند که اگر مسافری را مثلا از مرکز شهر به یک نقطه شهر می رساند، برای گرفتن سرویس دیگر خالی برمی گشتند افزود: این درحالی است که این معضل در تاکسی های اینترنتی برطرف شده است و راننده می تواند سفر بعدی را همان جا بگیرد.
وی با طرح پرسشی گفت: آیا بازگشت اسنپ با مسافر آلودگی بیشتر ایجاد می کند یا بازگشت خالی خودرو های آژانس؟ ضمن اینکه معتقدم کاهش یا افزایش آلودگی هوا با ظهور تاکسی های اینترنتی نیازمند مطالعات علمی دقیقی است.
وی با اشاره به همکاری مناسب اسنپ با شهرداری و وزارت کشور و شرکت در جلسات شورای عالی ترافیک در طول چندماه اخیر گفت: ما ساعت ها وقت گذاشتیم که توافق کنیم شرایط راننده و ماشین های اسنپ چگونه باشد یا رسیدگی به شکایات و تخلفات، البته معتقدیم رسیدگی به شکایات در تاکسی های اینترنتی به مراتب راحت تر از رسیدگی به شکایات سامانه تاکسی های سنتی و آژانس های مسافربری است.
علاقبند همچنین گفت: اینکه ما مجوز فعالیت را از شهرداری و تاکسیرانی بگیریم مخالف هستم به این دلیل که عقیده نداریم روش هایی تاکسیرانی برای کنترل قیمت یا ارائه خدمت و کنترل شکایت از ما بهتر است.
وی افزود: اما با کمال میل این آمادگی را داریم که با شهرداری تهران هماهنگ باشیم و قرارداد امضاء و دغدغه های آنها مانند سن خودرو که دغدغه اصلی شهرداری است یا بحث امنیت سفر را رعایت کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه، راننده های اسنپ امروز از نظر امنیتی بهتر از راننده های تاکسیرانی و آژانس ها چک می شوند، افزود: آنها علاوه بر دریافت عدم سوء پیشینه، توسط یک سامانه آنلاین از سوی پلیس امنیت ظرف 24 تا 48 ساعت از طریق یکسری دیتا بیس ها چک می شوند که حتی تعدادی از این دیتاها ممکن است در دریافت سوء پیشینه نیز لحاظ نشود.

**مقایسه تهران با شهرهای بزرگ دنیا پذیرفتنی نیست
اما علاقبند در ادامه با اشاره به صحبت های معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در خصوص اینکه 49 تا 61 درصد شهروندان آمریکایی گفته اند که اگر این حمل و نقل اینترنتی ارزان نبود یا این سفر نمی رفتند یا از وسائل حمل ونقل عمومی استفاده می کردند، گفت: لندن و پاریس و شهرهای آمریکا از خیلی از جهات با تهران تفاوت دارند، آیا حمل و نقل عمومی ما با حمل ونقل عمومی این شهرها قابل مقایسه است؟
وی گفت: اگر تاکسی های اینترنتی نبودند مردم یا باید پیاده یا با حمل ونقل عمومی و دوچرخه به کار خود می رسیدند، که البته این پیاده روی یا دوچرخه سواری با ویژگی های ساختاری و جغرافیایی تهران به جهت وجود پستی ها و بلندی ها سازگار نیست و از سویی امکانات حمل ونقل عمومی مانند مترو یا اتوبوسرانی نیز به اندازه ای نیست که مردم بخواهند آنرا جایگزین کنند.
علاقبند با تاکید براینکه، مردم کشورمان باهوش هستند و کسی در این شرایط اقتصادی علاقه ندارد پول اضافه از جیب خود هزینه کند، گفت: امروز حمل و نقل عمومی مترو و اتوبوس به مراتب ارزان تر از تاکسی های اینترنتی است اما چرا یک میلیون و 500 هزار سفر روزانه بااستفاده از تاکسی های آنلاین در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم هم خوب نیست انجام می شود؟ به دلیل اینکه حمل و نقل عمومی پاسخگوی نیاز مردم نیست که به این سیستم اینترنتی روی آورده اند.
وی در ادامه از آمادگی کامل این شرکت مسافربری آنلاین به منظور همکاری و تعامل با شهرداری تهران خبر داد و در عین حال اظهارکرد: البته ما از مسئولان شهری درخواست می کنیم که نقطه نظرات ما را نیز بعنوان تاکسی های اینترنتی در نظر بگیرند.

