چاپ

راه نو- بر اساس آيين‌نامه اجرايي ايجاد و فعاليت بنادر خشک در کشور مصوبه سال 93، بندر خشک به پايانه‌اي ترکيبي در داخل کشور و مجاور خطوط اصلي ريلي و جاده‌اي مبادلاتي مانند ايستگاه‌هاي ريلي و پايانه‌هاي جاده‌اي گفته مي‌شود که در نزديکي مراکز تجمع کالا (توليد يا مصرف) بوده و حداقل به وسيله 2 شيوه ريل و جاده به بنادر ساحلي يا مرزهاي فعال تجاري متصل است.
افزايش استفاده از کانتينر حمل‌ونقل دريايي از يک سو و رشد قابل توجه کشتي‌هاي بسيار بزرگ حامل کانتينر باعث افزايش قابل توجه ميزان کالا در بنادر و در نتيجه تراکم تردد در بنادر و مسيرهاي منتهي به بنادر، همچنين کمبود فضاي مناسب به منظور تخليه، بارگيري و انبارسازي کانتينرها شده است. کشورهاي مختلف براي مقابله با اين چالش، بنادر خشک را تاسيس کردند تا از اين طريق ضمن کاهش تراکم کالا در بنادر ساحلي، تحويل و ارسال محموله‌ها را سريع‌تر و آسان‌تر انجام دهند.
تا پيش از اين در کشور ما ايجاد بنادر خشک ساليان درازي در حد شعار باقي مانده بود و از سوي مسئولان مطرح مي‌شد اما کار اجرايي موثري صورت نگرفته بود؛ در سال 93 و با توجه جدي اين دولت به موضوع تاسيس بنادر خشک،مجوز احداث بندر خشک يزد با سرمايه‌گذاري 4هزار ميليارد در سال 93 صادر شد و ارديبهشت 1395 نيز ساخت بندر خشک «اينچه‌برون» با حضور معاون رييس‌جمهوري و رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي کشور در استان گلستان آغاز شد و به گفته‌ي اميني معاونت برنامه‌ريزي وزارت راه و شهرسازي اکنون مطالعات وزارت راه و شهرسازي براي شناسايي بنادر خشک تمام شده است و بر اساس برنامه ششم بايد حداقل 6 بندر خشک را با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي ايجاد کنيم.
اميني در خصوص اهميت ايجاد بنادر خشک و آخرين برنامه‌ريزي براي اجراي اين مهم در کشور به خبرنگار پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، گفت: مطالعات ما براي شناسايي بنادر خشک تمام شده است و بر اساس برنامه ششم بايد حداقل 6 بندر خشک را با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي ايجاد کنيم.
وي ادامه داد: دولت در اين دو سال مطالعات جامعي روي بنادر خشک انجام داده است و به دنبال استعداد بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري در بنادر خشک است؛ زمين‌هاي زيادي در قزوين، کرمانشاه، مشهد، اصفهان و کرمان وجود دارد که مستعد احداث بنادر خشک هستند و بعد از اتمام مطالعات براي جذب سرمايه‌گذار در اين مناطق ورود مي‌کنيم.
به گفتهٔ اميني هر بندر خشک به قيمت 40 تا 100 ميليارد تومان بستگي به نوع آن نيازمند سرمايه‌گذاري است و براي تأسيس 7 بندر خشک(مورد تاييد سازمان ملل) حدود 300 تا 700 ميليارد تومان سرمايه‌گذاري نيازمنديم.
معاونت برنامه‌ريزي و مديريت منابع وزارت راه و شهرسازي در خصوص چرايي توجه دولت‌ها به احداث بنادر خشک، گفت: سازمان ملل به دنبال مجرايي بود که به اقتصاد کشورهاي محصور در خشکي و کشورهايي که به آب راه ندارند کمک شود و امکان صادرات کالاهاي آن‌ها وجود داشته باشد. بر اساس اين تعريف لندلاک‌ها بايد جايي براي واردات و صادرات کالا داشته باشند و بر همين اساس مفهوم بنادر خشک از سوي سازمان ملل شکل گرفت و موافقت‌نامه بين‌المللي بنادر خشک در ايران نيز از سوي آقاي آخوندي در دولت يازدهم در سازمان ملل امضا شد و 7 بندر خشک براي ايران با هدف سرويس دادن به کشورهاي محصور در خشکي کانديد شد.
