چاپ

راه ترقی- ژاله آموزگار پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی در مراسم بزرگداشت بدرالزمان قریب اظهارکرد: طی سالیانی که در دانشگاه مشغول به خدمت بوده‌ام، در کنار بزرگان بسیاری فعالیت کرده‌ام که بدرالزمان قریب یکی از آن بزرگان است، او علاوه بر استعداد ذاتی از کوشش و پشتکار برای طی این مسیر پرافتخار استفاده کرده است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: قریب به نسلی تعلق دارد که پس از دانش آموختگی در خارج از کشور، برای خدمت به مردم و فرهنگ وطن به کشور بازگشت.
آموزگار گفت: زمانی که کتاب «فرهنگ سغدی» که یک اثر جهانی است توسط او تالیف و چاپ و به عنوان کتاب سال انتخاب شد، به خود بالیدیم که این امر مهم توسط یک بانوی ایرانی انجام شده است، نشر این اثر فرصت مناسبی بود تا بگوییم مرزهای سیاسی با مرزهای فرهنگی متفاوت است.
او در ادامه با بیان این‌که قریب به جز کتاب «فرهنگ سغدی» آثار ماندنی دیگری در کارنامه خود دارد، گفت: ما همه بازیگران فیلم‌های زندگی‌مان هستیم، از لحظه ورود به جهان تا لحظه‌ای که با واپسین دم جان به جان آفرین تقدیم می‌کنیم، ما می‌توانیم هنرپیشه خوبی باشیم با نقش‌های مثبت و این بازیگر نقش مثبت است که می‌تواند در این جهان تاثیرگذار باشد، بدرالزمان قریب در فیلمنامه زندگی‌اش بازیگری بسیار مثبت بود و بیهوده نگذشت.

**زرشناس: قریب زبان‌شناسی است که تاثیر فرهنگی دارد
زهره‌ زرشناس، زبان‌شناس و مدیر گروه ایران‌شناسی درباره بدرالزمان قریب گفت: زمانی که بدرالزمان قریب نخستین کرسی زبان سغدی را در دانشگاه تهران آغاز کرد که تقریبا هیچ کس از این حوزه آگاهی نداشت اما پس از مدتی افراد زیادی با همت قریب در این حوزه شروع به فعالیت کردند.
او در ادامه با بیان اینکه بدرالزمان قریب تالیفات فراملی دارد، گفت: تا امروز هنوز پژوهشی ندیده‌ام که درباره زبان سغدی باشد و ارجاعی به کتاب ایشان نداشته باشد، گرچه دو فرهنگ سغدی دیگر بعد از کتاب ایشان به دست ایرانشناسان غربی تالیف شده است اما همچنان این کتاب به دلیل جامعیت، جایگاه ویژه‌ای در نزد پژوهشگران دارد، او همه پژوهش‌های این حوزه را در یک جلد گردآوری کرده و به صورت گنجینه‌ای در اختیار همه قرار داده است.
زرشناس گفت: بدرالزمان قریب از زمان حضور در دانشگاه تا امروز دانشجویان بسیاری را تربیت کرده است که بسیاری از شاگردان او امروز در حال تدریس در دانشگاه‌های مختلف هستند.
زرشناس در ادامه درباره جهت‌بخشی به پژوهش‌های علمی و هدایت آن‌ها در نهاد‌ها و سازمان پژوهشی در کشور توسط بدرالزمان قریب گفت: بیش از 40 سال است که او عضو هیات علمی دانشگاه شیراز بوده و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران حضور داشته و با نهادهای پژوهشی و علمی کشور همکاری دارد.
وی افزود: او از سال 77 عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و مدیریت گروه‌های مرتبط با حوزه زبان‌شناسی را در اختیار داشته است، همچنین او عضو شورای علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی نیز است.
زرشناس گفت: از جنبه تاثیرگذاری قریب می‌توان به پژوهش‌های او در زبان سغدی اشاره کرد، علاوه بر واژه‌نامه سغدی، مقالات متعددی به زبان‌های مختلف داشته که نکات بسیاری درباره مسایل ریشه‌شناختی و زبان‌های ایرانی باستان نوشته است، او نمونه درخشانی از فرهیختگانی است که زندگی‌اش را به طور کامل وقف علم کرده است، امروز که کیفیت علمی در سیطره کمی گرایی به حاشیه رانده شده، وجود چنین استادانی می‌تواند الگویی برای نسل جوان باشد.
او تاکید کرد: یکی از عوامل توسعه جوامع وابسته به آن است که جوانان از چنین شخصیت‌هایی به عنوان الگوی مرجع، بیاموزند و از این طریق تکان‌های علمی در حوزه‌های مختلف علمی به وجود آورند.

