بزرگنمايي:

راه نو- محمدعلي غفاري نجاح، در گزارشي در القدس العربي (انگلستان)، نوشت:
قاسم الاعرجي وزير کشور عراق چند روز پس از آن که اعلام کرد عربستان خواستار ميانجي گري عراق بين تهران و رياض شده است‏، حرفش را پس گرفت. همزمان با آن، عربستان واکنشي نيمه رسمي به سخنان او نشان داد و يک منبع سعودي که نامش ذکر نشد تمايل عربستان را براي ميانجي گري عراق تکذيب کرد. اين مسائل نشان مي‌دهد تهران درخواست عربستان سعودي را نپذيرفته و شروطي تعيين کرده که بن سلمان را که به دنبال راهي براي تفاهم با ايران بود به دردسر انداخته است.

موسم حج و ميانجي گري بغداد بين رياض و تهران!
هرچند بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه ايران درباره سفر مقتدي صدر، رهبر جريان صدر به عربستان (که قرار بود با سفر مشابه عمار الحکيم، رهبر جريان ملي تدبير تقويت شود) گفت «اين موضوعي داخلي (براي عراق) است و به ما ارتباطي ندارد» اما ايراني هايي که از سياست هاي خارجي کشورشان حمايت مي کنند اين سفر و تمام رفت و آمدهاي رهبر جريان صدر و ديگر سياستمداران شيعه عراقي را که منتسب به ايران بوده يا همچنان هستند، در چارچوب طرح مشترک آمريکا و اسرائيل براي مقابله با نفوذ ايران در عراق و منطقه از طريق مهار کردن اين «سياستمداران عراقي» دانستند.
- مقابله از طريق مهار کردن:
با استناد به مندرجات روزنامه هاي نزديک به محافل تصميم گيرنده در ايران، ايراني ها معتقدند آنچه آنان آن را طرح «مارتين اينديک» سفير سابق آمريکا به مدت دو دوره در اسرائيل براي مقابله با ايران توصيف مي کنند، چشمداشت هاي مقتدي صدر را براي قرار دادن عراق زير چتر فرماندهي عربستان سعودي در چارچوب طرحي که با حضور محمد بن سلمان وليعهد عربستان تهيه شده، مورد توجه قرار داده است.
ايراني ها مي گويند طرح بن سلمان براي اتخاذ سياست درهاي باز در قبال عراق در راستاي اجراي طرح مارتين اينديک در تاريخ ٢٨ مارس ٢٠١٧ قرار دارد، يعني زماني که اين ديپلمات سابق آمريکايي که حامي اسرائيل محسوب مي‌شود در کميته امور خارجي مجلس سناي آمريکا درباره «راهبرد آمريکا در قبال ايران» سخنراني کرد. در اين رابطه، پايگاه اينترنتي «نامه نيوز» نزديک به آيت الله صادق لاريجاني، رييس قوه قضاييه ايران نوشت مقتدي صدر در مرحله بعدي تلاش خواهد کرد از طريق فشارهاي مردمي‏، نيروي «بسيج مردمي» عراق را منحل کند. اين پايگاه افزود، مقتدي صدر به محض بازگشت از عربستان، به استفاده از مردم عراق به عنوان اهرم فشار عليه دولت و نيروهاي شيعه از جمله «بسيج مردمي» روي آورد.
در گزارش «نامه نيوز» ادعا شده است مقتدي صدر به مقامات سعودي وعده داد در جهت منحل کردن نيروي بسيج مردمي تلاش خواهد کرد و در مقابل، قرار شد عربستان از ائتلافي با حضور صدر و اياد علاوي معاون سابق رئيس جمهور و حيدر العبادي نخست وزير کنوني عراق در برابر نوري المالکي نخست وزير سابق حمايت کند که نزديک به ايران و محور پايداري يا مقاومت توصيف مي‌شود که شامل سوريه، حزب الله لبنان و حوثي هاي يمن نيز مي‌شود. اين گزارش مي افزايد مقتدي صدر مقابله با نفوذ ايران در عراق را آغاز خواهد کرد به ويژه آن که در مرحله بعد شاهد جدال سياسي بر سر نيروي بسيج مردمي خواهيم بود.
به نوشته «نامه نيوز»، مقتدي صدر طرحي را با حمايت عربستان سعودي تهيه کرده است تا نخست وزير آينده عراق از ائتلاف انتخاباتي ملي گراي عراقي باشد تا به اين ترتيب از به قدرت رسيدن «بسيج مردمي» جلوگيري کند. اين پايگاه اينترنتي در پايان گزارش خود نوشت مقتدي صدر تلاش مي‌کند عراق زير چتر رهبري عربستان سعودي قرار گيرد و اين طرح را مقتدي صدر به همراه محمد بن سلمان براي مقابله با نفوذ ايران در عراق تهيه کرده است.
