بزرگنمايي:

راه نو- نشریه «وستی کافکازا» (روسیه)، با طرح این سئوال که «آیا ترامپ توافق هسته ای با ایران را لغو خواهد کرد؟ از آن پس چه خواهد شد؟» نوشت:
رئیس جمهور دونالد ترامپ قصد دارد، در هفته جاری، خبر لغو توافق هسته ای با ایران را اعلام و «استراتژی جمعی» در قبال جمهوری اسلامی ایران را ارائه کند. احتمال دارد که واشنگتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را از جمله گروه های تروریستی اعلام کند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در این خصوص اعلام کرده است که تهران در صورت برخورد با چنین مسئله ای، دست به اقدامات خشنی خواهد زد.
روزنامه سیاسی آمریکایی The Hill در شرح مجادله های داخلی آمریکا می نویسد که دولت ترامپ در نظر دارد، از کنگره درخواست کند که قوانین جدیدی را به تصویب برساند تا بتواند با کمک آن علیه ایران تحریم های جدیدی را اعمال کند و آمریکا نیز برای تجدید نظر در بسته تحریم ها به امکانات لازم دست یابد. اما، کنگره مکلف نیست، طبق درخواست ترامپ عمل کند. به اعتقاد یک کارشناس، کنگره می بایست از بررسی قانون جدید خودداری کند و بخواهد که دولت ترامپ طرح مربوط به مسئله ایران و در عین حال، مورد اعتماد دیپلماسی بین المللی را آماده و به اجرا در بیاورد. کنگره همچنین، می بایست دولت را بر آن دارد تا قانون جدید مربوط به تحریم های ضد ایرانی، مصوبه کنگره در ماه ژوئن سال جاری را به اجرا در بیاورد که دولت ترامپ آن را اجرایی نکرده است.
بر اساس مصوبه مورخه سال ٢٠١٥ میلادی، مربوط به بازبینی توافق هسته ای ایران (INARA) که شرایط کنترل بر اجرای توافقنامه برجام از سوی کنگره را فراهم می آورد، ترامپ مکلف است، هر ٩٠ روز یک بار، از این جهت که آیا ایران به اجرای مفاد توافقنامه پایبند مانده است یا خیر مطمئن شود. از ماه ژانویه ترامپ دو بار، در ماه آوریل و ژوئن، این توافقنامه را تأیید کرده، اما رئیس جمهور آمریکا از ماه ژوئیه تأکید دارد که ایران خلاف روح برجام عمل می کند. و به نظر می رسد که ترامپ در تاریخ نهایی آینده – ١٥ اکتبر، قصد دارد، پیش از تاریخ یاد شده، قرار خود مبنی بر خودداری از تأیید پایبندی ایران به اجرای مفاد توافق هسته ای و همچنین، استراتژی بسیار گسترده آمریکا در مورد ایران را اعلام کند.
مقامات مسئول در دولت آمریکا آشکارا اشاره می کنند که از کنگره درخواست خواهند کرد که بعد از اعلام شدن قرار ترامپ، اقدام به تصویب قانون جدیدی نمایند. در معنای وسیع، کنگره می تواند دو لایحه قانونی را مورد بررسی قرار دهد: قانونی در راستای اعمال تحریم ها علیه ایران و یا قانونی در راستای بازبینی مفاد توافقنامه برجام. اما، کنگره می بایست از بررسی هر نوع لایحه قانونی امتناع کند. زیرا، آژانس بین المللی انرزی اتمی تأیید می کند که ایران به تمامی تعهدات هسته ای خود پایبند مانده است و متحدان آمریکا نیز قوانین مربوط به اعمال مجدد تحریم ها علیه ایران را به معنای نقض تعهدات محوله بر آمریکا از سوی این کشور تعبیر خواهند کرد. و این، به بروز تفرقه جدی در مناسبات آمریکا با متحدان این کشور منجر خواهد شد و احتمال دارد، ایران را برای از سرگیری فعالیت های هسته ای خود ترغیب کند که در چهارچوب توافقنامه برجام به حال تعلیق در آمده است.