**منشی‌زاده: قریب با دانشجویانش، همگام بود
مجتبی منشی‌زاده زبان‌شناس و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی درباره ویژگی‌های شخصیتی بدرالزمان قریب گفت: آشنایی من با دکتر بدرالزمان قریب به سال 1363 و دوران دانشجویی ام بازمی‌گردد، از همان روزها نکته‌ای که توجه من و سایر دانشجویان را جلب می‌کرد شیوه تدریس او در کلاس بود که با دقت و نظم خاص و حتی گاهی با سخت‌گیری همراه می‌شد.
منشی‌زاده افزود: در آن دوره کسی به جز ایشان تدریس زبان سغدی را بر عهده نداشت، من در ادامه این مسیر نیز پایان‌نامه‌ام را با عنوان حکایت‌های سغدی و تاثیر آن در ادبیات پس از اسلام را به کمک قریب انجام دادم.
وی گفت: یکی از ویژگی‌هایی که دکتر قریب در طول مدت نگارش پایان‌نامه به من آموخت آوانوشت صوت‌های سغدی بود.
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی گفت: او روحیه خوش و همگامی با همه دانشجویان داشت، در طول مدت نگارش پایان‌نامه‌ام، شاید بیش از 10 بار به سراغ کتابخانه شخصی او رفتم و هر بار با روی باز از من و سایر دانشجویان پذیرایی می‌کرد.

**حداد عادل: قریب الگوی دختران دانشجوست
غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: اهمیت این جلسه به این دلیل است که خود دکتر قریب حضور ندارند و این جمع نشان دهنده وابستگی به گوهر شخصیت اوست.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: بیش از 52 سال پیش با نام بدرالزمان قریب آشنا شدم، در آن دوره در شیراز، من یک معلم فیزیک بودم و او هم زبان فارسی درس می‌داد و گاهی اسم او را روی در اتاقی که در آن حضور داشت می‌دیدم و گاهی هم خود او را در رفت و آمدها دیده بودم.
حدادعادل گفت: او یک نمونه دانشمند ایرانی است که با همت بسیار زبان‌های باستانی را از خارج کشور به داخل آورد، سالیان دورتر این محققان خارجی بودند که روی زبان‌های باستانی ایرانی کار می‌کردند و ایرانیان دانشجو بودند اما امروز اینگونه نیست.
او ادامه داد: قریب می‌تواند یک الگو برای خانم‌های جوان دانشگاهی باشد، همه دختران ما باید خانم قریب را بشناسند، از او الگوبرداری و همه وجودشان را وقف علم کنند.
در پایان نشست نیز تابلوی مزین به تصویر بدرالزمان قریب در تالار مشاهیر مطالعات زنان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نصب شد.
بدرالزمان قریب در حال حاضر عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مدیر گروه گویش‌شناسی است، وی در همایش دوم جزو چهره‌های ماندگار ایران شناخته شد.
زبان سُغدی از زبان‌های ایرانی شاخه شمال شرقی و زبان ناحیهٔ حاصلخیز سغد، واقع در میان آمودریا و سیردریا بوده‌است