- مقتدي صدر: عربستان پدري براي همه است:
مقتدي صدر گزارش پايگاه «نامه نيوز» را تکذيب نکرد و درباره آن چيزي نگفت. وي سخنان گفته شده درباره طرح اينديک را ناديده گرفت و با اين که از طريق اطرافيانش در جريان همه چيز قرار داشت اما اندکي پس از بازگشت از عربستان به نجف، با انتشار ويدئويي، سخنانش را در گفتگو با رسانه هاي سعودي درباره موضعش در قبال ايران بازنشر داد که در آن آمده بود هدف از سفرش به عربستان، دور نگه داشتن عراق از مداخله در امور جمهوري اسلامي ايران و برعکس،‌ و به همين ميزان در امور عربستان سعودي است.
اما صدر که هوادارانش از او مانند «پيامبر» استقبال کردند و بازگشت او به نجف به ورود پيامبر اسلام (ص) به مدينه تشيبه و طي آن سرود «صدر بر ما تابيد» خوانده شد، در سخناني که در رسانه هاي عربستان سعودي منتشر شد به امکان ايجاد ائتلافي داخلي در عراق اشاره کرد که پايگاه «نامه نيوز» از آن نوشت و ايراني‌ها آن را به طرح مارتين اينديک و ائتلاف سعودي- اسرائيلي ارتباط دادند که بارها بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل از وجود آن براي رويارويي با ايران پرده برداشته است.
حتي مقتدي صدر بعد از سفر به عربستان و پيش از سفر به امارات، رياض را «پدري براي همه» توصيف کرد که نگراني هايي در داخل عراق ايجاد کرد به ويژه در اين زمينه که هدف سفرهاي خارجي صدر، تقويت نفوذ شخصي خود و جريان خودش به زيان تقويت روابط اين کشورها با عراق است.
روشن بود که طرفداران جريان صدر، چه بسا با هدايت شخص مقتدي صدر، به سرعت حملات رسانه اي سازمان يافته اي را عليه ايران آغاز کردند و کار به جايي رسيد که از سيد حسن نصرالله دبيرکل حزب الله لبنان انتقاد و تهديد شد از نيروي مردمي عليه رسانه هاي عراقي استفاده خواهد شد که ميزبان کارشناسان و تحليلگراني هستند که از سفرهاي منطقه اي صدر انتقاد مي کنند و هدف آن را تحقق بخشيدن به چشمداشت هاي خاص جريان صدر از طريق «ارتباط با کشورهاي بيگانه» مي دانند!
- توازن و ميانجي گري بي‌نتيجه:
در ميان تشديد بحث و جدل هاي داخلي در عراق، اصحاب رسانه در ايران سکوت مقامات رسمي به نتايج سفر صدر به عربستان را شکستند و گروهي از اصحاب رسانه به بهانه تبريک گفتن به العبادي به علت آزادسازي موصل به ديدار او رفتند تا از او درباره سفر صدر سئوال کنند. نخست وزير عراق به آنها گفت: «عراق کشوري دموکراتيک است و سفر صدر به عربستان اقدامي طبيعي است». وي در عين حال با اشاره به طرح مارتين اينديک بدون آن که از او نام ببرد و گويا در پاسخ به نگراني ها درباره استفاده شدن از بهبود روابط عراق و عربستان به عنوان سکويي براي اقدام عليه ايران گفت: «بغداد ايستادن در برابر هر گونه دست درازي به ايران را واجب اخلاقي و شرعي خود مي‌داند».
العبادي به نوبه خود در تلاش براي آن که نشان دهد به دنبال برقراري «توازن» است، قاسم الاعرجي وزير کشور عراق را به تهران فرستاد که يادداشت تفاهمي با همتاي ايراني خود براي همکاري دوجانبه درباره ساماندهي مراسم زيارت اربعين امام حسين (ع) امضا کرد. الاعرجي در تهران درخواست عربستان سعودي از عراق را براي ميانجي گري بين اين کشور و ايران اعلام کرد. الاعرجي در کنفرانس مطبوعاتي مشترک با همتاي ايراني اش ،عبدالرضا رحماني فضلي، به جزئيات اين مسئله اشاره کرد و گفت محمد بن سلمان وليعهد عربستان سعودي رسما از او خواسته است که عراق بين ايران و عربستان به منظور مهار کردن تنش بين اين دو کشور، ميانجي گري کند. چند روز پس از اين سخنان، عربستان سعودي اين مسئله را تکذيب کرد که موجب شد وزير کشور عراق سخنانش را پس بگيرد هرچند مشاور او «وهاب الطائي» بر آن صحه گذاشت.
رياض در اين زمينه به سخنان منتشر شده در خبرگزاري عربستان سعودي به نقل از منبعي که نامش ذکر نشد اکتفا کرد که درخواست رياض را براي ميانجي گري عراق بين عربستان و ايران تکذيب کرد. اما ناظران اين اقدام را عقب نشيني از موضع سابق عربستان تلقي کردند چرا که همه شواهد نشان مي‌داد رياض به علت ناکامي در بحران با قطر، در صدد ايجاد کردن کانال هاي ارتباطي با تهران است. اين مسئله ترديدها را درباره تکذيبيه عربستان افزايش مي‌دهد!
