چاپ

راه نو- پيرمحمد ملازهي،کارشناس مسائل بين الملل در گفتگو با خبرنگار آريا در خصوص آينده روابط ايران و آمريکا در دوران ترامپ، گفت: تنش هاي ايجاده شده بين ايران و آمريکا در سطح خيلي بالايي است. از آنجايي که ترامپ غيرقابل پيش بيني است و نمي شود روي مواضعي که اعلام مي کند، حساب کرد، فکر مي کنم پشت سر اين همه جار و جنجال هاي انتخاباتي مسائلي وجود دارد که شايد در آن سطحي که مطرح مي شود، نباشد. در واقع فضاي کلي که در منطقه و جهان وجود دارد، ايجاب نمي کند که بين آمريکا و ايران درگيري نظامي پيش بيايد. البته خيلي قطعي نمي شود در اين مورد اظهار نظر کرد اما بايد توجه داشت که ممکن است جنگ ناخواسته اي، به خصوص در منطقه خليج فارس و تنگه هرمز پيش بيايد. بردباري ترامپ قابل مقايسه با بردباري و صبوري که اوباما از خود نشان داد، نيست. در يک نگاه کلي تري اگر به مسائل توجه کنيم، فکر مي کنم زمينه هاي همکاري در بعضي جهات وجود دارد. مثلا مسئله داعش و افغانستان، موضوعاتي هستند که آمريکا هم مانند ايران علاقه مند به کنترل نيروهاي داعش است. در همين حال آقاي ترامپ موضوعي را مطرح مي کند که کاملا به ضرر ايران و روسيه است، آن هم ايجاد منطقه پرواز ممنوع در داخل خاک سوريه است که قبلا ترکيه پيشنهاد داده بود و الان هم مقامات آمريکا آن را مطرح مي کنند. اگر چنين حرکتي صورت بگيرد، قطعا تحولاتي در سوريه ممکن است پيش بيايد که اين تحولات به ضرر ايران تمام خواهد شد. لذا در اينصورت شرايط براي مناسبات ايران و آمريکا مقداري حساس تر مي شود. اما اگر شرايط کنوني را در نظر بگيريم، خطر نظامي آنگونه که تصور مي شود، وجود ندارد.
وي ادامه داد: اين احتمال را بايد در نظر گرفت آمريکايي ها با توجه به اينکه نيازشان به نفت خام خاورميانه کاهش پيدا کرده، خيلي بدشان نمي آيد که منطقه خاورميانه با يک نوع ناامني روبرو شود و حتي موقتا جريان نفت متزلزل شود، در اين صورت کشورهاي رقيب آمريکا مثل چين هستند که ضرر مي کنند نه آمريکايي ها. با توجه به اين موضوع اين خطر براي ايران وجود دارد که به دليل روابطي که پشت پرده وجود دارد، ناوگان هاي آمريکايي کنترل خليج فارس و تنگه هرمز را در اختيار بگيرند. در کل بزرگترين نگراني حال حاضر ايران، فشار هاي اقتصادي است که هر روز بيشتر مي شود.
ملازهي در خصوص صحبت هاي اخير موگريني مبني بر تعهد آمريکا براي اجراي برجام، اظهار داشت: خانم موگريني درست مي گويند. آمريکايي ها به اين نتيجه رسيده اند که به دليل هوشياري که ايران انجام داد و توافق را در سازمان ملل به تصويب رساند، نمي شود برجام را تغيير داد يا حتي مذاکرات را مجددا تکرار کرد. تمام جار و جنجال هايي هم که ترامپ براي انتخابات راه انداخت تنها براي راي آوري بود. يک واقعيت وجود دارد آن هم اينکه افکار عمومي در آمريکا، تا حد زيادي تحت تاثير ديدگاه هاي ترامپ(در خصوص ايران) است. يک نوع بدبيني به ايران در آمريکا وجود دارد و رسانه ها توانستند آن را به مردم تلقين کنند. به نظر مي رسد استراتژي آمريکا در رابطه با کنترل ايران، چند نکته دارد؛ يک نگاه اين است که ايران را به حال خود بگذارند و فشارهاي اقتصادي را آنقدر بالا ببرند که ايران در درون با مشکل روبرو شود. بحث ديگر اينکه؛ آمريکا خط فکري که اسرائيل و عربستان دارند را دنبال کند و برخوردهاي محدودي را با ايران انجام دهد. به خصوص اينکه تاسيسات هسته اي ايران را مورد حمله قرار دهد. اينکه به هر حال نوعي اتحاد بين ايران و روسيه وجود دارد ؛ هر چند نمي شود خيلي هم روي آن حساب ويژه اي باز کرد، ولي در معادلات جهاني هيچکس حاضر نيست جنگي را در خاورميانه بعد از جنگي که در عراق و ليبي پيش آمد، اتفاق بيفتد. بر همين اساس آمريکايي ها تعهدشان را درباره مسئله برجام حفظ مي کنند اما فشارها را در بقيه مسائل مانند موضوعات بانکي را بيشتر مي کنند.
اين تحليلگر مسائل بين الملل در خصوص تحليل برخي رسانه ها درباره احتمال معامله روسيه با ترامپ بر سر توافق هسته اي ايران، گفت: متاسفانه روس ها معامله مي کنند. مشکل روس ها در حال حاضر اوکراين است. اگر ترامپ سر مسئله اوکراين به صورت جدي با روسيه وارد معامله شود، به نظر بقيه مسائل مثل ايران، قابل معامله هستند. حقيقت اين است که روسها به شدت منافع محورند و منافع ملي خودشان را نسبت به هر چيز ديگري در اولويت مي دانند. احتمالا ترامپ مي تواند اين را بپذيرد که کريمه را به روسيه واگذار کنند از آن طرف هم روسيه در بقيه موارد حتي اوکراين ادعايي نداشته باشد. لذا خطر انجام معامله بين روسيه و آمريکا وجود دارد اما نه بر سر برجام. برجام به لحاظ قانون و توافقي که در سازمان ملل به ثبت رسيده در جاي خود باقي مي ماند، اما بدين معنا نيست که ايران مي تواند از برجام آن طوري که مي خواهد، استفاده کند.