چاپ

راه ترقی- رمضان المبارک، تنها نهمین ماه قمری و یک ماه از میان ماه ها و زمانی مانند دیگر زمان ها نیست؛ بلکه به نص صریح آیات قرآن، (شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن/ آیه 184 سوره مبارکه بقره) زمان نزول کتاب مقدس مسلمانان است و به گفته پیامبر اکرم (ص) در خطبه شعبانیه «أَیهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیکمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَة؛ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیامُهُ أَفْضَلُ الْأَیامِ وَ لَیالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ». ای مردم به درستی که ماه خدا با برکت، رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهی که نزد خدا بهترین ماه ها و روزهای آن بهترین روزها و شب هایش بهترین شب ها و ساعاتش بهترین ساعت‌هاست (عیون اخبار رضا، ج 1، ص 358).
در این ماه علاوه بر روزه که بر اساس آیه قرآن بر مسلمانان واجب است (یَا اَیُّهَا الَّذینَ ءَامَنُوا کُتِبَ عَلَیکُم الصِّیَام کَما کُتِبَ عَلی الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقُون، آیه 183 سوره مبارکه بقره)، اعمال دیگری وارد است.
خواندن قرآن به دلیل اهمیت این کتاب همچنین تاسی به سنت پیامبر، امامان و علمای مسلمان مهم ترین عمل بعد از انجام واجبات است. چنانکه سنت جزء خوانی یا ترتیل خوانی در این ایام همچنان در مساجد و اماکن متبرکه رواج دارد و بنابر اقوال متقن امامان شیعه این سنت را زنده نگه می داشته اند و برای نمونه امام رضا (ع) هر سه روز از ماه مبارک رمضان یکبار قرآن را ختم می کردند.
به مناسبت رمضان المبارک 1440 هجری قمری، گفتارهایی را در باب چرایی اهمیت خواندن قرآن، چگونه خواندن و تدبر در آن با هم می خوانیم.

**گفتار اول در اهمیت خواندن هر روزه قرآن؛
فَاقْرؤُا ما تیّسر مِن القُرآن . . . فَاقْرَؤُا ما تیسَّر منه . . .
(سوره مبارکه مزمل، آیه ٢٠)
یکی از دستورات آیه مزبور این است: از قرآن کریم هر چه برایتان میسر بود، بخوانید.
این دستور دو بار در آیه تکرار می شود تا اهمیت خواندن قرآن کریم را به همه نشان دهد. خداوند متعال در تمام کتب نازل کرده به پیامبران اولی العزم (ع) با بندگانش گفت وگو کرده است؛ اما قرآن کریم تنها کتابی است که از تحریف مصون مانده، به همین دلیل خواندن کلمات آن، نگاه، لمس و تفکر کردن در قرآن کریم پاداش دارد و سبب رشد باطنی انسان می شود.
برای آگاهی و علم، اول باید مطالعه کرد، بعد تفکر، سپس تعقل و بعد عمل. این آیه شریفه اولین راه را بیان می دارد و اولین راه به اندازه ای مهم است که در آیه دو بار به همین خواندن قرآن دستور می دهد. البته در دستور اول کلمه قرآن را می آورد و در دستور دوم از ضمیر «منهُ» استفاده می کند که به معنای «بخوان از آن» است؛ یعنی بخوان قرآن را.
دقت در ترجمه آیه می رساند هر کس هر چقدر می تواند، باید قرآن بخواند. این مهربانی خداوند متعال است که دستور نداده چقدر بخوانید، بلکه می فرماید هر چه می توانید، بخوانید. نکند بر مسلمان روزی بگذرد و به قرآن کریم نگاه نکند و نخواند. در روایات به خواندن قرآن کریم زیاد سفارش شده است.

**قرآن، پیمان خدا با آفریدگان
امام صادق (ع) می فرمایند: قرآن پیمان خدا با آفریدگان است، پس سزاوار است هر انسان مؤمنی به پیمانش بنگرد و هر روز ٥٠ آیه از آن بخواند (اصول کافی ج ٤. ص ٥٥٦-٥٥٨).
همچنین ایشان در جای دیگری می فرمایند: در خانه ای که قرآن خوانده شود و خدا در آن یاد شود، برکت فراوان می شود و فرشتگان در آن حاضر شده و شیطان از آن دوری می گزیند. آن خانه برای اهل آسمان می درخشد، چنانچه ستارگان برای اهل زمین می درخشند (همان).
علمای اخلاق از جمله مرحوم علامه طباطبایی می گفتند خوب است هر مسلمانی از ابتدای قرآن شروع کند، روزانه مقداری از آن بخواند، این کار را مداوم انجام دهد و این خواندن منحصر به سوره های خاص مثل سوره های مبارکه «یس» و «واقعه» و «الرحمن» نباشد.
به طور مثال تصمیم بگیرد در عرض شش ماه یا یک سال یکبار کامل قرآن را ختم کند و بر اساس آن هر روز چند صفحه ای بخواند. این تداوم خواندن قرآن کریم سبب ارتباط ما با آیات الهی و عمل به آیه سوره مبارکه می شود، هر چه بتوانیم این ارتباط را بیشتر کنیم مطمئنا علم ما به آیات الهی بیشتر خواهد شد.