بزرگنمايي:

راه نو- گفتگوي اختصاصي با خشايار حضرتي آشتياني، مربي تيم ملي شناي ايران انجام داده است که در ادامه مشروح آن را مي خوانيد.

در ابتدا بيوگرافي کوتاهي از خودتان بگوييد؟
من متولد 19 خرداد 1356 هستم. در شهر تهران به دنيا آمدم. البته اصليتم آشتياني هست. پدرم و پدربزرگم آشتياني هستند. در محله تهرانپارس به دنيا آمدم. همان جا بزرگ شدم. هنوز هم که هنوزه تهرانپارس زندگي مي کنم. از آنجايي هم که عموها و پسر عموهايم، همه شناگر بودند، من هم به سمت شنا آمدم. تقريبا از دو سالگي شنا مي کردم. از شش يا هفت سالگي وارد تمرينات و مسابقات شدم. ادامه دادم تا وارد تيم ملي شدم. رکورددار کشور شدم. بعد از اينکه شنا را کنار گذاشتم يک مدت عمران خواندم، هر چند بعد ها تغيير رشته دادم و تربيت بدني خواندم.بعد از آن به سمت مربي گري آمدم. از سال 83 مربي تيم ملي بودم. در مقطعي نيز سرمربي تيم ملي شدم.

چه زماني احساس کرديد واقعا به اين رشته علاقه داريد؟
من هميشه شنا را دوست داشتم. هميشه از بچگي دوست داشتم رکورد شناي قورباغه که دست عمويم بود را حتما بشکنم! خب بعد از چند سال تمرين و در سن هفده سالگي توانستم به آرزويم برسم. هيچ وقت نبوده که من شنا را دوست نداشته باشم.

اولين افتخاري که در شنا بدست آورديد؟
اولين بار که قهرمان زير 10 سال شدم، در استخر آزادي بود. مسابقات آموزشگاه هاي کشوري، تقريبا سال 66، مقام اول را بدست آوردم.

آن موقع چه احساسي داشتي؟
خوشحال بودم، اما از طرفي هم ناراحت بودم که نتوانستم رکورد بزنم. تنها رکوردي هم که موفق نشدم آن را بشکنم، 50 متر غورباقه زير 10 سال بود. از آن به بعد تمام رکوردهاي رده هاي سني را هر سال ميشکستم. اما هميشه ناراحت بودم که چرا نتوانستم رکورد زير 10 سال را بزنم!

از مشکلاتت در مسير پيشرفت بگو؟
در کشور هميشه يکسري مشکلات در ورزش و خصوصا شنا بوده. اين مشکلات همچنان نيز هست. قبلا استخر سر پوشيده خيلي کمتر بود. تا يک سني در زمستان خيلي راحت تمرين نمي کرديم. در آن زمان به خاطر جنگ، گازوئيل نبود. بعضي اوقات محيط استخر تنها با هيزم گرم مي شد. دغدغه اي که من هميشه داشتم، ما همچنان از زماني که شنا مي کردم تا زماني که مربي شدم، ما نمي توانيم يک برنامه مدون بنويسيم که رقابت ها در تاريخ معيني برگزار شود. هميشه به دلايلي مثل نبود استخر، مشکل مالي و يا هر دليل ديگه اي تاريخ مسابقات جا به جا مي شود. و اين هميشه به ورزش شنا ضربه مي زند. منابع مالي هميشه مشکل و دغدغه ورزش هاي پايه است.

مشکلات کنوني ورزش شنا؟
کمبود استخر استاندارد، ما استخر داريم، اما استخر استاندارد نداريم. براي تمرين کردن نياز است استخر شرايط استانداردي داشته باشد. فکر مي کنم کلا ما دو استخر استاندارد که بشود مسابقات بين المللي در آن برگزار کرد داشته باشيم که هر دو در تهران است. براي حدود 80 ميليون جمعيت بسيار کم است. در کشورهاي اروپايي که شايد پنج يا شش ميليون جمعيت داشته باشند، صدها استخر استاندارد دارند.
دومين مشکل، اجاره دادن بخش خصوصي استخرها است. استخر، پر درآمدترين سالن ورزشي در سطح کشور است. اين مسئله باعث مي شود کساني که استخرها را اجاره مي کنند، رقم هاي اجاره تا 2 ميليارد نيز مي رود و باعث مي شود کسي رغبتي براي تيم داري و قهرمان پروري نداشته باشد.

از مراحل پيشرفتتان در شنا بگوييد؟
از سال 83 وارد مربي گري تيم ملي شدم. آقاي خبازيان سرمربي بودند، به من پيشنهاد همکاري دادند که من از سال 83 تا سال 89 مربي تيم ملي بودم. سال 89 آقاي خبازيان از سرمربي گري تيم ملي کنار گذاشته شد، من هم همراه ايشان از تيم ملي کنار رفتم. تا اواسط سال 90 از تيم ملي کنار بودم. از سال 90 تا 91 سرمربي شدم. دوباره در مقطعي مربي آلماني سرمربي تيم ملي شد و بعد از آن دوباره در سال 92 به تيم ملي برگشتم. باعث افتخار من است که مربي تيم ملي شنا هستم و سعي مي کنم سطح شناي ايران را از چيزي که هست بالاتر ببرم.