**جهانگرد: از حمل و نقل اینترنتی دفاع می کنیم
اما نصرالله جهانگرد معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این نشست در سخنانی با بیان اینکه، روزانه حدود 20 میلیون سفر در تهران انجام می شود، افزود:این سفرها با یک یا چند هدف از جمله کار، دریافت خدمات، تحصیلات و تفریحات انجام می شود.
وی با بیان این که مداخله مسئولان شهری برای بهینه شدن این سفرها بیشتر در بخش خدمات بوده است گفت: بعبارتی در سه حوزه دیگر کار، تحصیلات و تفریحات تامین نقاط رفت و آمد در اختیار رگولاتور نیست و نمی توان در آن دخالت کرد.
جهانگرد تاکید کرد: باید دید که در حوزه خدمات بیشتر قطب سفرها به منظور تصمیم گیری به منظور مکانیزه و الکترونیک شدن سفرها در کجاهاست که البته این بخشی از مسئله است.
وی افزود: البته بخش دیگر حل مسئله آمایش قطب های سفرخیز بصورت سخت افزاری است، یعنی بعنوان مثال مراکز فروش کالاها در شهر توزیع شود کاری که در دوره یکی از شهرداران تهران در دهه هفتاد دنبال شد، به طوریکه شهردار وقت درصدد خرد کردن بسیاری از قطب های ارائه دهنده خدمات در مناطق مختلف پایتخت بود.
جهانگرد همچنین با تاکید براینکه، ممکن است برای دریافت یک خدمت عادی شهروندان چندین بار سفر درون شهری انجام دهند افزود: به طوری که در مقطعی مطالعه شد که بیش از 60 درصد سفرهای مردمی نه برای دریافت خدمت بلکه برای دریافت اطلاعات اولیه خدمت بوده است.
وی بیان کرد: تلاش ما در دهه قبل این بود که داده های خدمت یا کالا در اختیار مردم قرار داده شود که این تعداد سفر کاهش پیدا کند.
جهانگرد با بیان اینکه، در حال حاضر شرایط بسیار بهتر شده است و بسیاری از اطلاعات کالاها و خدمات مردم می توانند از طریق شبکه های اینترنتی دریافت کنند، گفت: حتی امروز مردم بخشی از کالا و خدمات خود را می توانند بصورت سفارش از راه دور تامین کنند.
وی درعین حال با تاکید براینکه، الگوی حمل و نقل در شهر تهران بهینه نیست گفت: ما جزو معدود کشورهایی هستیم که تاکسی جزیی از حمل و نقل عمومی و اشتراکی در واحد سفر محسوب می شود در حالیکه تاکسی در همه بسیاری از کشورهای دنیا برای سفارش نقطه به نقطه تعریف و طراحی شده است.
چهانگرد در ادامه تاکید کرد:از نظر ما یک تعهد دیجیتال در کشور در حال اتفاق است و به طور حتم تاکسیرانی به روشی که تاکنون در کشور بوده است، ادامه نخواهد داشت.
وی گفت: ما در این بین در گفت و گویی که با دوستان داریم از حمل و نقل اینترنتی دفاع می کنیم، چراکه باعث بهبود شرایط اقتصادی مردم شده و از سویی کیفیت را افزایش داده است و باعث اصلاح حتی نظام سنتی شده است.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی ازوظایف اصلی شهرداری را بهینه سازی الگوهای حمل ونقل شهری از طریق توسعه مترو و اتوبوسرانی دانست و گفت: در این بحث کاهش زمان، کاهش هزینه، افزایش کیفیت و تنوع خدمات برای مردم از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
جهانگرد در ادامه به معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران توصیه کرد که در اصل مدل حمل و نقل شهری تغییرات بزرگی را آغاز کند و در نفوذ دادن ظرفیت اینترنتی به سایر روش های حمل و نقل تاکسیرانی پیگیری لازم را داشته باشد، چراکه این از طرفی باعث افزایش نظارت بر حمل و نقل شهری و بهبود کیفیت و از سویی نیز در مدیریت حمل و نقل شهری تسلط بیشتری ایجاد خواهد کرد.
همایش بین المللی تهران هوشمند به همت شهرداری تهران با برپایی 10 پنل تخصصی و کارگاه های متعدد دیروز- سه شنبه- در برج میلاد به پایان رسید.