چاپ

ژان پيير فيليو، در گزارشي در روزنامه لوموند (فرانسه) نوشت:
در اطراف حومه سوريه در شهر التنف، مرز مشترک سه کشور سوريه، اردن و عراق، که تحت کنترل آمريکايي هاست، رويدادها افزايش يافته است.
منطقه التنف فقط يک قرارگاه دور افتاده در ميان صحراي سوريه است. اما موقعيت راهبردي آن در جاده بين دمشق و بغداد، در واقع کليد کنترل مثلث مرزي بين سوريه، اردن و عراق محسوب مي شود. اين منطقه به تکيه گاهي براي نيروهاي ويژه آمريکا و به ميزان کمتري انگليسي ها، از زماني که انقلابيون سوريه توانستند با حمايت غربي ها در مارس ٢٠١٦ داعش را بيرون برانند، تبديل شده است.
روسيه که هواپيماهاي شکاري آن در شانزدهم ژوئن ٢٠١٦ به طور رسمي به اشتباه التنف را بمباران کرد، از اين مداخله بي سابقه در سرزمين سوريه بسيار ناراضي است. پنتاگون تکذيب مسکو را رد کرده و تهديد کرده بود که در صورت تحريک جديد حمله را با حمله پاسخ خواهد داد. در اطراف التنف، جبهه طبيعي حمله احتمالي به مواضع داعش در جنوب دره فرات و قبل از هرچيز شهر ابوکمال، در مرز عراق، اوضاع متشنج است.
درگيري هاي متعدد تا کنون
منطقه التنف که بيهوده تحت پوشش توافق هاي «رفع اختلاف» آمريکا و روسيه در سوريه قرار دارد، در هفته هاي اخير صحنه مجموعه اي از حوادث بي سابقه بوده است. هيجدهم ماه مي ٢٠١٧، کارواني از شبه نظاميان طرفدار ايران که به مقصد التنف حرکت مي کرد با بمباران آمريکا به طور آشکار متوقف شد. پنتاگون به آن اذعان کرد و آن را «حمله اي تدافعي» ناميد. در آن زمان نيروي هوايي آمريکا ده ها هزار نسخه از اوراق تبليغاتي که التنف را با نقطه بزرگ قرمز در مرکز و ظاظا، نقطه دسترسي به منطقه، را با دايره سبز رنگ در بالاي سمت چپ نشان مي دهد، در منطقه ريختند.
نخستين اوراق قرمز رنگ تهديد کرد: «هرگونه حرکت به مقصد التنف، تهاجم در نظر گرفته خواهد شد و با قدرت با آن برخورد مي شود.» و با اوراق سبز رنگ دستور مي دهد «به نقطه کنترل ظاظا که با فلش زرد روشن مشخص شده، برگرديد». بروشور دوم به رنگ قرمز با همان توصيه ها به رنگ سبز و همان فلش تهديد آميز هشدار مي دهد: «شما در منطقه امنيتي هستيد، بي درنگ اين منطقه را ترک کنيد.» اين نمايش قدرت در واقع ستون هاي حزب الله را به همراه متحدين عراقي آنها و مشاوران ايراني را در پنجاه کيلومتري خطوط آمريکا قرار داد.
اين فقط آغاز رويارويي نگران کننده بود. سي و يکم ماه مي ٢٠١٧ روسيه نيز تصميم خود را مبني بر حمله به شورشيان سوري در قرارگاه ظاظا اعلام کرد. ششم ژوئن نيروي هوايي آمريکا نيروهاي طرفدار اسد را که به طرف التنف در حرکت بودند، بمباران کرد. پنتاگون تصريح کرد: «در صدد نبرد با نيروهاي رژيم سوريه يا طرفداران رژيم نيست، اما براي دفاع از خود آماده است.» به احتمال اين هشدار شنيده نشد، زيرا دومين حمله در هشتم ژوئن ادامه يافت. منابع آمريکايي نتيجه اين دو حمله را کشته شدن ١٧ شبه نظامي و انهدام سه خودروي نظامي برآورد مي کنند.
نخستين زورآزمايي ترامپ و ايران
اين افزايش تنش درباره التنف به طور آشکار بيش از پيش، آمريکا را نه تنها در برابر روسيه و رژيم اسد بلکه در برابر ايران و شبه نظاميانش قرار داد. بدين ترتيب حملات آمريکا در هشتم ژوئن با نابودي پهبادهاي ساخت ايران از نوع شاهد ١٢٩ که در منطقه التنف تيراندازي کرده بود، توسط هواپيماي اف ١٥ توام بود. پاسداران انقلاب ايران که به تازگي جاده اي را که کشور آنها را از طريق کردستان عراق و تا طرطوس به مديترانه متصل مي کند، ايجاد کردند، بيشتر در نظر دارند همين عملکرد را در جنوب سوريه تکرار کنند. اما هر گونه حرکت آمريکا و متحدانش به مقصد بوکمال، اين چشم انداز را از بين مي برد.
آغاز تهاجم نيروهاي کُرد وابسته به چريک هاي جدايي طلب ترکيه و تحت حمايت آمريکا در رقه، زورآزمايي براي التنف را افزايش داد. در حال حاضر ايران که دستور کار خود را در اين مکان به متحدان روسي و سوري خود ديکته مي کند، تصميم گرفت نيروهاي آمريکايي را در گودال التنف که در حال حاضر هزاران شبه نظامي طرفدار ايران آن را احاطه کرده اند، «نگه دارد». قطعي نيست که چنين وضعيتي در بلند مدت قابل تحمل باشد، از هم اکنون در کاخ سفيد صداها براي درخواست شکستن اين محاصره بلند شده است.
ماجراي التنف يک بار ديگر نشان داد که اولويت دو طرف در مبارزه با داعش را از رويارويي هاي پنهان يا آشکار ديگر چندان پنهان نمي کند. اين ماجرا همچنين در مقياس بسيار محدود خطرات زورآزمايي بين واشنگتن و تهران را پس از سخنراني ماه گذشته دونالد ترامپ در رياض مبني بر نبرد، نشان مي دهد. در حال حاضر اين مرحله آغازين دوئل تضاد گونه در دل صحراي سوريه است.