سطح شناي ايران را در دنيا چگونه مي بينيد؟
به دست آوردن سکوي شنا در آسيا و جهان زياد دور از دسترس نيست. با برنامه ريزي مي توان به اين مهم دست يافت. ولي متاسفانه به دليل نبود ثبات مديريت و تغييرات زياد، باعث مي شود که پيشرفت در شنا تداوم نداشته باشد. تا سال 2009 پيشرفت خيلي خوبي در شنا داشتيم، ولي شرايط عوض شد و شنا افت پيدا کرد. هر چند دوباره شنا دارد به مسير پيشرفت برمي گردد. وقتي که تعداد استخرها زياد باشد، راحت تر مي شود استعداديابي کرد تا اينکه استخرهاي محدودي در اختيار داشته باشيد.

رسيدن به سکوهاي جهاني يک شعار است يا چنين پتانسيلي در ايران وجود دارد؟
واقعا چنين پتانسيلي در ايران وجود دارد. ما يک کشور 75 ميليوني هستيم، با تنوع نژادي مختلف، ما همانطور که مي توانيم در وزنه برداري، دو و ميداني و کشتي مدال بگيريم، پس پتانسيل لازم براي موفقيت را داريم. تنها بايد راه درست طي شود و امکانات و شرايط لازم را فراهم کنيم.

شنا، کجاي ورزش ايران قرار دارد؟
تقريبا وسط رو به پايين! شنا مانند ورزشهاي دو و ميداني و ژيمناستيک، در سطح جهاني هم خيلي ورزش پولسازي نيست. در کشورهاي مختلف، دولت کمک هاي فراواني براي پيشرفت شنا مي کنند. اما در ايران برعکس عمل مي شود. ورزشهايي مانند فوتبال و بسکتبال که خودشان درآمدزا هستند توسط دولت حمايت مالي مي شوند، اما ورزشهايي مانند شنا حمايتي نمي شوند.

بزرگ ترين آرزوي شما در در رشته شنا؟
کسب مدال در سطح آسيا. رنگ مدال زياد فرقي نمي کند، مهم کسب مدال در آسياست.

معمولا در هر رشته اي، هر کسي براي خودش يک الگويي دارد. الگوي شما چه کسي بوده؟
من خيلي الگوي خاصي نداشتم، من معمولا وقتي شنا مي کردم دوست داشتم جاي عمويم را بگيرم و رکورد دار کشور بشوم. البته از بعضي شناگرها در سطح جهاني هم خوشم مي آمد و دوست داشتم مثل آنها باشم، ولي در کل خيلي آدم خاصي مورد نظرم نبوده است.

يکي از نکات مهم در هر رشته ورزشي بحث ثبات مديريتي است. اين ثبات مديريتي در ورزش شنا به چه صورتي است؟
شنا چندين سال مديريت ثابتي داشت و تا حدودي پيشرفت هاي خوبي داشت. اما طي چند سال، مخصوصا از سال 89 تا 92 تغييرات زيادي انجام شد و اين تغييرات پي در پي باعث ضربه زدن به شنا شد. ولي خب ثبات مديريت به نفع همه ورزشهاي حرفه اي خواهد بود. متاسفانه ما خيلي برنامه محور نيستيم و اين خيلي بد است و هر مدير جديدي که روي کار مي آيد همه برنامه ها و سيستم را عوض مي کند. ثبات مديريتي باعث پيشرفت در همه ورزشها خواهد شد. اگر ما برنامه اي بگذاريم براي 4 يا 5 سال آينده ورزش شنا، اولين مديري که بيايد همه آن برنامه ها را عوض مي کند و يکسري برنامه هاي جديد مي دهد.

امکانات ما در ورزش شنا در حال حاضر به چه صورتي است؟
فکر مي کنم اگر بخواهيم از 100 نمره بدهيم، ما 10 خواهيم گرفت. واقعا جاي تاسف دارد که کشوري به اين عظمت و بزرگي، فاقد امکانات لازم در ورزش شنا است. البته منظورم امکانات حرفه اي شنا است که براي قهرماني و تمرين نياز است. از لحاظ تفريحي و ورزش همگاني در خصوص ورزش شنا، فکر مي کنم از 100 بشود 80 داد ولي از لحاظ قهرماني نمره 10 خواهد گرفت.