در روزهای اخیر، دولت و مقامات مسئول در کنگره آمریکا اشاره دارند که ترامپ می بایست به جای آن که خواستار بازبینی این توافق نامه شود، از کنگره تصویب قانونی در راستای تغییر مفاد INARA را خواستار شود تا بتواند، ایجاد تغییرات مشخص در برجام را مطالبه کند. اعمال تحریم ها نیز در شرایطی از سر گرفته خواهد شد که ایران در طول مدت زمان مشخصی، با این تغییر موافقت نکند. اما، این رویکرد نیز خطرناک است. مصوبه ای از این دست می تواند، امکان بازبینی عملی در مفاد برجام با ایران را برای دولت ترامپ منتفی کند و اگر بازبینی توافقنامه با شکست مواجه شود، شکست توافق هسته ای را در پی خواهد داشت.
خود من هم مانند بسیاری از کارشناسان فعال در مسئله ایران، در این خصوص که ترامپ بتواند متحدان خود و یا ایران را برای موافقت با ایجاد تغییرات جدی در مفاد برجام متقاعد کند، بدبین هستم. نه ایران و نه، یاران اروپایی آمریکا برای بازبینی در مفاد این توافقنامه ابراز تمایل نکرده اند. ترامپ می توانست، در این توافقنامه تغییرات به نسبت جزئی به وجود آورد. اما، کنگره در این رویکرد مشخص و بسیار مشکل ساز، دست رئیس جمهور آمریکا را خواهد بست و به این ترتیب، دولت در دفاع از خواسته های خود در جریان مذاکرات با مشکلاتی مواجه خواهد شد. تعیین مدت تصنعی برای بازبینی توافقنامه نیز با توجه به پیچیدگی مذاکرات هسته ای و ضرورت وجود دیپلماسی چند محوری و چند بعدی، از شانس نیل به موافقیت خواهد کاست، نه آن که بر آن بیفزاید.
در خود کنگره نیز در خصوص مسایل کلیدی ایران از جمله این که آیا برجام می تواند حافظ منافع ملی آمریکا باشد یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد. در سال جاری، کنگره در جریان تصویب قوانین پیچیده در تعیین جزئیات آن وحدت لازم را نشان نداد. حتی، اگر اعضای مختلف کنگره در صدد بر آیند که در خصوص این قوانین با دولت ترامپ صادقانه به مذاکره بنشینند، اصلاحات حاوی قوه سیاسی و دیگر پیشنهادات، این لایحه قانونی را ناکام خواهند گذاشت.
کنگره می بایست از دولت ترامپ دو مورد را مطالبه کند
اول – از دولت ترامپ بخواهد که استراتژی مربوط به جلب حمایت بین المللی از بازبینی برجام را آماده و تنظیم کند. کنگره می بایست از ترامپ بخواهد که موافقت آلمان، فرانسه و دیگر متحدان کلیدی را در راستای چگونگی کار بازبینی مفاد برجام جلب کند و پیش از آماده سازی شرایط مذاکرات بر اساس لایحه قانونی آمریکا، دیگر فعالیت های غیر قانونی ایران را مورد بررسی قرار دهد.
دوم – کنگره ایران را به اتهام ایجاد بی ثباتی در منطقه خاور نزدیک و وارد آوردن زیان هایی به منافع آمریکا مورد انتقاد قرار می دهد و در عین حال، کنگره در ماه ژوئیه، اقدام به تصویب تحریم های خشنی در ضدیت با حمایت ایران از تروریسم و برنامه های بالستیک این کشور نمود. دولت ترامپ هنوز در مورد شرکت های مشخص به خاطر تخلفات آنها دستوراتی صادر نکرده است. کنگره می بایست، ترامپ را تحت فشار قرار دهد تا او پیش از این که تصویب قوانین جدیدی را درخواست کند، اقدام به اجرای تحریم های حاضر و تأیید شده نماید.
کنگره با تصویب قوانین جدید ضد ایرانی فقط این خطرات را شدت خواهد بخشید. از این رو، می بایست، مسئولیت امور را بر عهده گیرد و به دولت ترامپ نشان دهد که با استفاده از ابزارهایی که برای رویارویی با تهدیدهای ایران در اختیار دارد، می تواند در مورد ایران از عهده کار دیپلماسی بین المللی نیز بر آید.