وزير کشور عراق عضو سازمان بدر است که ايران آن را تاسيس کرد و رسانه هاي عربستان سعودي او را مهره قاسم سليماني فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران ايران مي‌دانند. به گفته مسئولان جريان صدر، همين وزير عراقي دعوت رياض از مقتدي صدر براي سفر به عربستان را به او منتقل کرد که نشان مي‌دهد شاهزاده محمد بن سلمان وليعهد عربستان سعودي تلاش مي‌کند به عنوان شخصي جلوه کند که خط مشي به توافق رسيدن با همه همسايگانش را در پيش گرفته است. اين مسئله در گفتگوي بن سلمان با مقتدي صدر آشکار بود که مثل ايراني ها به نظريه ظهور مهدي منتظر باور دارد، نظريه اي که بن سلمان آن را رد مي کند و قبلا نيز اعلام کرده بود حاضر نيست با کسي که چنين باوري دارد مذاکره کند. بن سلمان همچنين گام هاي جدي براي گردهم آوردن متحدان خود در منطقه خليج فارس مانند بحرين برداشت (که به سرعت وزير خارجه خود را که قبلا صدر را داعشي توصيف کرده بود به بغداد فرستاد) تا حرکتي يکپارچه براي نزديک شدن به عراق ايجاد کند. همين اقدامات موجب شد ناظران تلاش بن سلمان را براي گشودن باب گفتگو با ايران بعيد ندانند.
- همه چيز از ايران سرچشمه مي‌گيرد:
در هر حال وزير عراقي نزديک به قاسم سليماني به ايران رفت و با همتاي ايراني خود گفتگو کرد و به او گفت عربستان خواستار ميانجي گري عراق شده است. او چند روز بعد حرفش را پس گرفت و تکذيب کرد که عربستان هرگونه ميانجي گري عراق را براي عادي سازي روابط با تهران خواستار شده است. همزمان با آن، عربستان واکنشي - نيمه رسمي - به سخنان او نشان داد و يک منبع سعودي که نامش ذکر نشد تمايل عربستان را براي ميانجي گري عراق تکذيب کرد. اين مسائل نشان مي‌دهد تهران درخواست عربستان سعودي را نپذيرفته و شروطي تعيين کرده که بن سلمان را که به دنبال راهي براي تفاهم با ايران بود به دردسر انداخته است، بن سلماني که گفته بود ايراني ها به دنبال سيطره بر جهان اسلام هستند و منطق آنها فراهم کردن زمينه مناسب براي ظهور مهدي منتظر است.
همچنين روشن است پاسخي که رياض از طريق وزير کشور عراق قاسم الاعرجي به نقل از همتاي ايراني‌اش دريافت کرد مورد رضايت بن سلمان نبوده است. به همين علت عربستان اعلام کرد خواستار ميانجي گري عراق نشده است در حالي که ايران اعلام کرده بود از هرگونه ميانجي گري بين کشورهاي منطقه از جمله عربستان سعودي استقبال مي کند به شرطي که اين ميانجي گري بتواند امنيت و ثبات منطقه را تقويت کند. تهران همچنين عربستان سعودي را به توقف جنگ در يمن دعوت کرد.
ايران اعلام کرد سخن گفتن وزير کشور عراق از ميانجي گري بين رياض و تهران امري مثبت است. بهرام قاسمي سخنگوي وزارت امور خارجه ايران پس از مطرح شدن سخناني درباره ميانجي گري عراق گفت کشورش هيچ اشاره روشني که نشان دهنده تمايل عربستان سعودي براي بهبود روابطش با ايران باشد دريافت نکرده است. پيش از آن نيز وزارت امور خارجه ايران اعلام کرده بود از عربستان انتظار دارد جنگ در يمن را متوقف کند و واقعيت را بپذيرد.
قاسم الاعرجي پيش از اين گفته بود عربستان ميانجي گري بغداد را بين رياض و تهران خواستار شده است و تاکيد کرد تهران از اين موضوع استقبال کرد و عربستان قول داد با شروط ايران کنار بيايد. وزير کشور عراق اعلام کرد اين ديدگاه ايران را به طرف عربستاني منتقل کرده است که نخستين گام براي کاهش تنش بين تهران و رياض اين است که رياض به حجاج ايراني احترام بگذارد و به بهترين شکل با آنان رفتار کند و به آنها اجازه دهد قبرستان بقيع را زيارت کنند. اين وزير عراقي گفت، طرف سعودي قول داد اين خواسته را اجرا کند و تاکيد کرد بقيع اکنون به روي حجاج ايراني باز است (با توجه به اين که در سال هاي گذشته هر روز دوبار درهاي بقيع باز مي‌شد) و افزود عراق به ضرورت وجود روابط دوستانه بين ايران و عربستان سعودي باور دارد زيرا چنين روابطي به تقويت امنيت منطقه کمک مي‌کند!