اميني اضافه کرد: با اين حال ايران از اين ظرفيت براي توسعه داخلي و کمک به توسعه استان‌ها استفاده کرد و در حال حاضر در تلاش براي شناسايي استان‌هايي هستيم که مستعد ايجاد بنادر خشک هستند؛ هدف نهايي هم توسعه اين استان‌ها است چرا که در صورت تأسيس بنادر خشک در استان‌هاي مستعد، توليد،اشتغال و حمل‌ونقل بين‌المللي فراهم مي‌شود.
به گفتهٔ اميني مشهد، سيستان و بلوچستان، فرودگاه امام خميني، تبريز و بندر خشک آپرين تهران جزو مکان‌هايي هستند که کانديد بين‌المللي ايجاد بنادر خشک هستند و علاوه بر آن‌ها يزد، اصفهان، و کرمان مکان‌هايي هستند که در طرح شناسايي استان‌هاي مستعد ايجاد بندر خشک معرفي شده اند.
معاونت برنامه‌ريزي و مديريت منابع وزارت راه و شهرسازي با بيان اينکه در اطراف ايران 17 کشور محصور در خشکي وجود دارد، گفت: هم چنين ايران مي‌تواند با قرقيزستان و ازبکستان توافق کند تا با هدف ايجاد بندر خشک در داخل ايران تجارت بين‌المللي و رسيدن به آب‌هاي آزاد براي اين کشورها ميسر شود.
وي تشريح کرد: يکي از مسيرهاي ورود به حمل‌ونقل بين‌المللي تأسيس بنادر خشک است و مفهوم لجستيک پارک‌ها مفهوم جديدي براي ايجاد ارزش افزوده در مودهاي حمل‌ونقل است. در واقع در داخل بنادر خشک زنجيره‌ي ارزشي خاصي اتفاق مي‌افتد و مجموعه‌اي از فعاليت‌ها و مشاغل شکل مي‌گيرد و خدمات لجستيک، مسائل گمرکي، خدمات بسته‌بندي برخي صنايع در پارک‌هاي لجستيک ايجاد مي‌شود.
وي در خصوصص مشوق‌هاي موجود براي جذب سرمايه گذار در بندر خشک توضيح داد: در قانون برنامه پنجم اين ظرفيت ايجاد شد که اگر سرمايه‌گذار بخش خصوصي براي توسعه بنادر خشک اعلام آمادگي دکرد دولت با تسهيل فرآيند سرمايه‌گذاري کمک دهنده بخش خصوصي باشد؛ ضمن اينکه ما در شوراي عالي ترابري کشور مصوبه‌اي را نهايي کرديم که با حفظ مالکيت دولت اجازه سرمايه‌گذاري در مؤلفه‌هاي بندر را به سرمايه‌گذار بدهيم.
اميني از جديدترين اقدام وزارت راه و شهرسازي براي توسعه بنادر خشک خبر داد و گفت: در حال حاضر شرح خدماتي براي استان‌هاي هدف تعريف کرده‌ايم تا بر اساس آن شرح خدمات مشاوراني بگيرند و مطالعه داشته باشند که کدام مناطق مستعد ايجاد بنادر خشک و لجستيک پارک‌ها هستند. اين مطالعات بسيار مهم با همکاري مرکز تحقيقات در ارتباط با مکان‌يابي بنادر خشک آغاز شده است.
وي به تجربه انجام پروژه‌هاي مهم در دولت قبل بدون انجام مطالعات علمي اشاره کرد و گفت: خيلي خوشحالم که روش‌هاي علمي را براي انجام کارهايمان طي مي‌کنيم. اگر بدون مطالعه اقدام به تأسيس بندر خشک نماييم هم سرمايه بخش خصوصي و هم دولت از بين مي‌رود، درست مثل اتفاقي که در بخش مسکن رخ داده است و 250 ميليارد دلار سرمايه خوابيده در بخش مسکن و خانه‌هاي خالي داريم که اگر به بخش توليد تزريق مي‌شد حداقل مي‌توانستيم مواد اوليه توليداتمان را بدون وابستگي تأمين کنيم و مشکل اصلي ما در اقتصاد مقاومتي که مواد اوليه است برطرف شده بود.
به گفتهٔ اميني در حال حاضر با اتمام مطالعات مربوط به مکان يابي احداث بنادر خشک، موقعيت شهرستان‌هاي کشور و ظرفيت‌هاي خالي شبکه‌هاي راه‌آهن شناسايي و بهترين نقطه براي تاسيس بنادر خشک مشخص شده است.
وي گفت: در مطالعات اخير پيشنهاد شده است که 4 بندر انزلي، چابهار، امام خميني و رجايي به عنوان هدف نهايي سرويس‌دادن به بنادر خشک داخل خاک ايران در نظر بگيريم و به پشتيباني اين 4 بندر بنادر خشک را در نقاط مختلف ايجاد کنيم.