چاپ

راه نو- وانا وانوچيني، در تحليل سياسي خود در لارپوبليکا (ايتاليا) نوشت: در انتخابات آينده که در ماه مه برگزار خواهد شد، زماني که اصولگرايان نبردي بي وقفه به منظور جلوگيري از انتخاب مجدد [آقاي] روحاني به راه خواهند انداخت، فقدان [آيت الله] رفسنجاني احساس خواهد شد.
اين تحليل سياسي که با عنوان "[آيت الله] رفسنجاني قدرتمند ايران، آيت اللهي که اصولگرايان را به چالش کشيده بود، درگذشت" نوشته شده است در ابتدا به خاطرات آيت الله هاشمي رفسنجاني اشاره دارد:

[آيت الله] اکبر هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود ضمن يادآوري زماني که همراه با آيت الله خميني [ره] انقلاب را عليه شاه هدايت کرده بود و فقط اين دو با چند نفري که در صف دوم قرار داشتند در جمهوري اسلامي در مورد همه چيز تصميم گيري مي کردند، چنين نوشته بود: «ما فقط پنج نفر بوديم که بايد تصميم مي گرفتيم». در سال ١٩٨٨ زماني که رئيس مجلس بود، او بود که [امام] خميني [ره] را متقاعد کرد تا آنچه امام آن را «جام زهر» خوانده بود، بپذيرد يعني قطعنامه اي که از سوي سازمان ملل براي برقراري آتش بس در جنگي که از سوي صدام حسين آغاز شده بود و به بهاي جان يک ميليون نفر تمام شد، به تصويب رسيده بود. در حالي که [امام] خميني [ره] در روياي رژه رفتن در کربلا، مکان مقدس شيعيان به سر مي برد، [آيت الله] رفسنجاني يقين داشت که آمريکا هرگز به ايران اجازه نمي داد در جنگ پيروز شود.
وي همواره به ماهيت عملگراي خود، مقاوم در برابر افراط گرايي ها و متمايل به مذاکره بر اساس بهترين سنت هاي بازار که خانواده اش به آن تعلق داشت، وفادار ماند. [آقاي] روحاني، رئيس جمهور با فوت وي يک حامي ارزشمند را از دست داد. اين [آيت الله] رفسنجاني بود که بعد از رد جنجالي نامزدي اش از سوي شوراي نگهبان (نهاد بسيار قدرتمند قانون اساسي که در دست اصولگرايان است) در سال ٢٠١٣ از ايجاد جنجال صرفنظر کرده بود و با رهبر معظم به توافق رسيده بود که با نامزدي [آقاي] حسن روحاني، فرد ميانه رويي که مدت هاي مديدي در کنار او کار کرده بود، موافقت کند. همان فردي که همچنين با حمايت اصلاح طلبان تحت رهبري خاتمي [رئيس جمهور اسبق] با اکثريت آراء انتخاب شد. پيوند نيروها ميان [آيت الله] رفسنجاني و خاتمي (در قاموس غرب مي توانيم بگوييم ميان جناح ميانه و جناح چپ) اين امکان را براي ايران فراهم آورد که درها را به روي جهان باز کند و توافق هسته اي را به امضاء برساند. [آيت الله] رفسنجاني پيش از آن يعني در سال ١٩٩٧ خواستار آن بود يعني زماني که خاتمي به عنوان رئيس جمهور (در آن زمان نيز به لطف حمايت وي) انتخاب شده بود ليکن در آن زمان کارايي نداشت: بخشي از اصلاح طلبان متحد شدن با مردي را که اين چنين درگير ابعاد بسيار مبهم انقلاب [امام] خميني [ره] بود، ناشايست قلمداد مي کردند. هشت سال رياست جمهوري احمدي نژاد مي بايست طي مي شد تا همه متوجه اين موضوع شدند که فرصتي را از دست دادند.
رياست جمهوري وي که در سال ١٩٨٩ آغاز شده بود، اولين تلاش براي گشايش جمهوري اسلامي به شمار مي رفت. وي به محض انتخاب شدن «دوران بازسازي» را اعلام کرد. جنگ تأثير وحدت بخشي بر مردم ايران گذاشته بود و انقلاب را تقويت کرده بود (برخلاف انتظارات کساني که آن را به راه انداخته بودند و از آن حمايت کرده بودند) ليکن براي کشور خرابي به بار آورده بود. [آيت الله] رفسنجاني وعدۀ توسعه و بهبود وضعيت زندگي داده بود ليکن انزواي بين المللي ايران مانعي بيش از حد سنگين بود و در دورۀ دوم رياست جمهوري اش ميزان فقر و بيکاري با افزايش روبرو بود. رشد تصاعدي جمعيت کشور در پي درخواست [امام] خميني [ره] در سال هاي دهۀ هشتاد مبني بر آوردن فرزند براي وطن هم مزيد بر علت بود (٣٣ ميليون نفر جمعيت کشور در سال ١٩٧٦، بيست سال بعد به ٦٨ ميليون نفر رسيده بود). خشم مردم ايران عليه فردي که دانشجويان وي را پينوشۀ ايران مي خواندند نيز افزايش يافته بود ليکن [آيت الله] رفسنجاني آن قدر يقين داشت که فقط يک سياست ميانه گرا مي توانست جمهوري اسلامي را نجات دهد که حتي در سال ٢٠٠٥ در مقابل احمدي نژاد نامزد شده بود تا کشور را از افراط گرايي نجات دهد. ليکن در انتخابات شکست خورد. در ميتينگ نهايي در سالن بزرگ دانشگاه تهران از دانشجويان خواسته بود به او رأي بدهند، گويي در موقعيت بدي قرار گرفته باشد و آنها را متقاعد کرده بود. آنان در پايان فرياد هاشمي، براي رفع فاشيسم حمايتت مي کنيم سر داده بودند. ليکن ديگر دير شده بود. او در انتخابات شکست خورد ليکن مغلوب نگرديد. سرانجام نيز در سال ٢٠١٣ موفق شده بود کاري کند يک فرد ميانه رو انتخاب شود. [آقاي] روحاني، رئيس جمهور و برخي از وزرا به سوي بيمارستان شهدا که [آيت الله] رفسنجاني در آن بر اثر سکتۀ قلبي دار فاني را وداع گفت، شتافتند. در انتخابات آينده که در ماه مه برگزار خواهد شد، زماني که اصولگرايان نبردي بي وقفه به منظور جلوگيري از انتخاب مجدد [آقاي] روحاني به راه خواهند انداخت، فقدان [آيت الله] رفسنجاني احساس خواهد شد.