چاپ

راه ترقی- دکتر بوعذار، عضو هیات علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر و مجری طرح "تثبیت کانون‌ های ریزگرد خوزستان توسط نانومالچ طبیعی بومی" در این باره گفت: یکی از مهم‌ترین بحران‌های زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند استان خوزستان پدیده مخرب ریزگردها، بیابان‌زایی و فرسایش بادی است که وقوع طوفان‌های سهمگین گرد و غبار و حرکت ریزگردها از پیامدهای آن محسوب می‌شود.

وی افزود: خشکسالی شدید، تغییرات اقلیمی و از بین رفتن پوشش گیاهی از عوامل موثر ایجاد کانوهای ریزگرد و افزایش غیرمتعارف بیابان زایی است. همچنین فرسایش بادی به عنوان عامل متمم می‌تواند به عنوان یک مسئله در هر مکانی که خاک سست، خشک، لخت یا تقریباً برهنه و سرعت باد از سرعت آستانه جهت شروع حرکت ذرات خاک بیشتر باشد، به وقوع بپیوندد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این راستا حدود 340 هزار هکتار کانون‌های هفتگانه بحرانی پدیده گرد و غبار در استان خوزستان شناسایی شده و حدود 250 هزار هکتار نیز ماسه‌زار است و بخشی از این اراضی فوق بحرانی محسوب می‌شود و وقوع مکرر طوفان ریزگردها در فصول مختلف سال مشکلات زیست محیطی، بهداشتی، امنیتی و صنعتی فراوانی برای مردم استان به وجود آورده است.

دکتر بوعذار افزود: خسارت‌های قابل شناسایی فعالیت این کانون‌ها سالانه حدود 80 میلیارد تومان است که چنانچه سایر خسارت‌ها از جمله آسیب‌رسانی به ریل‌های راه آهن، جاده‌های روستایی، روستاها و مزارع کشاورزی و نیز خسارت‌های اجتماعی از قبیل لغو پروازهای هواپیماها و خسارت‌های وارده به موتورهای جت و غیره به آن اضافه شود، بسیار فراتر از این رقم خواهد شد.

وی در پاسخ اینکه معایب روش‌های مالچ پاشی متداول چیست و در روش جدید چه مزایایی درنظر گرفته شده است، گفت: مالچ به پوشش غیرزنده‌ای اطلاق می‌شود که برای محافظت و ارتقای کیفیت خاک و همچنین تثبیت شن‌های روان و جلوگیری از ریزگرد، روی سطح خاک قرار می‌گیرد، از معایب روش‌های مالچ پاشی متداول می‌توان به برهم زدن ترکیب محیط زیستی اشاره کرد و عملیات مالچ پاشی نیازمند تجهیزات و نیروی انسانی زیادی است، چون این ماده شبیه قیر است، باید در محیط ابتدا گرم و سپس روی خاک پاشیده شود که هزینه حمل از مبدا تا منطقه عملیاتی نیز به آن اضافه شود.

وی ادامه داد: در طرح موجود تصمیم گرفته شد که از ترکیبات طبیعی استفاده شود تا علاوه بر اینکه باعث رفع معضل بیابانزایی، حرکت شن‌های روان و پراکنش ریزگردها شود، باعث بهبود خصوصیات خاک شده و مشکلات زیست محیطی نیز بر جای نگذارد. نانو رس محصولی است محیط زیست دوست و طبیعی که با استفاده از فناوری نانو از کانی‌های رسی استخراج می‌شود. فناوری نانو درباره راه های جدید ساخت مواد صحبت می کند و هدف آن تولید اجزای کوچک‌تر، ارزان‌تر، سبک‌تر و سریع‌تر با کارایی بهتر است که از مواد اولیه و انرژی کمتری استفاده می‌کنند.

مجری طرح همچنین برای معرفی محصول جدید چنین گفت: محصول نانومالچ طبیعی تهیه شده از مزارع خوزستان کاملاً زیست سازگار با بافت خاک‌های مرکز کانون ریزگرد به عنوان یک پوشش و همچنین یک ماده سیمانی به منظور چسباندن ذرات شن و ایجاد یک بستر مناسب برای تثبیت بیولوژیکی استفاده می‌شود.

وی افزود: از مزایای مهم محصول نانومالچ طبیعی می‌توان به کاهش سطح تبخیر آب، افزایش ذخیره رطوبت خاک، غنی سازی و ارتقای کیفیت و ساختار خاک، بهبود شرایط رشد گیاهان، عدم ایجاد الودگی ثانویه، اجرای آسان و ساده بدون نیاز به امکانات و تجهیزات پیچیده (بر خلاف مالچ نفتی: دمای بالا 60 درجه و هزینه حمل و نقل زیاد)، طول عمر بالا (7-10 سال)، قیمت مناسب و کیفیت بالا، مطابقت با شرایط مختلف خاکی استان خوزستان (شرایط اسیدی و قلیایی خاک)، تولید انبوه و نیمه انبوه تثبیت کننده نانو بر حسب نیاز اشاره کرد.