بزرگنمايي:

راه نو- تحلیل شما از اعتراض‌های اخیر چیست؟

اگر نگاه اجمالی به اعتراضات داشته باشیم یك نكته‌ای كه مشخص است هسته مركزی این اعتراضات است. این كنش‌ها، اعتراضات اقتصادی یا اعتراض به وضعیت مدیریتی كشور است. به عنوان مثال كسانی كه در مناطق زلزله زده اعتراض كرده‌اند، اعتراض‌شان نسبت به نحوه كمك رسانی است یا در مشهد اعتراض مالباختگان موسسات مالی و اعتباری را شاهد بودیم. متاسفانه این اعتراضات شنیده نشده است. ما شاهد هستیم در این مناطق وقتی این موضوعات مطرح شد به آنها توجه نشد و همین درخواست‌های ساده به هسته مركزی اعتراضات تبدیل شده است. اگر ما بخواهیم مجموعه اتفاقات را نگاه كنیم، شاهد خواهیم بود كه این اعتراضات یك هسته مشخص دارد كه باید حرف‌های آنان شنیده شود. طبیعتا چه در حوزه مدیریتی و چه در حوزه اقتصادی اگر ضعفی وجود دارد باید این نقاط ضعف برطرف شود.

نقش جریانات سیاسی مختلف در این اعتراض‌ها را چگونه ارزیابی می‌كنید؟

جریانات مختلف سیاسی تلاش دارند از این شرایط بهره‌برداری خاص خود را داشته باشند. بخشی از این جریانات، جریانات سیاسی داخلی هستند كه متصور هستند با موج‌سواری بر این جریان، رقیب را از میدان خارج خواهند كرد یا اینكه این اعتراض‌ها را به نحوی مطرح می‌كنند كه گویا این اعتراضات در تایید آنهاست. جریان دیگر گروه‌های معاند هستند كه با استفاده از این اعتراض‌ها قصد دارند به نظام سیاسی فشار آورده یا حتی ضربه بزنند. وقتی بن سلمان می‌گوید باید جنگ را به داخل ایران بكشانیم باید منتظر ظهور برخی وقایع باشیم. اما این به آن معنا نیست كه تمام این اعتراضات را به بیگانه‌ها منصوب كنیم زیرا وقتی بیگانگان نقشه‌ای داشته باشند مجبور هستند بر یك سری موضوعات موجه مانور دهند. به گمان من ضعف‌های اقتصادی و مدیریتی كشور وضعیت فعلی را پدید آورده است. به ویژه آنكه دولت نتوانست فضا را به نحوی مدیریت كند كه انتظارات مردم با واقعیت همخوانی داشته باشد. احساس محرومیت نسبی و یأس منجر به این می‌شود افرادی حس كنند زندگی آنها در خطر قرار دارد. ما باید در گام نخست این اعتراضات را به رسمیت بشناسیم سپس سعی كنیم خواسته‌های معترضان را شنیده و پاسخ دهیم. اگر اشكالی وجود دارد برطرف كنیم و لایه‌های مختلف را شناسایی كنیم. با حل كردن مسائل اساسی حاكمیت می‌تواند لایه‌های معارض را كه تلاش دارند از این مساله سوءاستفاده كنند به حاشیه براند.

وظیفه جریانات سیاسی در چنین شرایطی چیست؟ كنش این جریانات چگونه باید باشد؟

متاسفانه جریانات سیاسی در این شرایط بسیار بد عمل می‌كنند. این جریانات به جای آنكه فضا را آرام و روند حركات را به سمت معقولی ببرند كه مدیریت‌پذیر باشد، ضمن آنكه حرف‌ها و اعتراضات واقعی شنیده شود، سعی می‌كنند با تشدید این وضعیت با رقبای خود تسویه‌حساب سیاسی كنند. در این میان دولتی‌ها به دنبال آن هستند كه با فرافكنی این اعتراضات را اساسا به بیگانگان یا به دشمنان یا به رقبای سیاسی متصل كنند. طرف مقابل دولت هم از این اعتراضات استفاده می‌كنند تا نقاط ضعف دولت را به رخ همگان بكشاند. همه اینها بخشی از واقعیت را دارند اما تمام واقعیت این نیست. جریانات سیاسی در این شرایط باید به عقلانی‌سازی مطالبات و ایجاد آرامش در میان معترضان بپردازند. سیاه بودن مطلق منجر به افزایش یأس در میان مردم خواهد شد كه نتیجه آن گسترش زمینه‌های اعتراضی مردم خواهد بود.

منظور شما از اعتراضات واقعی چیست؟

اعتراض واقعی در بستر واقعیت‌های اجتماعی شكل می‌گیرد. واقعیت اجتماعی یعنی ضعف‌های مدیریتی و اقتصادی. اعتراض حق مردم است. در نظام دموكراتیك و اسلامی قانون مردم را به رسمیت شناخته و مردم باید اعتراض‌های خود را بیان كنند تا سیستم این ضعف هارا با كمك مردم شناسایی و برطرف كند. نمی‌توان مردم را با انگ زدن كنار گذاشت زیرا اعتراض حق طبیعی مردم است اما در عین حال گروهی تلاش دارند از این موضوع سوءاستفاده كنند. بخشی قصد دارند ضعف مدیریتی خود را از طریق انگ زدن به این اعتراضات نادیده بگیرند و گروهی قصد دارند با تشدید وضعیت و حتی الصاق مسائلی كه به این اعتراض‌ها مربوط نیست تسویه حساب كنند. ما باید اعتراض‌های واقعی را از اعتراض غیرواقعی تمیز دهیم.

به نظر شما آیا ضعف مدیریتی تنها محدود به دولت روحانی است یا در دولت‌های گذشته نیز وجود داشته است؟

متاسفانه یكی از مشكلات جدی ما كارآمدی است. مدیران ما گرچه بعضا در جنبه‌هایی موفق بودند اما در بعضی موضوعات ضعیف عمل كرده‌اند و نتایج ضعیف عمل كردن آنها در جایی خود را نشان خواهد داد. این مشكل هم در دوران روحانی وجود دارد هم در دوران گذشته وجود داشته است. در این موضوع باید مطلق‌انگاری را كنار گذاشت و باید نقاط ضعف را از هر طرف كه باشد، بر طرف كرد.