رشته شنا بايد مانند تمامي رشته هاي ديگر در سطح کشور استعداديابي شود. به نظر شما کدام شهر يا استان براي رشته شنا مستعد تر نشان داده اند؟
در طول ساليان اين مستعد بودن استان ها جا به جا شده و استاني جاي استان ديگر را گرفته است. اما تهران هميشه قهرمان هاي زيادي داشته، يا مثلا خوزستان نيز قهرمان هاي زيادي را به رشته شنا معرفي کرده است، اما مدتي هست که ضعيف شده. يا استان فارس و خراسان جزوه قطب هاي شنا هستند. آذربايجان هم الان شناگرهاي خيلي خوبي دارد. گيلان و مازندران نيز زماني شناگرهاي خيلي خوبي داشت و الان افت نسبي را پيدا کرده اند.

در رشته شنا هم بحث تيم هاي گروهي است و هم بحث انفرادي. در کدام يک موفق تر عمل کرده ايم؟
در گروهي خب رشته امدادي است که چهار نفر شنا مي کنند. شنا مي شود گفت بيشتر رشته انفرادي است. چرا که 17 رشته در انفرادي دارد و فقط سه رشته در تيمي يا گروهي دارد. ما در کل هم در رشته هاي تيمي و هم انفرادي موفق بوديم. اگر در انفرادي ورزشکاران خوب باشند در تيمي نيز قدرتمند خواهند بود.

در رشته انفرادي شنا در چه ماده اي ما سرآمد هستيم و خوب کار کرده ايم؟
فکر مي کنم در تاريخ شناي ما، شناگران رشته قورباغه ما بهترين عملکرد را داشته اند که حتي تا چهارم آسيا نيز در بازي هاي آسيايي 1974 و 2010 پيش رفتند و بيشتر نتايج خوب شنا مربوط به شناگران قورباغه است.

از جايگاه کنوني که در رشته شنا داريد راضي هستيد؟
از جايي که هستم رضايت دارم. ترجيح مي دهم در هر نقطه اي که حضور دارم فردي موثر باشم. حالا شايد زياد مهم نباشد در چه حد درآمد داري يا در چه سطحي هستي. خوشحالم بعد از اينکه وارد شناي کشور شدم با آقاي دکتر خبازيان، توانستيم شناي ايران را از سال 83 تا 89 به سطح بالاتري ارتقا دهيم. هر چند دوست دارم از اين سطح هم فراتر برويم و به مدال دست پيدا کنيم.

در اين مسير هيچ وقت با مخالفتي روبرو نشدين؟
چرا! هميشه مخالف و موافق هست. کساني که تشويق مي کنند و کساني که بخواهند از اين پيشرفت جلوگيري کنند. متاسفانه در کشور ما کسي کمک نمي کند. بيشتر سعي مي کنند جلو شما را بگيرند و باعث مي شوند تا شما دلسرد شويد.

شما هم از زمين هاي خاکي شروع کرديد؟؟
نه، زمين ما آبي بود( با خنده )
اولين استخري که من در آن شنا کردم، مربوط باشگاه پيام مخابرات بود.

شما خودتان را براي هم دوره اي هايتان نمي گيريد؟؟
نه، اتفاقا من دوستاني که در تيم ملي بوده اند و در تيم استان بودند، خيلي رابطه خوبي دارم. معولا هر چند وقت يک بار سعي مي کنم دوستانم را دور هم جمع بکنم. من سفري داشتم به استرليا، چندتا از دوستاني را ديم که نزديک به بيست آنها را نديده بودم. بيشتر دوست دارم همه دور هم جمع باشيم. قهرماني مال خود آدم است، براي فخر فروشي نيست. من سال اولي که در دانشگاه، عمران مي خواندم، مسابقات بين دانشگاه هاي آزاد قرار بود برگزار شود. من در آن مسابقات چهار مدال طلا و يک نقره کسب کردم. تقريبا دو يا سه هفته بود که به دانشگاه مي رفتم. خيلي از همکلاسي هاي من در دانشگاه حتي تا اوسط ترم نمي دانستند که من آن پنج مدال را بدست آوردم.

به غير از شنا تفريح ديگري هم داريد؟
ورزش کردن را خيلي دوست دارم يا دور هم جمع شدن با دوستان، با خانواهد گشتن يا مسافرت رفتن را هم دوست دارم.

شغل اصلي شما؟؟؟
مربي گري شنا

شما بهتر شنا مي کنيد يا ماهي؟؟؟
ماهي!!

تا حالا در استخر با کسي شوخي کرديد؟
آره، تا دلتان بخواهد!! وقتي تمرين مي کنيم به خاطر فشار بالاي تمرينات با هم زياد شوخي مي کنيم.

مربي جدي هستيد؟
آره، من در کارم بسيار جدي هستم. البته جوان تر که بودم زودتر عصباني مي شدم، اما الان کمتر شده.

اگر بخواهيد شنا را در يک کلمه توصيف کنيد؟
شنا يعني زندگي!

کلام آخر؟
خيلي دوست دارم روزي در آشتيان يک تيم شنا درست کنم و يکسري از بچه ها را آنجا تمرين بدهم. اميدوارم وقت کنم و بتوانم بروم آنجا سر بزنم. شهرهاي کوچکي مثل آشتيان که رفت و آمد راحت تر است، خيلي نتايج بهتري مي توان گرفت.